Veelgestelde vragen en antwoorden over PFAS
Ja, deze tuinen zijn gesaneerd en het is nu weer veilig om gewassen uit deze volkstuinen te eten.
Nee, dat is vaak niet nodig. Er zijn wettelijke regels die voorschrijven wanneer bij een aanvraag van een omgevingsvergunning een bodemonderzoek nodig is.
Wij adviseren desondanks om bodemonderzoek naar PFAS (incl. GenX) uit te voeren bij elke activiteit in de bodem, ook al is dat voor de omgevingsvergunning niet verplicht. Het is belangrijk om te weten of er PFAS in de grond of het grondwater zit, bijvoorbeeld om:
- Mensen die in de grond werken te beschermen tegen PFAS;
- Overtollige grond veilig af te voeren;
- Grondwater dat vrijkomt bij bouwprojecten veilig te lozen.
Als een bodemonderzoek verplicht is, dan moeten naast het standaard stoffenpakket alle parameters meegenomen worden die in gehaltes boven de achtergrondwaarden kunnen voorkomen.
Neem contact met ons op via 14 0492 of gemeente@helmond.nl
PFAS is een verzamelnaam voor fluorhoudende chemische stoffen (PFAS staat voor Per- en PolyFluorAlkyl Stoffen). PFOA, PFOS en GenX zijn fluorhoudende chemische stoffen die onder de groep van PFAS-stoffen vallen. PFAS zijn stoffen die door mensen worden gemaakt. Ze zijn brandwerend en stoten water en vuil af. PFAS worden al tientallen jaren gebruikt in bijvoorbeeld industriële processen en zitten in producten die we dagelijks gebruiken. Voorbeelden van deze producten zijn verf, blusschuim, pannen, kleding en cosmetica.
Het RIVM en het Informatiepunt Leefomgeving van de Rijksoverheid hebben een uitgebreide vraag- en antwoordlijst gemaakt. Hier vindt u meer informatie over deze stoffen, hoe ze zijn toegepast en de risico’s.
- Lees meer over PFAS en de mogelijke risico's voor gezondheid en milieu via het RIVM. Klik om naar de webpagina van het RIVM over PFAS te gaan.
- Lees de antwoorden van het Informatiepunt Leefomgeving op veelgestelde vragen over PFAS bij het hergebruik van grond. Klik om naar de webpagina van het Informatiepunt Leefomgeving over hergebruik van PFAS-houdende grond te gaan.
- Bekijk informatie van de GGD over PFAS in de leefomgeving en de gezondheidseffecten. Klik om naar de website van het GGD over PFAS te gaan.
- Ontdek in welke producten PFAS zit en hoe u blootstelling kunt vermijden. Ga naar de website waarzitwatin.
PFAS worden voor veel toepassingen gebruikt en kunnen vrijkomen tijdens productie en bij het dagelijkse gebruik van PFAS-houdende materialen en producten. Daarom worden ze in heel Nederland in het milieu gevonden. Dit noemen we “de achtergrondbelasting” en dit gaat over meerdere soorten PFAS-verbindingen.
In Helmond is er bovenop de landelijke achtergrondbelasting PFAS verspreid het bedrijf Customer Powder op industrieterrein De Weijer. Hier heeft men tot eind 2017 PFAS-houdende Teflon gedroogd. Bij het drogen zijn de PFAS-stoffen GenX en PFOA via de schoorsteen van de fabriek verspreid naar de omgeving. Hoe verder bij de fabriek vandaan, hoe minder van deze stoffen terug te vinden zijn.
In Nederland krijgen we via verschillende manieren PFAS binnen, zoals via voeding, drinkwater en consumentenproducten.
In Helmond is er PFAS in de omgeving terecht gekomen door activiteiten van een bedrijf in het verleden. In Helmond kunt u extra hoeveelheden PFAS binnenkrijgen door bijvoorbeeld:
- Het eten van zelfgekweekte groenten en fruit dichtbij de fabriek op en rondom het industrieterrein De Weijer;
- Het inslikken van water tijdens het zwemmen;
- Het eten van zelf gevangen vis. Daarom wordt het eten van zelf gevangen vis afgeraden.
Gebruikers van de volkstuinen aan de Sluisdijk en de Delta volkstuinen kunnen groenten en fruit blijven eten, deze tuinen zijn onderzocht en/of gesaneerd. Ook het zwemmen in Berkendonk is veilig, de concentraties PFAS in Berkendonk zijn lager dan de toetsingswaarde voor zwemwater.
Brabant Water houdt de drinkwaterkwaliteit in de gaten en controleert of er PFAS voorkomen in het drinkwater. Dit geldt dus ook voor de gemeente Helmond. De drinkwaterkwaliteit in Helmond voldoet aan zowel de wettelijke normen voor drinkwaterkwaliteit als de zeer strenge gezondheidsnorm van het RIVM. Kijk op brabantwater.nl voor meer informatie.
De gemeente heeft de volgende taken en verantwoordelijkheden op het gebied van PFAS:
- Toezicht en handhaving
De gemeente is verantwoordelijk voor toezicht en handhaving van wet- en regelgeving bij de meeste milieubelastende activiteiten. Voor activiteiten van bedrijven die grote gevolgen kunnen hebben voor de leefomgeving is de provincie het bevoegde gezag. De Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant voert het toezicht uit namens gemeente Helmond en provincie Noord-Brabant.
- Bodemonderzoek:
De bodemverontreiniging die bij Custom Powders is ontstaan is door de gemeente in kaart gebracht.
Bij activiteiten in en op met PFAS vervuilde bodem is overigens de initiatiefnemer wettelijk verplicht om bodemonderzoek doen. Een bodemonderzoek is bijvoorbeeld nodig in het kader van de melding of aanvraag van een omgevingsvergunning voor activiteiten in de bodem.
Meer informatie hierover vindt u op de webpagina Bodemkwaliteit, informatieverzoek.
- Saneren:
De gemeente neemt het initiatief tot de sanering van de door Custom Powders verontreinigde bodem. Dat doen we omdat Custom Powders de saneringsplicht niet heeft ingevuld en daarna failliet is gegaan.
Indien we in de toekomst bodemverontreiniging met PFAS uit andere bronnen zou ontdekken, gaan we op zoek naar de vervuiler. De vervuiler moet de verontreiniging zoveel mogelijk verwijderen en de gevolgen zoveel mogelijk ongedaan maken. De gemeente kan juridische middelen inzetten om sanering af te dwingen. Als de gemeente daarvoor kosten moet maken worden die verhaald op de vervuiler.
Is de vervuiler niet meer te achterhalen, dan zullen we de sanering via de terreineigenaar afdwingen. Alleen als het gaat om oude vervuiling op particulier terrein waarvan de eigenaar niet betrokken is bij de vervuiler, neemt de gemeente de sanering op zich..
- Lobby:
Samen met andere gemeenten die te maken hebben met PFAS-vervuiling en in VNG-verband trekken wij gezamenlijk op richting het Rijk. Ons doel is een verbod op PFAS en het maken van wettelijke normen.
