Commissiestukken Kwaliteitsimpuls Bestaand Centrum

Q'F-

Behoort bij agenda nr.J

datum vergadering 1'-1, d2 ,oS-

Gemeente Helmond

STAFAFDELING

Aan: De leden van de Raadscommissie

Ruimtelijk-Fysiek

Helmond, 24 mei 2005

Ons Kenmerk: Brief Impl Plan Cie RF

Doorkiesnr: 587262

Uw kenmerk: --

Uw brief d.d.: --

Onderwerp: Informatieverstrekking Kwaliteitsimpuis Bestaand Centrum

Geachte Commissieleden,

Op dinsdag 14 juni a.s. om 19.00 uur zal in de vergadering van uw Commissie een presen-

tatie gegeven worden over de stand van zaken m.b.t. kwaliteitsimpuis bestaand Centrum.

Op 1 februari jl. is door de Raad een krediet ten behoeve van genoemde kwaliteitsimpuis

goedgekeurd. Inmiddels is het eerste onderdeel van de impuls uitgevoerd (Ameidestraat).

Op korte termijn zullen ook de overige delen van het bestaand Centrum op vergelijkbare wij-

ze worden aangepakt.

Om een duidelijk zicht op de voortgang te houden, is een implementatieplan opgesteld dat

als bijlage bij deze brief is gevoegd. Dit plan voorziet in een globaal inzicht in de voortgang

en planning van activiteiten alsmede in de geboekte resultaten.

Op basis van deze uitgangspunten zal regelmatig naar uw commissie en andere belangheb-

benden de stand van zaken gerapporteerd worden. Indien op onderdelen van dit plan be-

hoefte is aan nadere uitleg, kan hierin ten allen tijde - bijvoorbeeld via een afspraak met het

projectmanagement - worden voorzien.

Hoogachtend,

burgemeester en wethou ers,

,I'"

.

Bijlage: Implementatieplan Kwa'liteitsi

Zuid Koninginnewal4/tel. 0492-587777/fax 0492-587400

Correspondentieadres: Postbus 950/5700 AZ Helmond / www,helmond,nl

Bankrelatie: ING Bank 68.20.61.670

~F I~

)y .Ob,O~

IMPLEMENTATIEPLAN

KWALITEITSIMPULS BESTAAND CENTRUM

Gemeente Helmond

Programmamanagement

24 Mei 2005

Implementatieplan Kwaliteitsimpuis Bestaand Centrum

1

INHOUDSOPGAVE

1. INLEIDING

2. OPZET

3. TYPERING AANPAK EN RELATIE MET NIEUW CENTRUM

4. OPERATIONALISATlE DOELSTELLINGEN KWALITEITSIMPULS

5. FASERING EN PLANNING

6. ORGANISATIE EN COMMUNICATIE UITVOERINGSPROCES

7. FINANCIËN

8. EVALUATIE EN BIJSTELLING

2

1. INLEIDING

Helmond timmert reeds geruime tijd aan de weg. Al vanaf de Groeistadperiode wordt geïn-

vesteerd in de kwaliteit van de woon- en leefomgeving. Diverse gebiedsontwikkelingen zowel

in de uitleggebieden als in de bestaande wijken oogsten alom waardering. Kenmerkend voor

de Helmondse aanpak zijn grofweg het opstellen van een visie gericht op een duurzame

ontwikkeling en een slagvaardige aanpak toegespitst op de specifieke kenmerken van het

gebied en haar gebruikers.

De kroon op al deze ontwikkelingen is de beoogde herontwikkeling van het Centrum. Daar-

mee wordt het profiel van Helmond als een aantrekkelijke woon- en werkstad compleet.

Thans is aan de orde de implementatie van de kwaliteitsimpuis voor het bestaande Centrum

(goedgekeurd door de Raad bijlage nr. 23 d.d. 1 februari 2005).

Deze ingreep sorteert voor op de integrale gebiedsontwikkeling van het totale Centrum. Door

te investeren in de bestaande kwaliteit in de sfeer van herinrichting, beheer en handhaving

ontstaat bij bewoners, ondernemers en andere betrokkenen het vertrouwen en draagvlak

voor de nieuwe ontwikkelingen, welke overigens genoegzaam bekend zijn.

Doel van een implementatieplan is het operationaliseren van het beleid en het bieden van

een leidraad aan alle belanghebbenden. Nadrukkelijk wordt in een dergelijk plan niet inge-

gaan op allerlei inhoudelijke uitwerkingen. Het plan voorziet namelijk in een interactieproces

waarbij op relevante onderwerpen belanghebbenden en uiteraard besluitvormers intensief

betrokken worden.

2. OPZET

In dit implementatieplan zal allereerst in hoofdstuk 3 kort worden ingegaan op het waarom

van de kwaliteitsimpuis alsmede op de relaties die er zijn met de overige gebiedsontwikke-

lingen in het Centrum. Hierna worden in hoofdstuk 4 en 5 de doelstellingen van de impuls

geoperationaliseerd en voorzien van een duidelijke fasering en planning. .

Bekend is dat herstructureren van wijken een totaal andere aanpak vergt dan bijvoorbeeld

het transformeren van een uitleggebied. De transformatie van het hart van de stad vergt van

partijen qua aanpak nog meer creativiteit en doorzettingsvermogen. Hierop zal in hoofdstuk 6

kort worden ingegaan. Hoewel bij de aanpak van een bestaand gebied nooit vooraf alles be-

kend en geregeld kan zijn, is het in deze fase van het proces toch van belang een financiële

doorkijk (hoofdstuk 7) te verschaffen.

Tot slot zal in hoofdstuk 8 kort worden ingegaan op de vraag hoe tijdens en na de uitvoering,

leermomenten leiden tot optimalisatie van de resultaten.

3. TYPERING AANPAK EN RELATIE MET NIEUW CENTRUM

In de inleiding is reeds aangegeven dat een standaardaanpak in een bestaand Centrum niet

effectief is en ten koste zal gaan van het draagvlak bij de hoofdgebruikers, resp. de bewo-

ners, ondernemers en bezoekers. Snelheid is geboden, want het resultaat is voor deze par-

tijen veel belangrijker dan het volgen van allerlei standaardprocedures. Gekozen is daarom

voor een vraaggerichte sturing van het proces. Daartoe is bij de kwaliteitsimpuis het spoor

van de klassieke projectmatige aanpak die Helmond zo kenmerkt, verlaten. Betrokken on-

dernemers, vastgoedeigenaren en bewoners nemen zélf het voortouw bij de voorbereiding

en uitvoering van acties; de gemeente zit veel meer in een faciliterende rol. Een dergelijke

kwetsbare opstelling leidt - mits er een goede afstemming is - tot een optimale benutting

van expertise en energie bij alle betrokkenen.

De resultaten van de kwaliteitsimpuis bestaand Centrum moeten - voorzover relevant - aan-

sluiten op de herontwikkeling van het nieuwe Centrum. Op onderdelen is er sprake van be- .

leidsmatige overlapping, bijvoorbeeld ten aanzien van de verkeerscirculatie en de ontwikke-

3

ling van individuele bouwplannen. Voorts zal het beheer van de openbare ruimte voor het

totale gebied aan één bepaalde norm moeten voldoen die ook krachtig gehandhaafd wordt.

Essentieel is dus dat bij de implementatie van activiteiten in het bestaand centrum zoveel als

mogelijk geanticipeerd wordt op toekomstige ontwikkelingen.

Bijgevoegd is een globale aanduiding van de gebieden zoals deze qua aanpak en ontwikke-

ling in het Centrum te onderscheiden zijn.

De studie "Naar een sfeervol Helmond's Centrum" Uanuari 2004) door dhr. Jan Verspaget en

Architectenbureau De Twee Snoeken vormt de inspiratiebron voor de upgrading van het be-

staande Centrum. Het hoofddoel van het plan is om een prettig en langer verblijf in het Cen-

trum voor de bewoners van Helmond en andere bezoekers mogelijk te maken. .

De uitgangspunten van de studie zijn uitgewerkt in structurele en cosmetische aanpassingen

van het bestaande centrum. De belangrijkste maatregelen zijn:

De Markt moet functioneler en gezelliger worden door de aanleg van terrassen en een

podium voor allerlei activiteiten. Horeca wordt geconcentreerd aan de oostkant van de

Markt.

Logische, prettige en goed verlichte winkelcircuits die "lopen" langs de gevels. Hiervoor is

vaak een wijziging van het straatprofiel nodig en het verwijderen van uitstallingen.

Nieuwe (hangende) straatverlichting en nieuw straatmeubilair dat beter past bij de sfeer

van het Centrum.

De plataan is de hoofdboomsoort in de winkelstraten. In de winkelstraten en in de omge-

ving van terrassen worden voornamelijk dak- en knotvormen toegepast.

Waar mogelijk en gewenst worden waterelementen ingebracht.

Aanlichten van gebouwen zoals de Lambertuskerk.

"Inpakken" of wegwerken van blinde lelijke muren, ontsierende infrastructuur en andere

"schijnbaar" minder belangrijke elementen zoals poorten, luifels, zonneschermen, dak-

randen, antennes, kabels en leidingen op de gevels etc.

Een vriendelijker straatbeeld door het beperken van schreeuwerige reclame en de aan-

scherping van het beleid t.a.v. uitstallingen en terrassen.

Voorstellen m.b.t. materialen en de kleurtoepassing.

. Bevorderen van het wonen boven winkels.

Aangezien het Centrum het visitekaartje voor de stad is zal het beheer- en handhavings-

regiem op een hoger niveau op een hoger niveau getild worden.

4. OPERATIONALISATlE DOELSTELLINGEN KWALITEITSIMPULS

De kwaliteitsimpuis betreft een gebiedsgerichte ontwikkeling. Op straatniveau worden doel-

stellingen geoperationaliseerd. Uiteraard moet er samenhang bestaan tussen de uitwerking

in de diverse deelgebieden. Dit is echter geen doel op zich, want zoals al eerder bepaald

moet er ruimte zij om flexibel in te kunnen spelen op de vraag van bijvoorbeeld bewoners,

ondernemers en bezoekers. Onderstaand is een overzicht gegeven per straat van de doel-

stellingen en de stand van zaken m.b.t. de uitgevoerde c.q. uit te voeren acties.

Straat Doelstellinaen Acties

Ameidestraat . Herinrichting straatprofiel. . 22 mei '05: oplevering

. Verwijderen overbodige gevelreclame en . Reclame-objecten en uitstallingen verwijde-

uitstallingen. ren: reeds ca. 120 objecten verwijderd.

. Beleidsregels gevelreclame en uitstallin- . Beleidsregels zijn in voorbereiding.

gen.

. Upgrading beeldbepalende gevels. . Verbeteringsplan zonweringen en gevelreini-

ging.

. Versterken beheer en handhaving openbare

. Beheer- en handhavinasreaime ruimte in voorbereidina.

Oude Aa . Herinrichting straatprofiel. . Ontwerp gereed.

. Verbeteren Waterelement . Voorlopig Ontwerp gereed

. Beheer- en Handha\Yingsregime. . Versterken beheer en handhaving openbare

ruimte in voorbereidina.

4

Straat Doelstellingen Acties

Veestraat-West . Herinrichting straatprofiel. . Ontwerp gereed.

. Beheer- en handhavingsregime . Versterken beheer en handhaving openbare

ruimte in voorbereidina.

Veestraat-Oost . Herinrichting straatprofiel. . Ontwerpprincipes gereed.

. Vervangen Kunstelement . Ontwerp gereed.

. Beheer- en handhavingsregime . Versterken beheer en handhaving openbare

ruimte in voorbereidina.

Smalle Haven . Herinrichting straatprofiel. . Ontwerpprincipes gereed.

. Inbrengen waterelement (doortrekken Aa . In voorbereiding.

vanuit Oude Aa richting Kasteeltuin)

. Vervangen riolering . In voorbereiding

. Acties ondernemen m.b.t. kiosk en (uit- . In voorbereiding

breiding) Kijkshop

. Beheer- en handhavingsregime . Versterken beheer en handhaving openbare

ruimte in voorbereidina.

Kerkstraat . Herinrichting straatprofiel. . Ontwerpprincipes gereed.

. Beheer- en handhavingsregime . Versterken beheer en handhaving openbare

ruimte in voorbereiding.

. Autovrij maken, inclusief afstemming met . In voorbereiding

Kerkbestuur.

Markt . Nota van Randvoorwaarden inpassing . In studie

functies weekmarkten, winkels, kermis en

horeca (terrassen), plannen nieuw Cen-

trum.

. Herinrichting plein. . Verwerken resultaten wedstrijd inrichting in

ontwerp. Ontwerpprincipes gereed.

. Beleidsregels woensdag- en zaterdag- . In studie

markt.

. Beleidsregels kermis . In studie

. Beleidsregels terrassen . In studie

. Beheer- en handhavingsregime . Versterken beheer en handhaving openbare

ruimte in voorbereidina.

Een aantal doelstellingen is niet toe te wijzen aan één specifieke straat, maar gelden alge-

meen:

. Verwijderen overbodige gevelreclame

. Aanpassen beleid t.a.v.:

. Uitstallingen en loketverkoop (O-regime in het centrum)

. Standplaatsen en colportage

. Reclame

. Luifels, schermen en rolluiken

. Terrassen

. Markt

. Kermis

. Bevoorrading, laden- en lossen, bereikbaarheid en parkeren voor alle soorten

voertuigen

. Afvalinzameling

. Het upgraden van gevels

. Het aanlichten van beeldbepalenden panden

. Het op een hoger plan tillen van het beheer- en handhavingsregime met name ten aan-

zien van de aspecten veiligheid en milieu.

5. FASERING EN PLANNING

Kenmerkend voor de straatgerichte aanpak is het bewerkstelligen van een hoog uitvoe-

ringstempo. Voor het gebied van de kwaliteitsimpuis is gekozen voor een gefaseerde aan-

pak. De planning van activiteiten is zeer ambitieus, medio 2006 moet de kwaliteitsimpuis

grotendeels zijn beslag hebben gekregen. Onderstaand wordt per fase c.q. straat een over-

5

zicht gegeven van de planning (start uitvoering c.q. afronding). De planning is gerelateerd

aan de activiteiten in hoofdstuk 4 die integraal moeten worden uitgevoerd. De procesgang

heeft een sterk cyclisch en improviserend karakter, anders dan bij een standaardplanning die

vooral gericht is op volgtijdelijkheid.

Straat/Fase Planning

Ameidestraat Activiteiten in uitvoerinq. Afrondinq: eerste helft 2005

Oude Aa Activiteiten in voorbereiding Afronding: eerste helft 2005

Veestraat-West Activiteiten in voorbereidinq Afrondinq: tweede helft 2005

Veestraat-Oost Activiteiten in voorbereiding Afrondinq: tweede helft 2005

Smalle Haven Activiteiten in voorbereidinq Afrondinq: eerste helft 2006

Kerkstraat Activiteiten in voorbereidinq Afrondinq: eerste helft 2006

Markt Activiteiten in voorbereiding Start uitvoering eerste helft 2006

6. ORGANISATIE EN COMMUNICATIE

Voor de aanpak van de kwaliteitsimpuis is gekozen voor het inrichten van een hulpstructuur

die multidisciplinair is samengesteld. Een gemeentelijk procesmanager stuurt op samenwer-

king tussen de participanten. Vanuit het principe van vraaggericht werken zijn een Projectdi-

recteur en een Centrum manager belast met het afstemmen van noodzakelijke activiteiten

zowel tijdens de voorbereiding als gedurende de uitvoering van het werk. De resultaten wor-

den gedurende het proces teruggekoppeld naar instanties zoals ondernemers, vastgoedei-

genaren, bewoners. gemeente, politie, ambulante handel, etc.

Indien er sprake is van activiteiten die formele besluitvorming vereisen, ziet de procesmana-

ger er op toe dat het college dan wel in voorkomende gevallen de gemeenteraad actief be-

trokken worden. Ter voorbereiding op deze besluitvorming kan op bestuurlijk niveau overleg

plaatsvinden in een "Regiegroep" onder leiding van de coordinerend portefeuillehouder.

In schema:

Raadscommissie RF

Regiegroep

Procesmanager

Projectdirecteur en Centrummanager

Ambtelijke adviseurs

Vanuit deze werkstructuur vindt een actieve communicatie plaats met diverse interne en ex-

terne doelgroepen. De procesmanager ziet toe dat deze communicatie zorgvuldig verloopt.

Cruciaal daarbij is tevens een actieve PR over de resultaten.

7. FINANCIËN

Voor de kwaliteitsimpuis is op 1 februari jl. door de Raad een krediet (bijlage nr. 23) be-

schikbaar gesteld, dat als volgt is opgebouwd:

. Herinrichting Markt (IVP 310):

. Herinrichting Overige Straten (IVP 310):

. Ondersteuning Centrum management (IVP31 0.1 0)

. Aanlichtingsproject monumentale panden (IVP 310.10)

¿ 435.000

¿ 800.000

¿ 140.000

¿ 25.000

6

. Studie + Uitvoeringsgregeling "wonen boven winkels" (IVP301.1 0) ¿

. Extra inzet fysieke middelen (totaal ¿250.000):

- ten laste van IVP 310.10

- ten laste van Gewone Dienst

TOTAAL

88.756

¿ 120.000

¿ 130.000

¿ 1.738.756

Tot nu toe is op dit krediet voor ¿ 99.000 aan uitgaven geboekt.

Hierbij zij vermeld dat analoog aan de beschreven aanpak ook de aanbesteding van de

werkzaamheden zodanig geschiedt dat de kosten tot een minimum beperkt worden. Alle

aanbestedingen en financiële transacties worden gedocumenteerd en tussentijds per uitge-

voerde fase verantwoord.

Met nadruk wordt opgemerkt dat zal worden getracht de middelen ten behoeve van de

Kwaliteitsimpuis zo veel mogelijk te matchen met de voor het Centrum beschikbare reguliere

middelen.

8. EVALUATIE EN BIJSTELLING

De beschreven aanpak zal tussentijds regelmatig qua resultaten verantwoord worden. Alle

belanghebbenden ontvangen twee keer per jaar een voortgangsrapportage. Tevens zal voor

de Raadscommissie en andere belanghebbenden in het najaar van 2005 ter plaatse worden

voorzien in een "centrumschouw" onder leiding van de Bestuurlijk Coordinator.

In voorkomende gevallen kan op basis van nieuwe inzichten de overtuiging ontstaan dat bij-

stelling van beleid, financiën of activiteiten noodzakelijk is. Indien zulks zich voordoet, zal

hierover bestuurlijk afstemming plaatsvinden.

24 mei 2005

Burgemeester en Wethouders van Helmond

7