Commissiestukken Jaarverslag leerplicht 1999 2000

JAARVERSLAG LEERPLICHT EN

HET GEVOERDE LEERPLICHTBELEID

AFDELING ONDERWIJS

SCHOOLJAAR 1999 - 2000

GEMEENTE HELMOND

DIENST ALGEMEEN WELZIJN

AFDELING ONDERWIJS

SAMENVATTING JAARVERSLAG LEERPLICHT 1999/2000.

1 . In het schooljaar 1998/1999 werden bij 422 leerlingen actie ondernomen; in het schooljaar

1999/2000 bij 449 leerlingen. In vergelijking met voorgaande schooljaren blijft het aantal

leerlingen waarbij een actie door de leerplichtconsulent noodzakelijk stijgen. De laatste 4 jaren is

er sprake van een toename met 36%.

2. Vrijstellingen.

Er zijn dit schooljaar 40 vnijstellingen verleend. Punt van zorg is de toename van het aantal

risieoleerlingen op het VMBO. Leerlingen vallen vaker uit en zijn ook veelal, mede door de sterk

toegenomen vraag naar arbeidskrachten, niet meer gemotiveerd om een beroepsopleiding te

starten danwel af te ronden

3. Absoluut verzuim.

De vergelijking tussen de schoolinschrijvingen en het bevolkingsregister leverde 207 leerlingen op

waarvan niet bekend was op welke onderwijsinstituut zij waren ingeschreven. Na verzending van

antwoordbrieven, telefoonrondes en huisbezoeken, bleken 15 leerlingen niet ingeschreven te staan

bij een onderwijsinstelling. Knelpunt is, dat de feitelijk vaststelling van het absoluut verzuim pas

in de maand januari plaatsvindt zodat acties om dit verzuim te bestrijden erg laat kunnen worden

ingezet.

4. Relatief verzuim.

Het basisonderwijs meldde 32 leerlingen bij leerplicht. In het voortgezet onderwijs werden 71

leerlingen gemeld. Een gelijk aantal meldingen vergeleken met vorig schooljaar. Wel is het aantal

verzuimdagen flink toegenomen. (basisonderwijs gemiddeld 13,7 dag; VO-onderwijs gemiddeld

29,5 dag)

5. Nieuwe ontwikkelingen.

Leer-werkroutes. Imniddels is er een voorstel van de staatssecretaris voor een duale leerroute voor

de basisberoepsgerichte leerweg van het VMBO. Volgens het voorstel kunnen jongeren met

weinig schoolmotivatie in dit traject met een geringer aantal theorievakken in combinatie met

stage (eventueel betaald) opgeleid worden tot een diploma.

Zorgadviesteams. Binnen de zorgstructuur op alle scholen voor voortgezet onderwijs zijn op de

scholen zorgadviesteams opgericht. In deze teams worden zorgleerlingen besproken. Op diverse

scholen maakt de leerplichtambtenaar deel uit van dit team.

6. Knelpunten.

Door het toenemend aantal meldingen en de zonder fonnatie-uitbreiding toegevoegde taken

kunnen werkzaamheden als preventie aan scholen, controle/goedkeuring voor vervangende

leerplicht, case-manager 1 loket leerlingzaken niet of minder goed worden uitgevoerd. Ook de

verwerking in de administratie van de leerlingengegevens levert jaarlijks problemen op. Zelfs met

formatie-uitbreiding van februari 2001 is de formatie onvoldoende om genoemde werkzaamheden

uit te voeren. Op grond van een berekening van de norm gesteld door de Landelijk Vereniging van

Leerplichtambtenaren is uitbreiding met een halve fonnatieplaats wenselijk.

INHOUDSOPGAVE

Bladzijde:

1. Inleiding 2

2. Functie consulent leerplichtzaken 3

3. Aantal scholen in de gemeente Helmond 5

4. Statistische gegevens 6

4.1. Aantal leerplichtigen 6

4.2. Leerplichtgegevens 7

4.3. Vrijstellingenlontheffingen 1 1

4.4. Absoluut en relatief verzuim 12

5. Samenwerkingsverbanden 16

5.1 LVLA (Landelijke Vereniging van Leerplichtambtenaren) 16

5.2 Leerlingenbespreking O.W.W.Z. (onderwijs woonwagen

zigeunerkinderen) 16

5.3 Overleg met politie/JPP (Jeugd Preventie Project) 16

5.4 Vroegtijdig Schoolverlaters Overleg (VSV) 17

5.5 Justitie 17

5.6 Vrijstellingscommissie 17

5.7 Regionaal overleg leerplicht 18

5.8 Allochtonenoverleg 18

5.9 G21 inzake leerplicht 19

5.10 Het 1 loket leerlingzaken 19

5.11 De casemanager van het 1 loket leerlingzaken 21

5.12 Schoolmaatschappelijk werk 21

6. Nieuwe ontwikkelingen 23

6.1 Leer-werkroutes 23

6.2 Problematiek AMA's (alleenstaande minderjarige asielzoekers) 23

6.3 BOA (buitengewoon opsporingsambtenaar) 23

6.4 Hoogbegaafde kinderen 24

6.5 Zorgadviesteams scholen 25

7. Beleidsontwikkelingen 26

7.1 Voortijdig schoolverlaters 26

7.2 Speerpunten rangeerterrein 26

8. Knelpunten 27

9. Conclusies en aanbevelingen 28

1. INLEIDING.

De Leerplichtwet 1969 (herzien in 1994), legt degenen die het gezag over een jongere in de

leeftijdscategorie van 5 tot 18 jaar uitoefenen (de ouders, voogden of verzorgers) de

verplichting op om ervoor te zorgen dat deze jongere is ingeschreven als leerling van een

school of onderwijsinstituut. Bovendien verplicht de wet hen ervoor te zorgen dat genoemde

jongere de school geregeld bezoekt.

Deze tweeledige verplichting wordt aangeduid met het begrip leerplicht.

Het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet 1969 is opgedragen aan het College van

Burgemeester en Wethouders. Zij wijzen daartoe één of meer ambtenaren aan die met de

feitelijke uitoefening van dit toezicht worden belast.

De consulent leerplichtzaken is een beëdigd consulent in principe met buitengewone

opsporingsbevoegdheid. Hij/zij is belast met de opsporing van strafbare feiten en als zodanig

verplicht bij constatering hiervan proces-verbaal op te maken.

De kern van de opdracht aan de gemeente op het terrein van de leerplicht is gelegen in de

waarborg dat alle leerplichtige jongeren in de gemeente voldoende van hun recht op

onderwijs profiteren. In deze omschrijving zitten de verschillende aspecten die de

leerplichtfunctie nader inhoud geven.

- Het is een waarborg voor alle jongeren: er moet dus regelmatig getoetst worden of er

geen jongeren buiten de boot vallen.

- Het gaat om alle jongeren in de gemeente: de verantwoordelijkheid strekt zich ook uit

over de jongeren die in de gemeente wonen maar daarbuiten onderwijs genieten.

- Het gaat om het recht op onderwijs: dit is in de grondwet geregeld en dat recht moet

soms met behulp van de overheid door de rechthebbende jongere gerealiseerd worden.

- Het gaat erom voldoende van het recht op onderwijs te profiteren: dat wil zeggen dat er

aandacht moet zijn voor het verwijderen van belemmeringen die zich voordoen. Die

belemmeringen kunnen van verschillende aard zijn; van individuele aard, in de

gezinssituatie, in de school of in het onderwijssysteem gelegen.

2. FUNCTIE CONSULENTE LEERPLICHTZAKEN.

2.1 Formatieomvang.

De gemeente Helmond heeft ca. 1,25 formatieplaats beschikbaar voor de uitvoering van

de Leerplichtwet, welke wordt ingevuld door 3 parttime consulenten.

Tevens is er administratieve ondersteuning t.b.v. de leerlingenadministratie door het

secretariaat van de afdeling onderwijs.

2.2 Functie.

De doelstelling van de werkzaamheden van de leerplichtconsulent is het bevorderen dat

de leerplichtwet en regelgeving wordt nagekomen, waarbij met name de preventie van

ongeoorloofd schoolverzuim en voortijdig schoolverlaters een grote rol speelt.

De consulent leerplichtzaken houdt zich met de volgende werkzaamheden bezig:

- Het ontwikkelen, participeren in en het in stand houden van een geëigend netwerk.

- Het bemiddelen bij problemen en conflicten rond leerplichtigen.

- Het stimuleren van nieuwe ontwikkelingen binnen het onderwijs die de nakoming van de

Leerplichtwet bevorderen en het adviseren van schooldirecties en schoolbesturen

hierin.

- Het signaleren van knelpunten die voor jongeren belemmerend kunnen werken en het

leveren van een bijdrage in het voorbereiden, ontwikkelen en uitvoeren van

beleidsmaatregelen enlof voorzieningen die deze kunnen opheffen.

- Het initiëren en stimuleren van een uniforme uitvoering van de leerplichtwet.

- Het zelfstandig verzorgen van voorlichtingsactiviteiten afgestemd op aangewezen

doelgroepen.

De consulente leerplichtzaken is een beëdigd consulent in principe met een buitengewone

opsporingsbevoegdheid onder verantwoordelijkheid van het college van Burgemeester en

Wethouders en organiek ondergebracht bij de Afdeling Onderwijs van de Dienst Algemeen

Welzijn. Hij/zij beslist inzake het opmaken van een proces-verbaal enlof een verzoek tot het

instellen van een onderzoek door de Raad voor de Kinderbescherming.

Als gevolg van deze werkzaamheden zijn er interne maar veelal externe kontakten op

diverse niveaus en met uiteenlopende disciplines (scholenlinstellingen), waarbij

tegenstrijdige belangen een rol kunnen spelen.

2.3 Loketfunctie.

De invoering van het 1 loket leerlingzaken, waarin leerplicht ook vertegenwoordigd is, vraagt

van de leerplichtconsulent extra inspanningen omdat de leerplichtconsulenten tevens

fungeren als case-manager voor het loket leerlingzaken.

Doordat scholen leerlingen melden bij het 1 loket leerlingzaken voor zowel doorverwijzingen

naar andere scholen via de Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL), als voor

zorgvragen, heeft elke VO-school (voortgezet onderwijs) die lid is van het

Samenwerkingsverband, een case-manager toegewezen gekregen. De zorgcoördinator van

een school neemt contact op met de coördinator van de PCL om een zaak aan te melden,

waarna de zaak doorverwezen wordt naar de case-manager. De meldingen betreffen

leerlingen afkomstig van vo scholen uit de regio.

De leerplichtconsulent c.q. case-manager heeft de verantwoording en zorg voor de dossiers

bestemd voor de Permanente Commissie Leerlingenzorg (aan te leveren door school)

Verder vindt er na de behandeling in de PCL de plaatsing plaats die door de case-manager

J geregeld moet worden en de evaluatie.

De casemanagers hebben wekelijks overleg met de coördinator PCL om probleemieerlingen

oor te spreken. Elke twee weken is er ook beleidsoverleg waardoor nieuwe ontwikkelingen

op de voet gevolgd worden.

00-,

SeN

3. AANTAL SCHOLENITRAJECTEN IN DE GEMEENTE HELMOND.

Verdeeld naar schoolsoort/traject en het aantal ingeschreven leerlingen per

schoolsoort/traject.

Aantal Aantal leerlingen tot 21*

A Scholen scholen 11 9971199811998119991199912000

1 . Basisscholen (incl. 32 8.396 8.515 8.640

dependances)

2. SO: 3

De Hilt 28 33

Antoon van Dijkschool 571 87

SBO:

1De Toermalijn 446 416

3. VSO: 4

De Hilt 101 121

Praktijkschool Nieuwveld 98 109

Franklin Roosevelt 127 1311

Antoon van Dijkschool 87 63

4. VBO/EAO/MAVO: 1

Ter Kemenade College 941 970 930

5. IVO/MAVO: 1

St.Jozef 411 410 427

6. MAVO J. v. Brabant 1 311 279 257

Rijp./Brouw.

Opvanggroep asielzoekers 60 77 82

I(cajuit)

7. MAVO/HAVOAMO: 2

J. v. Brabant Molenstraat 818 876 884

Dr. Knippenbergcollege 1.589 1.659 1756

8. HAVO/VWO: 1

1Carolus Borromeuscollege- 630 645 633

9. MBO: 2

ROC Ter Aa 3.081 3.071 2907

ABO

Heliconopleidingen 2-681 260

[A 1Totaal 1 16.2371 17.7141 17.7361

1

IB 1Trajecten 1 1 1 1

1 Dagcentrum BJ Brabant 591 631 53

1

2 16-17 jarigen project

BJ Brabant

1 291 32 53

IB 1Totaal 881 951 106

1 ITOTAAL A+B 1 16.3251 17.8091 17.842

4. STATISTISCHE GEGEVENS.

Registrerende taak.

De gemeente dient een leerplichtadministratie bij te houden (registrerende functie). Met

behulp van de registratie van de in- en afschrijvingen van de jongeren (artikel 18 LPM kan

aan de hand van deze opgaven en de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) worden

gecontroleerd of alle leerplichtigen op een school of onderwijsinstituut staan ingeschreven

(controle op het absoluut verzuim).

De consulent leerplichtzaken adviseert scholen en besturen tot inrichting van hun

verzuimregis

tratie en hun meidingsgedrag aan de gemeente i.c. de consulent

leerplichtzaken.

Bij het verzamelen van statistische gegevens is getracht zowel kwantitatieve als kwalitatieve

gegevens te registreren.

Onder kwantitatieve gegevens wordt verstaan de omvang (bijv.aantal meldingen van

ongeoorloofd schoolverzuim), verdeeld naar geslacht, leeftijd c.q. geboortejaar, en de

sc ooisoort.

Kwalitatieve gegevens bevatten informatie over de inhoud (bijv.problematiek), ondernomen

acties van de consulent leerplichtzaken, resultaten etc.

4.1 Aantal leerplichtigen.

Het totaal aantal leerplichtigen (volledig en partieel), dat ingeschreven staat in het

bevolkingsregister van de Gemeente Helmond.

11998 199811999 199912000

Leerplichtigen 199

Man Vrouw Man Vrouw Man Vrouw

5 t/m 12 jr. 3.969 3.868 4.055 3.950 4.081 3.969

13 t/m 16 jr. 1.819 1.707 1.865 1.771 1.866 1.836

Tot.vol.Ip. 5.788 5.575 5.920 5.721 5.947 5.805

Tot.part.Ip. 479 463 4401 434 483 408

6.267 6.038 6.3601 6.155 6.430 6.213

Totaal

12.305 12.515 12.643

Wettelijk kader.

Burgemeester en Wethouders (i.c. leerplichtconsulent) moeten jaarlijks vóór 1 oktober

verslag uitbrengen aan de gemeenteraad over het in het afgelopen schooljaar in de

gemeente gevoerde leerplichtbeleid (artikel 25, lid 1 LPM;

Burgemeester en Wethouders (i.c. leerplichtconsulent) moeten jaarlijks een opgave zenden

aan de minister over de omvang en de behandeling van het aan hen gemelde schoolverzuim

in hun gemeente (artikel 25, lid 2 LPW).

4.2 Leerplichtgegevens.

4.2.1 Totaal aantal leerlingen waarbij interventies zijn gepleegd.

Bij 449 leerlingen werd actie door de consulent leerplichtzaken ondernomen.

Hierbij zijn de navolgende onderverdelingen te maken.

199711998 199811999 199912000

Volledig leerplichtige leerlingen 267 322 340

Partieel leerplichtige leerlingen 85 86 105

Niet leerplichtige leerlingen 4 14 41

1Totaal 3561 4221 44911

Leeftijden.

199711998 199811999 199912000

5 t/m 12 jarigen 101 114 110

13 jarigen 23 1 9 25

14 jarigen 34 37 49

15 jarigen 44 77 641

16 jarigen 65 75 95

17 jarigen 85 86 91

18 jarigen en ouder 4 14 1 5

1Totaal :::--i]E------3561 422 44911

Omdat alle jaren de 5 t/m 12 jarigen als één groep behandeld werd voor de gegevens van

het jaarverslag, is deze groep in deze samenstelling gehandhaafd. Overigens vallen onder

het getal 110 3 leerlingen onder de 5 jaar (dus de leerplichtige leeftijd) waarbij door de

consulent eveneens actie werd ondernomen.

Aantal interventies per leerling.

Bij 117 leerlingen was 1 interventie voldoende om de zaak af te werken; bij 1 leerlingen

waren dit schooljaar 31 interventies noodzakelijk om de problematiek af te ronden. In het

schooljaar 199811999 werd bij 422 leerlingen (193 vrouwen en 229 mannen) actie

ondernomen en in het schooljaar 199912000 bij 449 (209 vrouwen en 240 mannen). In

verhouding met het voorgaande schooljaar is het aantal leerlingen waarbij een actie door de

leerplichtconsulent noodzakelijk bleek gestegen, ook het aantal acties per leerling is

toegenomen.

Het navolgende overzicht is hierbij relevant:

Schoolaaar 199811999 Schoolmaar 199912000

antal leerlin

Aantal Aantal leerlingen Totaal Aantal A gen Totadig

Interventies Interventies

Vrouwen 1 Mannen 1 Vrouwen-Fmannen

1 36 46 82 1 52 65 117

2 35 32 67 2 48 59 107

3 40 41 81 3 19 33 52

4 21 25 46 4 24- 15 39

5 9 14 23 5 14 18 32

6 10 16 26 6 6 7 13

7 12 10 22 7 15 8 23

8 8 6 14 8 8 9 17

9 61 5 11 9 51 3 8

10 1 8 9 10 3 4 7

11 1 8 9 11 5 4 9

12 0 2 2 12 0 1 1

13 3 3 6 13 0 1 1

14 2 2 4 14 1 4 5

15 0 1 1 15 0 2 2

16 2 1 3 16 0 1 1

1 7 1 3 4 1 7 1 0 1

1 8 0 1 1 1 8 1 0 1

1 9 2 0 2 1 9 1 1 2

20 1 0 1 20 1 0 1

2 1 1 1 2 22 1 1 2

23 0 1 1 23 0 0 0

24 1 0 1 24 0 3 3

26 0 1 1 25 2 0 2

127 1 0 1 30 1 1 2

131 0 2 2 @31 1 01

Totaal 1931 2291 42@ notaal 2091 2401 449

4.2.2.Aanmeiding.

Leerlingen worden aangemeld door:

a. de scholen

b. de ouders

c. door derden

d. leerlingen zelf

Als derden kunnen genoemd worden:

- Buro, Jeugdzorg

- Stichting Jeugdzorg

- Raad voor de Kinderbescherming

- Algemeen Maatschappelijk Werk

- Politie

- Leerplichtconsulenten in de regio

Concreet kan het aantal leerlingen en de aanmelders als volgt worden gerubriceerd:

1Aanmelders Mannen 1Vrouwen 1 Totaal

Scholen 137 114 251

Ouders en leerlingen zelf 60 59 119

Buro, Jeugdzorg 7 4 1 1

Leerplichtconsulenten 24 19 43

Stichting Jeugdzorg 51 10 15

Raad voor de Kinderbe- 3 1 4

scherming

folitie 4 2 6

-i4- 07

1Totaal 2091 449

-i31

Buro Jeugdzorg: vormt de toegang tot geïndiceerde jeugdzorg op vrijwillige basis.

In het buro, zitten vertegenwoordigers van:

1) Jeugdhulpverlening

2) Raad voor de kinderbescherming

3) Jeugd GGZ

Stichting Jeugdzorg: gezins- en voogdij instelling (maatregel in het kader van

kinderbescherming en voogd)

4.2.3 Redenen van aanmelding en aard van de problematiek.

De aanleiding om de leerplichtconsulenten in te schakelen kan verdeeld worden over 4

categorieën:

IRedenen 1 Mannen 1 Vrouwen 1 Totaal

Bemiddeling 124 101 225

Bijzonder verlof 14 14 28

Vrijstelling 21 15 36

Verzuim 81 79 160

1Totaal 2401 2091 449

Na een eerste gespreklactie zijn de navolgende meer specifieke signaleringen mogelijk:

11 199711998 1199 19991199912000

Het zoeken van een school 62 42 54

(nieuwkomers) en informatie over

onderwijs in het algemeen

Relatief verzuim 63 118 138

(zonder reden a@wezig)

Absoluut verzuim 14 35 22

(niet ingeschreven)

Verlof aanvraag* 44 29 31

Verwijdering 6 10 7

Schorsing 1 1 91 8

Gedrags- en motivatieproblemen 21 27 38

Vrijstellingsverzoeken 43 38 40

SOP/BJ Brabant 26 35 29

POSITKC*** 16 27 29

Project 16117-jarigen**** 24 321 22

Overige 201 31

1Totaal 3551

Het afgelopen schooljaar zijn er 31 verzoeken voor verlof ingediend. Er zijn 5

processen- verbaal opgemaakt voor ongeoorloofd vakantieverzuim van in totaal 34

schooldagen.

Is het Spijbelopvangproject van Bi zonder Jeugdwerk Brabant waar de

leerplichtconsulenten voortgangsbesprekingen voeren over geplaatste jongeren.

Is het Project Ongediplomeerde Schoolverlaters (POS-project) dat is aangehaakt aan

het Ter Kemenade College.

Dit project is ondergebracht bij BJ Brabant en is op bladzijde 18 nader uitgewerkt.

Overigen: dit is inclusief 17 aanvragen voor toelating -op grond van een tijdelijke

regeling- tot het algemeen volwassenen onderwijs waarvoor hoofd afdeling Onderwijs

/c.q. de leerplichtconsulent goedkeuring voor moet verlenen.

4.2.4 Werkzaamheden naar aanleiding van een melding.

Na melding kan de leerplichtconsulent overgaan tot de volgende werkzaamheden:

- bemiddelend optreden bij conflicten tussen jongeren, ouderslverzorgers en scholen

inzake (dreigende) schooluitval. De consulent leerplichtzaken tracht een herplaatsing te

realiseren en te begeleiden.

- Het doorverwijzen van ouderslverzorgers en leerlingen naar de hiervoor geëigende

instanties indien zich specifieke problemen voordoen.

- Onderzoeken van verzoeken om vrijstelling van de leerplicht.

- Jongeren (en vaak ook hun ouderslverzorgers) motiveren t.a.v. onderwijs.

- Jongeren, ouderslverzorgers en scholen adviseren en bemiddelen bij schoolverzuim en

vroegtijdig schoolverlaters.

- Jongeren, ouderslverzorgers en scholen adviseren over de te volgen schoolloopbaan.

- Dossiervorming van de jongere, waarna verslaglegging van gevoerde gesprekken tijdens

huisbezoeken, schoolbezoeken, telefoongesprekken en gesprekken op de dienst.

Sociale rapportages opstellen voor G.G.D. (in verband met vrijstellingen ex.artikel 5 sub

a) en de Raad voor de Kinderbescherming (in verband met het verzoek voor het instellen

van een onderzoek waaruit mogelijk een maatregel van de Kinderrechter kan

voortvloeien zoals een ondertoezichtstelling of uithuisplaatsing).

10

Rapporteren aan de Officier van Justitie (proces-verbaal).

Het horen van ouderslverzorgers en directeur van de school naar aanleiding van een

verzoek voor extra verlof van meer dan tien schooldagen. Hierover beslist de consulent

leerplichtzaken van de woongemeente van de jongere. Over verlof tot en met tien

schooldagen beslist de directeur van de school. Desgevraagd geeft de consulent advies

aan de directeur van de school.

4.2.5 Resultaten van de interventies.

1 199711998 1199811999 1 199912000

Weer terug naar dezelfde school (na o.a. 191 160 196

Schriftelijke waarschuwing)

Vrijstelling verleend + werk 47 50 40

Herplaats ander onderwijsinstituut 62 88

96

(waaronder SOP en POS)

Leerlingen nog in behandeling 2 1 1 14

Inschakeling Bureau Jeugdzorg 14 30 34

Opvangtehuis/crisisopvangldetentie 4 28 14

Spoorloos 3 1

Jeugdpreventieproject (JPP) 13 19 11

Verlof verleend 13 14 19

Overige (o.a. verhuisd) 10 19 24

@o@taal 3561 -Z2--21 449

4.3 Vrijstellingen flontheffingen.

ISchooljaren 1Volledige leerplichtl Partiële leerplicht 1 Totaal

199011991 17 22 39

199111992 16 18 34

199211993 16 18 34

199311994 6 16 22

199411995 7 35 42

199511996 4 23 27

199611997 7 27 34

199711998 3 44 47

1199811999 1 201 301 50

1199912000 1 *151 **251 40

betrof 1 0 leerlingen (8 jongens en 2 meisjes) die vrijgesteld werden van regulier voortgezet

onderwijs om deel te kunnen nemen aan het Project Ongediplomeerde Schoolverlaters

(POS) en 5 leerlingen (5 jongens) die het laatste volledig leerplichtige schooljaar vrijgesteld

werden om regulier onderwijs te volgen. Voor deze laatste categorie wordt de vervangende

leerplicht gevolgd binnen het project 16/17- jarigen van BJ Brabant.

betrof 8 jongens en 17 meisjes.

e jongens waren afkomstig van:

3 van POSISOP, 1 van het 16-17 jarige project en 4 die niet ingeschreven stonden

op een onderwijsinstituut.

De meisjes waren afkomstig van:

2 vakopleiding, 1 van POSISOP en 14 niet ingeschrevenen.

4.4 Absoluut en relatief verzuim.

4.4.1 Absoluut verzuim.

Absoluut verzuim wil zeggen dat een leerplichtige jongere niet ingeschreven staat op een

erkende onderwijsinstelling en deze ook niet bezoekt.

Controle.

Het opsporen van absoluut verzuim geschiedt met behulp van het geautomatiseerde

leerplichtadministratiesysteem.

Het bevolkingsregister en de schoolinschrijvingen worden met elkaar vergeleken. De

leerplichtconsulent onderzoekt de redenen van het verzuim en tracht dit te corrigeren.

Volledig leerplichtigen.

Het totaal aantal volledig leerplichtigen voor het schooljaar 199912000 was 11.752, waarvan

5.947 mannen en 5.805 vrouwen.

De controle in dit school aar vond plaats rond februarilmaart 2000.

1 199811998119991199912000

Fase 1

Restant na vergelijking schoolinschrijving

met bevolkingsregister 174 118 142

Fase 2

Restant na verzending van

antwoordkaartjes 22, 24 18

Fase 3

Restant na telefoonronde /huisbezoek/

controle vreemdelingenpolitie 1 6 2

De vergelijking met de schoolinschrijvingen en het bevolkingsregister leverde 142 leerlingen

op waarvan niet bekend was op welk onderwijsinstituut zij waren ingeschreven. Na

verzen ing van antwoordkaartjes bleven er 18 leerlingen over. Na een telefoonronde danwel

huisbezoek bleken 2 leerlingen niet ingeschreven te staan bij een onderwijsinstelling Dit

waren:

jongere (jongen van 15 jaar) is nog in behandeling bij de leerplichtconsulent.

jongere (jongen van 13 jaar) is inmiddels verhuisd buiten Helmond.

12

Partieel leerplichtigen.

Het totaal aantal partieel leerplichtigen voor dit schooljaar was 891, waarvan 483 mannen

en 408 vrouwen

1997 1998111998111᧧T1@99912000

Fase 1

Restant na vergelijking schoolinschrijving

met bevolkingsregister 87 60 65

Fase 2

Restant na verzending van

antwoordkaartjes 30. 20 24

Fase 3

Restant na telefoonronde /huisbezoek/

"controle vreemdelingenpolitie 12 12 13

De vergelijking met de schoolinschrijvingen en het bevolkingsregister leverde 65 leerlingen

op waarvan niet bekend was welk onderwijsinstituut zij waren ingeschreven. Na verzending

van de antwoordkaartjes bleven er 24 leerlingen over. Na een telefoonronde danwel

huisbezoeken bleken 13 leerlingen niet ingeschreven te staan bij een onderwijsinstelling.

De bij fase 3 genoemde 13 leerlingen die niet op een school of onderwijsinstituut staan

ingeschreven en deze ook niet bezoeken zijnlis:

- 3 jongeren (1 meisje van 16, een meisje en een jongen van 17) zijn nog in behandeling

bij de leerplichtconsulent.

- 2 jongeren (een jongen en een meisje van 17) waarvan de huidige verblijfplaats

onbekendis.

- 1 jongere (meisje van 16) die deze maand naar het buitenland vertrekt om daar haar

opleiding te vervolgen.

- Verder hebben 7 jongen die onbekend waren met de leerplicht en al geruime tijd werken

inmiddels een beroep op vrijstelling van de leerplicht gedaan. Voor de jongeren die

vrijstelling van de leerplicht hebben aangevraagd en verkregen, wordt door de

leerplichtconsulenten melding gemaakt bij het R.M.C. (Regionaal Meld en

Coördinatiepunt voor vroegtijdige schoolverlaters) in verband met het niet hebben van

een startkwalificatie.

4.4.2 Relatief schoolverzuirn.

Artikel 21.

e directeuren van de scholen geven aan burgemeester en wethouders van de

woongemeente het ongeoorloofd verzuim door van niet alleen de volledig leerplichtige

leerlingen, maar ook het schoolverzuim van leerlingen die nog partieel leerplichtig zijn.

Bij de herziening van de Leerplichtwet is de bepaling geschrapt die inhield dat eik

ongeoorloofd verzuim binnen drie dagen gemeld moest worden. De huidige tekst van artikel

21 sluit beter aan bij het feit dat de primaire verantwoordelijkheid voor het aanpakken van

re ati verzuim bij de school ligt. Immers, het lichte verzuim moet wel gesignaleerd,

geregistreerd en aangepakt worden, maar het hoeft niet meer aan de gemeente c.q. de

leerplichtconsulent gemeld te worden. Wordt het verzuim ernstiger, dan moet een melding

meteen plaatsvinden.

Het door de school gemelde verzuim is de constatering van een verschijnsel waarachter veel

problemen kunnen schuilgaan. Het verzuim staat vaak niet op zich. Het is in veel gevallen

een uiting van een complex van factoren, die geregeld schoolbezoek belemmeren. Uit

13

ervaring van de leerplichtconsulenten blijkt dat het merendeel van de problemen is terug te

voeren naar e uissi uatie.

Tevens blijkt dat achter de hedendaagse problemen van vele jongeren eigentijdse

probleemveroorzakers" schuil gaan. Het zijn problemen van:

psychosociale aard zoals faalangst, een te geringe weerbaarheid, te weinig zelfrespect;

schoolinhoudelijke aard zoals een onjuiste schoolkeuze, een niet evenwichtig

takenpakket, een algemeen school-onwel-bevinden maar ook het zich niet `veilig` voelen

op school;

de identiteit 'Waar sta ik? Wie ben ik? Tot op zekere hoogte inherent aan de groei naar

volwassenheid binnen het gezin, de subcultuur, de leeftijdsgroep, de maatschappij;

verslaving aan drugs, gokken en alcohol.

j Z.

14

Relatief verzuim basisonderwijs (incl. Speciaal Onderwijs en Speciaal

Basisonderwijs).

anta eeringen met relatief verzuim. Het verloop van het relatief verzuim in het

basisonderwijs gedurende de afgelopen 3 jaren.

Deze cijfers hebben uitsluitend betrekking op gemeld verzuim en dekken niet de volledige

afwezigheidsituatie (b.v. lesuitval).

Relatief verzuim 199711998 199811999 199912000

Aantal leerlingen 19 31 32

Aantal dagen 220 318 439

In totaal betreft het 32 leerlingen met afgerond 439 dagen verzuim, hetgeen neerkomt op

een gemiddelde van 13,7 dagen per leerling.

Relatief verzuim voortgezet onderwijs (incl. Voortgezet Speciaal en Speciaal Voortgezet

Onderwijs).

Aantal leerlingen met relatief verzuim.

Het verloop van het relatief verzuim in het voortgezet onderwijs gedurende de afgelopen 3

jaren.

Ook hier de opmerking dat de cijfers betrekking hebben op gemeld verzuim en het de

afwezigheidsituatie niet geheel dekt (zoals b.v. lesuitval).

Relatief verzuim 199711998 199811999 199912000

Aantal leerlingen 44 72 71

Aantal dagen 553 1432 2093

Dit komt neer op een gemiddelde van 29,5 dagen verzuim per leerling.

AIV

V, C-PAN

OP

15

5. SAMENWERKINGSVERBANDEN.

Samenwerking met andere disciplines.

In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe het `netwerk' van leerplicht Helmond eruit ziet.

Leerplicht is gelukkig niet een zaak van de leerplichtconsulent alleen. Met relevante

instanties zijn goede samenwerkingsrelaties opgebouwd en er is veel rechtstreeks

inhoudelijk overleg.

Onder andere met de Stichting Jeugdzorg, Buro Jeugdzorg, Jeugdpreventieteams, de Raad

voor de Kinderbescherming, politie Helmond, Justitie Den Bosch, allochtone

schoolcontactpersonen, schoolartsen en schoolmaatschappelijk werkenden.

Indien er bij een zaak meerdere partijen betrokken zijn, vindt er overleg en afstemming

plaats. Heel concreet wordt daarbij afgesproken wie wat doet. Uiteraard is er veel

rechtstreeks overleg en samenwerking met de scholen:

directies, leerkrachten, mentoren, coördinatoren c.q. leerlingbegeleiders en zeker niet te

vergeten de zorgcoördinatoren

5.1 LVLA (Landelijke Vereniging van Leerplichtambtenaren).

De landelijke vereniging heeft twee keer per jaar een vergadering met als doel de leden te

informeren over nieuwe ontwikkelingen en professionalisering.

In de regio is er ook twee keer per jaar een vergadering met collega leerplichtconsulenten

regio Zuid. De onderwerpen die daarbij aan de orde komen zijn: het opmaken van een

proces-verbaal, hoe om te gaan met vrijstellingsverzoeken, knelpunten in de Leerplichtwet,

inzetbaarheid 1 deelname leerplichtconsulent in de zorgteams op scholen en regionale

afstemming.

5.2 Leerlingbespreking O.W.WZ. (Onderwijs aan Woonwagen - en Zigeunerkinderen).

Er wordt tweemaandelijks overleg gevoerd tussen de woohwagenconsulent, de

woonwagenwerker en de leerplichtconsulent betreffende de problematiek van deze

doelgroep. Er is een voortgangsbespreking over onder meer de schooiresuitaten en de in -

en doorstroming van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs.

5.3 Overleg met politie/Jeugd Preventie Project (JPP).

Elke twee maanden vindt overleg plaats met de netwerkinspecteurs van politie en de

consulenten van het Jeugd Preventie Project in diverse wijken te Helmond, Oost, Centrum

en West.

Met deze personen worden de risicojongeren uit de betreffende wijk besproken, zodat, waar

nodig, aanvulling gegeven kan worden.

Het Jeugd Preventie Project zelf beoogt het vroegtijdig signaleren van probleemgedrag van

jongeren tot 18 jaar en het daaropvolgend aanbieden van een (vrijwillig) hulpaanbod.

Doelstelling van de interventies van JPP-consulenten is niet zozeer om in te gaan op de

hulpvragen, maar meer de zelfredzaamheid van de jongere en het gezin te vergroten.

16

5.4 Vroegtijdig Schoolverlaters Overleg (VSV).

Het vroegtijdig Schoolverlaters Overleg is ongeveer een jaar geleden opgestart om te komen

tot een sluitende aanpak van voortijdig schoolverlaters.

In dit overleg staan 2 thema's centraal:

a. een sluitende registratie

b. het verzorgen van scholing van voortijdige schoolverlaters.

De deelnemers aan dit overleg zijn:

1 . STAP (Stichting Arbeidsplaatsen)

2. ROC Ter AA

3. VO regio Helmond

4. BJ Brabant

5. Gemeente (beleidsmedewerker, leerplichtconsulent)

6. RMC (coördinator en trajectbegeleider)

7. Buro Jeugdzorg.

5.5 Justitie.

Leerplicht Helmond heeft diverse malen per jaar overleg met Justitie in Den Bosch,

Per april 1999 heeft het college van Procureurs-generaal richtlijnen opgesteld die betrekking

hebben op de strafvordering bij processen-verbaal inzake leerplichtzaken.

In de richtlijnen staat als belangrijk punt vermeld: controle op de verzuimregistratie van de

scholen. Het voorstel is dat een onafhankelijk opsporingsambtenaar de scholen controleert

op het correct melden van al het ongeoorloofd schoolverzuim aan de leerplichtconsulent.

Indien deze controle daadwerkelijk gebeurt en indien dus ook al het verzuim bij de

leerplichtconsulent bekend is, is er een sluitende aanpak van al het ongeoorloofde

schoolverzuim.

Ook de inspectie heeft hier een taak in.

De leerplichtconsulent kan dan alle verzuim onderzoeken en aanpakken en niet alleen het

bekende topje van de ijsberg.

Een ander punt dat genoemd wordt in de richtlijnen is dat er voldoende leerplichtconsulenten

opsporingsbevoegdheid moeten hebben. Justitie gaat ervan uit dat 50% van de

leerplichtconsulenten tevens buitengewoon opsporingsambtenaar is.

Er is halfjaarlijks overleg met de jeugdofficier van Justitie die verantwoordelijk is voor

leerplichtzaken en met de parketsecretaris.

Afspraken en onderwerpen uit dit overleg worden door leerplicht Helmond ingebracht in het

Regionaal Overleg Leerplicht, zodat ook de collega-leerplichtconsulenten uit de

regiogemeenten op de hoogte zijn van de afspraken en ontwikkelingen.

5.6 Vrijstellingscommissie.

Een keer per zes weken komt de vrijstellingscommissie bij elkaar. Hierin zitten de

leerplichtconsulenten en een door Burgemeester en Wethouders aangewezen jeugdarts en

pedagoog of psycholoog.

Over aanvragen voor een vrijstelling of ontheffing van de leerplicht conform artikel 3, 5 of 15

van de Leerplichtwet wordt in deze commissie een beslissing genomen.

De samenstelling en werkwijze van de vrijstellingscommissie dient onder de loupe genomen

te worden. Er bestaat een mogelijkheid om de verzoeken om vrijstelling administratief af te

handelen.

In de nieuwe structuur op de afdeling onderwijs - door instelling van het 1 loket

leerlingzaken - zou het mogelijk zijn om de administratieve afhandeling van de

vrijstellingsverzoeken ook via de Permanente Commissie Leerlingenzorg te laten verlopen.

17

In deze commissie heeft een psychologe en pedagoge zitting. Een van deze twee moet een

schriftelijke verklaring afgeven voor vrijstelling tezamen met een door Burgemeester en

Wethouders aangewezen arts.

5.7 Regionaal overleg leerplicht.

Regionale samenwerking op het gebied van leerplicht is van groot belang. Met name de zorg

vraag op sc oen voor voortgezet onderwijs binnen VO scholen regio Helmond die deel uit

maken van het Samenwerkingsverband.

Een groot aantal van de leerlingen van de VO scholen en MBO scholen komt uit de regio.

Scholen voor voortgezet onderwijs hebben met meerdere leerplichtconsulenten te maken.

Het leerplichtbeleid in de regio moet dus zo eenduidig mogelijk zijn.

De deelnemende gemeenten aan het Regionaal Overleg Leerplicht zijn:

Asten, Someren, Deurne , Laarbeek, Gemert/Bakel en Mierlo. Deze indeling is hetzelfde als

die van de RMC subregio Helmond.

De gemeente Helmond is voorzitter van dit overleg.

Dit overleg vindt eenmaal per kwartaal plaats. Het doel van dit overleg is afstemming van

beleid tussen de deelnemende gemeenten met betrekking tot de uitvoering van de Leerplicht

en RMC.

ochtonenoverleg.

Jaarlijks komen er nog steeds leerplichtige leerlingen uit het buitenland naar Helmond en

omstreken om zich hier te vestigen. Het gaat dan voornamelijk om Turkse en Marokkaanse

jongeren in het kader van gezinshereniging. Ook het aantal alleenstaande minderjarige

asielzoekers neemt de laatste jaren aanzienlijk toe. Voor deze doelgroep en leerlingen

a mstig van het Asielzoekerscentrum alhier moet scholing geregeld zijn om zo snel

mogelijk Nederlands te leren aangezien zij de taal nog niet machtig zijn.

Drie keer per jaar vindt er een allochtonenoverleg plaats. In deze werkgroep zijn diverse

instanties vertegenwoordigd, zoals:

leerplichtconsulent (centrale intake Internationale Schakelklas)

0 Coördinator de Cajuit (dislocatie Jan van Brabant Oost), NT2 project voor

asielzoekers in de leeftijd tussen 12 en 18 jaar.

0 Coördinator Ter Kemenade College, internationale schakelklas.

0 Coördinator Nederlands voor Anderstaligen ROC Ter AA. Mogelijkheden vanaf 18

jaar.

0 Coördinator AMA's en BAMA's (alleenstaande minderjarige asielzoekers en begeleid

wonende alleenstaande asielzoekers).

0 Coördinator Stichting Opbouw Eindhoven (plaatsing asielzoekers en voogdij)

De doelstelling van dit overleg is om de opvangmogelijkheden qua scholing te inventariseren

en knelpunten te signaleren en eventueel op te lossen.

5.9 G21 inzake leerplicht.

In juli 1998 hebben de leerplichtconsulenten van de gemeente Nijmegen het initiatief

genomen tot het oprichten van het G21 overleg. leerplicht.

Het doel van dit overleg is om de samenhang tussen leerplicht en andere maatschappelijke

problemen, zoals b.v. jeugdcriminaliteit, te bespreken.

Een integrale aanpak van leerplicht en aanverwante beleidsterreinen.

Inmiddels is dit functioneel overleg tussen de leerplichtconsulenten van middelgrote

gemeenten, de zgn. G 21 gemeenten, van start gegaan.

Driemaal per jaar vindt dit overleg plaats in Nijmegen. Nijmegen is de trekker en de voorzitter

van dit overleg.

Thema's die tot nu toe aan de orde zijn geweest:

beleid ten aanzien van vrijstellingen

vervangen e eerp ic t, ua e eerroute

proces-verbaal

de nieuwe richtlijnen vanuit justitie

het jaarverslag leerplicht

deelname aan netwerken

samenwerking met de politie.

problematiek rond minderjarige asielzoekers.

5.1 0 Het 1 loket leerlingzaken.

Binnen het Samenwerkingsverband regio Helmond is per 1 januari 1999 het 1 LOKET

leerlingzaken ingesteld waar scholen, instellingen voor jeugdhulpverlening en leerlingen (met

hun ouders) terecht kunnen.

Binnen het voortgezet onderwijs heeft de coördinator leerlingenzorg van de school hierin de

meldende rol.

Het 1 LOKET leerlingzaken functioneert ook als voorportaal van de PCL (Permanente

Commissie Leerlingenzorg). De gemeente Helmond en het Samenwerkingsverband hebben

ervoor gekozen om binnen het'l LOKET leerlingzaken de functies samen te brengen die zich

vanuit hun wettelijke taken met de zorg voor risicoleerlingen bezighouden.

Binnen het 1 LOKET leerlingzaken functioneren derhalve:

de coördinatie PCL

de leerplicht

het Regionaal Meld- en Coördinatiepunt (RMC)

zie schema

19

.... ... ... .

Praktond

Prakt.o.

Beschikking

Lwoo Pre-advies 1@

Lee

rwo

PO

Af

wilzitigm@

Rf'L' Onderwijskundl

Zienswijze

xtra zorg -óp, jgé@ @cb

W(gernerie zorgvraag

n ere:sc,oo

Pre-advies 1 loket Advies h

roje.@

m

inter

ng.

1 loket Advies

@auw mw

C-q

Dossier

vrij stè' A Vér,loi:

h

..,ect

es@vetbáä[

..vies 1 loket Advies

.:@On @,e@

"Is

Werk

5.11 De casemanager van het 1 loket leerlingzaken.

De scholen voor voortgezet onderwijs binnen het Samenwerkingsverband zijn verdeeld over

de case-managers. zodat er een vruchtbare functionele relatie ontstaat tussen scholen en

het loket.

Lijnen worden zo kort mogelijk gehouden. Om de communicatie tussen school en loket/pcl

zo efficiënt mogelijk te laten verlopen wordt er naar gestreefd om de casemanager zitting te

laten nemen in het zorgteam. Het voordeel is dat enerzijds de casemanager de school kent,

het verhaal van de zorgleerling kent en vanuit haar/zijn deskundigheid participeert in het

zorgaanbod en anderzijds dat de overdracht naar het LOKET/PCL en de nazorg

(plaatsinglevaluatie) steeds door dezelfde contactpersonen gebeurt. Op een aantal

(regio)scholen neemt de plaatselijke leerplichtconsulent regelmatig deel aan het zorgteam.

De case-manager onderhoudt het contact met de regionale leerplichtconsulent. Er wordt

gewerkt aan een model om de betrokkenheid van de regionale leerplichtconsulenten bij de

zorgstructuur (i.c. de scholen en het Loket/PCL) te vergroten. Er is wekelijks overleg tussen

de casernanagers en de coördinator PCL.

Scholen en casemanager.

Ria Sloots Gerrien Lommen Loes Berkers Ad Heezemans

Ter Kernenade College Ter Kemenade Ter Kemenade ROC Ter AA

locatie West College locatie College locatie Oost

Centrum

Dr.Knippenbergcollege SG. Jan van Brabant SG. Jan van Brabant Praktijkschool

lokatie Oost lokatie Molenstraat Deken v.d. Heuvel

Gemert

IVO-St. Joseph Instelling VO Deurne Praktijkschool

Bernard Nieuwveld

Alfrinkcollege

Franklin Instelling VO Deurne Varendonck College

Rooseveitschooi Peelland College locatie Someren (2x)

Commanderij College Instelling VO Deurne Varendonck College

Locatie Dr.Hub van Doorne. locatie Asten (2x)

GemerULaarbeek

Carolus Borromeus De Hilt

College

5.1 2 Schoolmaatschappelijk Werk.

De samenwerking tussen de Jeugdzorg (BJ Brabant)en het samenwerkingsverband VONSO

e.o. heeft geleid tot een gefaseerde invoering van het Schoolmaatschappelijk Werk.

De meeste scholen die bij het samenwerkingsverband zijn aangesloten hebben inmiddels

twee , drie of vier dagdelen per week een schoolmaatschappelijk werker die daadwerkelijk

op de schoollocaties beschikbaar is.

Er wordt aan gewerkt om het schoolmaatschappelijk werk ook bij de resterende Helmondse

scholen in te voeren.

De schoolmaatschappelijk werkers participeren in de zorgteams van de verschillende

scholen: in de zorgteams worden leerlingen besproken met wie het wat minder goed lijkt te

gaan. De schoolmaatschappelijk werker kan, bij het vermoeden van vooral psychosociale

problemen in opdracht van het zorgteam contact op te nemen met de ouders van de leerling

en de thuissituatie te bekijken. Wanneer de indruk bestaat dat specifieke

opvoedingsproblemen of meer algemene problemen in het gezin niet zo makkelijk opgelost

21

kunnen worden, kan de schoolmaatschappelijk werker zorgdragen voor een snelle

aanmelding bij Buro Jeugdzorg te Helmond.

De schoolmaatschappelijk werker is er ook voor consultatie en advies. Zorgcoördinatoren en

docenten kunnen leerlingen ook verwijzen naar het spreekuur van de schoolmaatschappelijk

werker. Overigens kan dezelfde maatschappelijk werker natuurlijk ook adviezen geven m.b.t.

de begeleiding van sommige leerlingen. Schoolmaatschappelijke werkers zijn in dienst van

BJ Brabant. Zij maken deel uit van de Ambulante Unit.

Schoolmaatschappelijk werk voor de basisscholen wordt verzorgd door het Algemeen

Maatschappelijk werk.

g7

22

6 Nieuwe ontwikkelinnen.

6.1 Leer-werkroutes.

Over de invulling van de nieuwe werk/leertrajecten voor de basisberoepsgerichte leerweg

van het VMBO is inmiddels (februari 2001) een voorstel van staatssecretaris Adelmund.

Ouders c.q. leerlingen kunnen voor 1 oktober van het tweede leerjaar kiezen voor meer

praktijk. Dit betekend dat zij kiezen voor een gering aantal theorievakken in combinatie met

stage (eventueel betaald). Het traject leidt op tot een diploma. Ook zou in het vierde leerjaar

al een werklieerovereenkomst met een ROC afgesloten te worden. Op termijn worden de

duale leerroutes uitgebreid naar de kaderberoepsgerichte leerweg.

Het is niet het plan om leerlingen op jonge leeftijd de school voor de arbeidsmarkt te laten

inruilen. Over de invulling van de leer/werkroutes is overleg gevoerd met de landelijke

vereniging van leerplichtambtenaren (LVLA).

6.2 Problematiek Ama's.

De groep Alleenstaande Minderjarige Asielzoekers (AMA's) neemt de laatste jaren

ontzettend toe.

De problemen ontstaan als zij binnen de termijn die er voor staat een school moeten zoeken.

In Helmond beschikken wij over diverse opvangmogelijkheden voor deze doelgroep.

1 . De Internationale Schakel Klas (ISK) op het ter Kernenade College locatie centrum.

Hier worden leerlingen opgevangen die de Nederlandse taal niet machtig zijn in de

leeftijd van 12 tot 16 jaar. In principe worden hier alleen leerlingen geplaatst die pas

in Nederland zijn in het kader van gezinshereniging. Het gaat hierbij voornamelijk om

Marokkaanse en Turkse jongeren. De laatste jaren is hier. ook een toename van

jongeren uit voormalig Joegoslavië

2. De Cajuit (dislocatie van de Jan van Brabant locatie Oost). Opvang van jongeren in

de leeftijd tussen 12 en 18 jaar. Hier worden voornamelijk leerlingen uit het

Asielzoekerscentrum geplaatst.

3. ROC Ter AA . Diverse trajecten afhankelijk van de vooropleiding in het land van

herkomst.

Leeftijd vanaf 17 jaar.

Het laatste jaar heeft met name de Cajuit te maken gehad met problemen van jongeren

voornamelijk uit Somalië en Soedan.

Deze doelgroep heeft ontzettend veel aanpassingsproblemen. Onduidelijk is ook de leeftijd

van deze leerlingen. Men gaat er in het algemeen van uit dat ze veelal ouder zijn dan op hun

paspoort staat aangegeven.

In diverse gemeenten heeft men al veelvuldig te maken met schoolverzuim van AMA's.

Niet alleen omdat er geen adequate schoolvoorziening voor hen is maar zeker ook omdat ze

niet willen en vaak al ouder zijn dan op hun paspoort staat aangegeven.

In bepaalde gemeenten probeert men dit probleem op te vangen via een strafgeldregelïng.

AMA's die niet naar school gaan, moeten van hun f. 15,= daggeld dan een bedrag van f. 5,=

inleveren.

6.3 BOA (buitengewoon opsporings consulent).

Met de invoering van de nieuwe politiewet verdween met de rijks en gemeentepolitie ook de

status van onbezoldigd politieconsulent en bijzonder opsporingsambtenaar en daarvoor in de

23

plaats kwam de buitengewoon opsporingsambtenaar. (BOA), te benoemen en te beëdigen

door Justitie (Minister of procureur-generaal).

In principe wordt een potentiële BOA op drie aspecten getoetst:

1. de noodzakelijkheid (kan de politie dit niet)

2. de bekwaamheid (BOA certificaat)

3. betrouwbaarheid (niet in het strafregister voorkomen)

In het algemeen gebruikt de BOA de opsporingsbevoegdheid als laatste redmiddel de

handhaving van de leerplichtwet.

Daarom is in de regel het gebruik ervan beperkt, en zal daarmee de parate kennis eerder

wegzakken dan bij iemand waarbij het gebruik een dagelijkse bezigheid is. Daarbij komt dat

wetgeving ook aan de nodige wijzigingen onderhevig is, wat regelmatig moet worden

opgefrist. Daarom de eis dat om de vijf jaar opnieuw deze basiskennis wordt getoetst.

De basistoets voor de BOA geschiedt aan de hand van door de minister van Justitie

vastgestelde eindtermen, die door een onafhankelijke toetsorganisatie , het CITO, worden

geëxamineerd aan de hand van examens vastgesteld en genormeerd door een BOA

examencommissie. Deze examencommissie is ingesteld door de minister van Justitie, en

daarin zijn met name het Openbaar Ministerie, de politie, de BOA opleidingen en de

Vereniging van Nederlandse Gemeenten vertegenwoordigd.

Het examen kent twee onderdelen, te weten rechtskennis en proces-verbaal.

Met het behalen van het BOA getuigschrift is men nog geen BOA. Het getuigschrift geldt

slechts vijf jaar lang als "bewijs" dat men over de nodige bekwaamheid beschikt. Indien men

binnen een jaar na het behalen ervan als BOA wordt beëdigd dan geldt de

benoemingsperiode van vijf jaar vanaf de datering van de beëdigingsakte.

6.4 Hoogbegaafde kinderen.

Regelmatig wordt de leerplichtconsulent geconfronteerd met vragen over hoogbegaafdheid

bij kinderen.

Vaak is er op een basisschool geen extra begeleiding voor hoogbegaafde kinderen

Hoogbegaafde kinderen hebben dan vaak last van psychosomatische klachten als hoofdpijn,

buikpijn en slecht slapen.

Deze kinderen willen, mede doordat zij geen contact hebben met leeftijdgenoten in verband

met hun ontwikkelingsvoorsprong, niet naar school toe.

Op advies van de leerplichtconsulent wordt er dan vaak alsnog een test geregeld waarbij dan

kan komen vast te staan dat een kind inderdaad hoogbegaafd is.

Een van de mogelijkheden die een school dan heeft is om zo'n kind bijvoorbeeld te plaatsen

in een hogere groep eventueel met verrijkingsstof .

Niet iedere school heeft echter de mogelijkheden om een kind aangepaste begeleiding te

bieden.

Ook kunnen zowel ouders als de school contact opnemen en informatie inwinnen bij het

Landelijk Informatie Centrum Hoogbegaafdheid Stichting Plato.

Informatie over hoogbegaafde kinderen: @A@. lgtocai@wnl.

Het Landelijk Informatiecentrum Hoogbegaafdheid - Stichting Plato geeft tevens vier

brochures uit:

Help 1 voorouders.

Help 2 voor leerkrachten

Help 3 voor begeleiders en ouders

Help 4, de kinderen, ouders, begeleiders, leerkrachten en psychologen zelf aan het woord.

Tel. 01 74- 29471 0

De leerplichtconsulent tracht ouders goede adviezen te geven en ook ouders en scholen te

helpen niet in een conflictsituatie te komen waar het kind tenslotte de dupe van wordt.

24

6.5 Zorgadviesteams Scholen.

Aan het einde van dit schooljaar zijn diverse scholen reeds begonnen met de opstart van

Zorg Advies Teams.

Afgelopen jaar hebben de leerplichtconsulenten, op de meeste scholen lx per maand een

leerlingbespreking gehad over probleernjongeren. Het voordeel van deze

leerlingbesprekingen is dat probleernjongeren vrij snel in beeld zijn en dat er een adequaat

hulpverleningsprogramma op afgestemd kan worden.

Door de nieuwe zorgstructuur op alle scholen voor voortgezet onderwijs worden er nu op

deze scholen Zorg Advies Teams (ZAT) opgericht.

In deze teams, die door de scholen zelf samengesteld worden, hebben meestal de

navolgende personen zitting:

zorgcoördinator, mentor, schoolmaatschappelijk werk, jeugdarts en leerplichtconsulent.

Indien nodig kunnen deze teams uitgebreid worden met meerdere personen, zowel

structureel als op afroepbasis.

Met ingang van het schooljaar 200012001 zal op de scholen voortgezet onderwijs gestart

worden met Zorg Advies Teams.

VANPAMr

VONPELP

L OF

25

7. Beleidsontwikkelinnen.

7.1 Voortijdig schoolverlaters.

Voor de aanpak van het probleem van het voortijdig schoolverlaters ontvangt de gemeente

Helmond voor de GSB-periode 2000-2003 fl674.638,- jaarlijks. Hiervoor is inmiddels het

Rangeerterrein 2000-2003 ingericht. Dit is erop gericht de inspanningen van het onderwijs te

ondersteunen, waardoor beginnende problematiek zich niet verder verzwaart en de kans op een

succesvolle schoolloopbaan wordt vergroot.

Het Rangeerterrein is een stelsel van voorzieningen dat beoogt het voortijdig schoolverlaters terug

te dringen en daarmee de onderwijskansen en het maatschappelijk perspectief van

(risico)jongeren te vergroten. Meer specifiek betekent dit het terugdringen van het aantal

ongekwalificeerde schoolverlaters en het vergroten van het aantal schoolverlaters met een

startkwalificatie. Het Rangeerterrein richt zich op jongeren in de leeftijd van 12 tot 23 jaar en dan

met name op diegenen die zonder enig diploma het onderwijs dreigen te verlaten: veelal in de

leeftijd van 15 tot 18 jaar.

7.2 Speerpunten Rangeerterrein.

Afstemming zorgvraag en zorgaanbod, versterking zorgstructuur, versterking onderwijsaanbod en

opvang in een buitenschoolse setting.

7.2.1 Preventief

a) Afstemming zorgvraag en -aanbod

1 loket leerlingzaken

b) Versterking zorgstructuur

Schoolmaatschappelijk werk

c) Versterking onderwijsaanbod

- Orthopedagogische onderwijsvoorziening (OOV)

- VMBO\ROC netwerken

Arbeidstoeleiding speciaal onderwijs

7.2.2 Curatief

a) Begeleiding in buitenschooise setting

- Spijbelopvang project (SOP)

- 16-17 jarigenproject

- Project Ongediplomeerde Schoolverlaters (POS)

b) Regionalisering leerplicht

26

8. Knelpunten.

1. Preventie.

Wegens werkdruk wordt er op scholen geen voorlichting gegeven over leerplicht. Op

meerdere plaatsen in Nederland worden er informatiebijeenkomsten gehouden over

leerplicht, met name voor Turkse en Marokkaanse ouders. Werkt zeer preventief.

Deze bijeenkomsten worden vaak gehouden op initiatief van of in samenwerking met de

moskee. Ook zou voorlichting op het Asielzoekerscentrum wenselijk zijn.

2. Vervangende Leerplicht.

Artikel 3a van de Leerplichtwet.

Indien het een jongere betreft die tenminste de leeftijd van 14 jaar heeft bereikt en

waarvan is komen vast te staan dat hij/zij niet geschikt is om volledig dagonderwijs aan

een school te volgen, kan de leerplichtconsulent ( gemandateerd door B en W) op

verzoek van ouderslverzorgers, in overeenstemming met het bevoegd gezeg van de

dagschool, goedkeuren dat deze leerling gedurende een bepaald schooljaar een

aangepast programma volgt, dat naast algemeen vormend onderwijs en op het beroep

gericht onderwijs tevens praktijktijd bevat, bestaande uit arbeid van lichte aard, te

verrichten naast en in samenhang met het onderwijs.

Het verzoek, gaat vergezeld van een plan van aanpak dat voorziet in een

begeleidingsprogramma ten behoeve van de jongere dat is opgesteld door school en dat

tenminste bevat een beschrijving van de onderwijsdoelen en van de praktijktijd.

Alvorens hier toestemming voor gegeven wordt moeten de ouders, de jongere en het

hoofd van de school worden gehoord Dit geldt met name voor leerlingen die naar het

Spijbel Opvang Project gaan en naar het Project Ongediplomeerde Schoolverlaters

gaan. De leerlingen worden in deze projecten geplaatst maar door tijdgebrek regelmatig

zonder de volledige procedure tot goedkeuring.

3. Extra taken 1 Loket.

Doordat leerplicht een onderdeel is van het 1 loket leerlingzaken zijn er ook extra taken

bijgekomen.

Denk aan: overlegsituaties, vergaderingen van de permanente commissie leerlingenzorg

en case-manager voor leerlingen uit het gewest Helmond die aangemeld worden voor

de Permanente Commissie Leerlingenzorg.

Deze extra taken zijn bovenop de al zware taak leerplicht gekomen. Hiervoor heeft

leerplicht geen formatie-uitbreiding gehad.

4. Administratieve Taak.

De laatste vijf jaar is er gedurende een aantal maanden per jaar (begin van het nieuwe

schooljaar) gewerkt met een uitzendkracht.

Deze invulling is echter niet structureel en eik jaar wordt het later voordat alle

inschrijvingen van scholen in het Leerlingadministratie systeem verwerkt zijn. (scholen

leveren de gegevens ook te laat aan). Pas in januari, in het midden van het schooljaar,

komt er pas een uitdraai van het absolute verzuim. Dan moeten alle leerlingen waarvan

geen schoolinschrijving bekend is nog aangeschreven worden. Vaak is het al maart

voordat alle gegevens gecontroleerd zijn.

Met name partieel leerplichtigen die dan al een half jaar thuis zitten of inmiddels aan het

werk zijn, zijn dan moeilijk te motiveren voor een opleiding. Instroom halverwege het

schooljaar is bijna onmogelijk.

Mogelijk is verbetering realiseerbaar door scholen strakker te houden aan hun

verplichtingen en door de leerlingenadministratie meer structureel vorm te geven.

27