Commissiestukken 4 jaarverslag 98 99

Behoort bij agenda nr.

datum vergadert .ng Zl

TOELICHTING BIJ AGENDAPUNT NMC HELMOND T.B.V.

Cie. SBV d.d. 23 januari 2001,

Cie. OCF d.d. 25 januari 2001,

Raad d.d. 6 februari 2001.

Jaarverslag 199811999, begroting 2001 Natuur- en Milieucentrum Heimond,

alsmede brief van werkgroep NME t.a.v. gesignaleerde knelpunten

Het NMC biedt hierbij aan jaarverslag 199811999 alsmede de begroting 2001.

De begroting 2001 van het NMC is vergelijkbaar met andere jaren en komt overeen met de

gereserveerde middelen in de gemeentebegroting. De kosten voor overhead leggen een zwaar

beslag op de beschikbare middelen.

In het gecombineerde jaarverslag 1998 en 1999 wordt uitvoerig stilgestaan bij een zelfanalyse. De

missie en (on)haalbaarheden in de taakstelling worden uitvoerig belicht. Tevens wordt inzicht gegeven

in de toekomstige samenwerking van NMC met Jan Vissermuseum en Brandweer.

In een begeleidend schrijven signaleert de gemeentelijke werkgroep die het NMC begeleidt dat de

uitvoering van gemeentelijk milieu-educatie- en milieucommunicatiebeleid ernstig bemoeilijkt wordt

door de informele werkgroep structuur die het NMC sinds de jaren zeventig kenmerkt. Uitbreiding van

personeel is thans niet mogelijk, maar wel hard nod'ig! Naast onvoldoende mogelijkheden tot

adequaat personeelsbeleid vormt ook de huisvesting een knellend probleem.

Voldoende reden om het college te verzoeken initiatieven te nemen die tot oplossing van

gesignaleerde problemen zal leiden.

Het college heeft op 28 november 2000 het volgende besluit genomen:

1 . Op korte termijn de mogelijkheid onderzoeken om, in relatie tot een adequate taakuitvoering, het

NMC beter te huisvesten, waarbij in eerste instantie de voorkeur wordt gegeven aan huisvesting in

het Jan Vissermuseum;

2. Afhankelijk van de resultaten onder ad 1. een overleg op te starten met de Milieudienst Regio

Eindhoven (MRE) om op korte termijn de mogelijkheden te onderzoeken voor integratie van het

NMC in de dienstverlening van deze dienst;

3. De begroting 2001 van het NMC vast te stellen en de daarbij behorende middelen ad fl 52.479,--

op begrotingspost 6.5.484.1 0 act. 51 1 ter beschikking te stellen in 2 termijnen op 14 febr. 2001

fl 26.239,-- en 14 juli fl 26.240,--

4. Het jaarverslag en begroting met het bijbehorende advies tevens voor te leggen aan de

commissies Onderwijs Cultuur en Sport (thans Onderwijs, Cultuur en Financiën), alsmede

Stedelijk Beheer en Volkshuisvesting en aan de gemeenteraad.

Bijgevoegd treft u bij uw stukken aan:

1 . Toelichting bij de stukken.

2. Bijlage 1. Verslag behandeling jaarverslag in Milieucommunicatieplatform d.d. 14-9-00

3. Bijlage 2. Vergelijkende Overzichtstabellen Organisatievormen en Huisvesting NMC

4. Brief NMC, d.d. 9 oktober 2000, inzake begroting 2001

5. Brief NMC, d.d. 31 oktober 2000, inzake jaarverslag 199811999 alsmede knelpunten ten gevolge

van onduidelijke rechtspersoonlijkheid NMC.

6. Jaarverslag 199811999

D.d. 8 januari 2001,

DAW, Onderwijs, BV.

1. Toelichting bij de stukken

Inleiding

]n het Milieubeleidsplan "Heimond Op Groen" dat in april van dit jaar door de

gemeenteraad van Heimond is vastgesteld, is een belangrijke rol weg gelegd voor het

Natuur- en Milieucentrum Heimond. De medewerkers van het centrum verzorgen,

voor een relatief laag budget, de natuur- en milieu-educatie in Heimond en geven

hiermee invulling aan één van de doelstellingen van het milieubeleidsplan.

Be-grotin-q 2001

De begroting voor het volgende kalenderjaar is vergelijkbaar met die van eerdere

jaren.

Wat opgemerkt kan worden is dat een groot gedeelte van het beschikbare budget (ca.

60%) opgaat aan de overhead. Uitgaande van een bezetting van 2 personen neemt

de post salariskosten met 30% toe, vanwege verhoging van de inieenkosten. De

ruimte voor activiteitengelden wordt hierdoor evenredig met fl 3.000,-- verminderd.

Indien de mogelijkheid geboden zou worden om te kunnen uitbreiden met een derde

medewerker, lijkt dit ten koste te moeten gaan van middelen die voor de uitvoering

van activiteiten bestemd zijn. De werkgroep NME vindt dit niet verantwoord en zal dan

t.z.t. om ophoging van het budget verzoeken.

Jaarversla-q 199811999

Het voorliggende jaarverslag 199811999 van het Natuur- en milieucentrum Heimond

geeft in de eerste plaats een overzicht van de activiteiten die het centrum in de jaren

1998 en 1999 heeft georganiseerd enlof ondersteund. Het gaat hierbij met name om

de volgende activiteiten:

- De boomplantdag;

- Excursies en veldwerk voor scholen;

- Uitleen materialen aan o.a. scholen;

- Overige activiteiten zoals de batterijenactie, lezingen en de coördinatie van

het Monitoringsprogramma Natuur.

Voor een gedetailleerd overzicht van alle activiteiten wordt kortheidshalve verwezen

naar het bijgevoegde jaarverslag. Uit het overzicht kan worden afgeleid dat, ondanks

de beperkte capaciteit en middelen, een breed scala aan activiteiten heeft plaats

gevonden. De continuïteit van het centrum is van groot belang in het perspectief van

de uitvoering van het milieubeleid. Uit het jaarverslag blijkt echter dat er een aantal

knelpunten zijn die het functioneren van het centrum bemoeilijken. Deze knelpunten

worden tevens aan de orde gesteld in de brief die hierover door de werkgroep Natuur-

en Milieu-educatie aan het college is gestuurd. De volgende knelpunten zijn

gesignaleerd:

- De krappe huisvesting in het gebouw van het OCGH;

- Het personeelsbeleid (de medewerker van het centrum is in dienst van STAP,

uitbreiding van het personeel is problematisch, invulling vacature

envervanging is niet realiseerbaar);

- De organisatiestructuur (geen rechtspersoonlijkheid);

- Aansturing (onder auspiciën van de door de gemeente ingestelde werkgroep).

In het jaarverslag worden geen directe oplossingen gegeven voor deze knelpunten.

Behandelin.g in Milieucommunicatieplatform

Het jaarverslag is behandeld in de vergadering van het milieucommunicatieplatform

van 14 september j. l. Het gedeelte van het verslag dat betrekking heeft op dit

agendapunt is als bijlage bij dit advies gevoegd. Het advies van het

milieucommunicatieplatform kan als volgt worden samengevat:

Het Milieucommunicatieplatform adviseert het gemeentebestuur om de doelstellingen

van het Natuur- en Milieucentrum te verbreden en beter aan te laten sluiten bij het

Milieubeleidsplan "Heimond Op Groen". Mede in verband met deze verbreding vraagt

het platform om aandacht voor een betere huisvesting van het centrum en een

verdere professionalisering.

Minderheidstandpunt dhr. Van Maurik: Dhr. Van Maurik adviseert om te kiezen voor

een volwaardig en volwassen centrum met goede rechtspositieregeling. De huidige

status als werkgelegenheidsproject is onhoudbaar.

Vergeli'k

L ing diverse optie

Naar aanleiding van het advies van het milieucommunicatieplatform heeft de

werkgroep Natuur- en Milieu-educatie een inventarisatie uitgevoerd met betrekking tot

de diverse opties voor zowel de organisatievorm als de huisvesting van het Natuur- en

Milieucentrum. De opties zijn in de bijlage bij dit advies getoetst aan de hand van een

aantal criteria. Bij de vergelijking van de diverse opties voor de organisatievorm is

geconstateerd dat integratie van het centrum in de dienstverlening van de Milieudienst

Regio Eindhoven de meest voor de hand liggende optie is. Een randvoorwaarde

hierbij is dat het centrum zelfstandig en autonoom kan blijven functioneren vanuit de

vestiging in Heimond. De optie zal nog verder onderzocht moeten worden waarbij met

name moet worden gekeken naar de rechtspositie van het personeel en de kosten die

de overgang naar de Milieudienst met zich mee brengt.

Ook ten aanzien van de huisvesting zijn diverse opties vergeleken aan de hand van

relevante criteria. Hierbij is gebleken dat huisvesting in het Jan Vissermuseum (JVM)

op dit moment de voorkeur verdient, vooral wanneer gelet wordt op de ligging ten

opzichte van de natuur (buitenactiviteiten).

Gezien recente standpuntbepaling op het terrein van stadsontwikkeling inzake

omgeving Keizerin Marialaan, kan het Jan Vissermuseum op de huidige locatie

gecontinueerd worden. Nu kan op korte termijn het overleg hervat en geformaliseerd

worden over de samenwerking Jan Vissermuseum, NMC-Heimond en Brandweer,

teneinde op de locatie JVM een voorziening ter realiseren met museale, milieu-

educatieve en recreatieve componenten.

Een tweede voorkeur is huisvesting in het pand van de VVV/ANWB dat wellicht

vrijkomt wanneer de afdeling Communicatie verhuist naar Boscotonde. ]n dit geval is

de afstand tot de natuur weliswaar groter, maar speelt vooral de centrale ligging en de

toegankeiijkheid van het gebouw een rol. Alle in de bijlage genoemde opties zullen

nader onderzocht moeten worden, voordat ten aanzien hiervan een definitieve keuze

kan worden gemaakt.

Dit voorstel is in overleg tussen de afdelingen Cultuur en Onderwijs en de Milieudienst

Regio Eindhoven, vestiging Heimond tot stand gekomen.

2. Bijlage 1:

Gedeelte verslag vergadering Milieucommunicatieplatform d.d. 14 september

2000:

Jaarverslag Natuur- en Milieucentrum Heimond

Dhr. van Loon geeft een korte toelichting op het dubbele jaarverslag. Hij merkt op dat

er drie knelpunten zijn die als een rode draad door het verslag lopen. Het gaat hierbij

met name om:

Het krijgen en houden van personeel;

De rechtspositie van het centrum;

De huisvesting bij het OCGH.

Ten aanzien van het laatste aspect merkt dhr. van Loon op dat weth. Bethiehem al

geruime tijd bezig is met overleg over een mogelijke fusie met het Jan Vissermuseum.

Dit heeft tot dusver nog geen resultaat opgeleverd. Tot slot merkt dhr. van Loon nog

op dat de werkgroep Natuur- en Milieu-educatie voorstelt om in plaats van het

jaarverslag voortaan eens in de drie jaar een evaluatienota uit te brengen.

Weth. Hesen merkt allereerst op dat uit het jaarverslag blijkt dat het centrum een

indrukwekkende lijst van activiteiten heeft verzorgd en dat de continuïteit van het

centrum dan ook belangrijk is. Hij heeft intern overleg gevoerd met weth. Bethiehem

over de verplaatsing van het centrum naar de voor de hand liggende locatie bij het

Jan Vissermuseum. Het lijkt er echter op dat deze optie een doodlopend spoor is en

het is van belang dat dit eindelijk ook eens wordt erkend. Het Natuur- en

Milieucentrum heeft ten aanzien van de huisvesting geen goede geschiedenis achter

de rug. Er is al diverse malen gesproken over mogelijke verplaatsing waarbij diverse

opties zijn genoemd (boot Jama, nabij de Natuurtuin, bij Obragas). De situering van

het centrum op de huidige locatie is, ondanks de organisatorische aanhaking bij

Onderwijs, erg onlogisch. In verband hiermee stelt weth. Hesen voor om na te denken

over een mogelijke aanhaking bij het taakveid Milieu, ook ten aanzien van de

huisvesting.Wanneer de doelstelling van het centrum wat breder wordt gekozen

(Milieu in bredere zin) en het centrum zich wil richten op een wat breder publiek, kan

de optie Jan Vissermuseum naar de mening van weth. Hesen beter worden verlaten

en worden gekozen voor de nabijheid van de Milieudienst.

Dhr. van Loon is verbaasd over het feit dat de optie Jan Vissermuseum als een

doodlopend spoor wordt gezien. Hij wil deze optie nog niet geheel loslaten. In het

kader van de natuureducatie is de locatie namelijk ideaal. Weth. Hesen kan zich dat

voorstellen, maar hij is van mening dat een praktische oplossing op korte termijn beter

is. Bij de keuze voor een centrale locatie kan niet alleen het huisvestingsprobleem

voor het personeel worden opgelost, maar wordt de drempel voor het publiek ook

lager.

Dhr. Brekelmans vraagt of de samenwerking met het Jan Vissermuseum

daadwerkelijk een doodlopend spoor is. Weth. Hesen heeft hierover gesproken met

weth. Bethiehem. Daaruit is naar voren gekomen dat het verstandig is om andere

wegen te verkennen en een andere insteek te overwegen. Dhr. Brekelmans gaat in

op de huidige locatie en de relatie met het OCGH. Die relatie is, volgens weth. Hesen,

wel duidelijk (aanhaking bij Onderwijs), maar het is verstandig om de doelstelling van

het centrum te verbreden (brede Milieu-insteek) en dan tegelijkertijd te kiezen voor

een meer centrale locatie.

Mevr. Jonkers merkt op dat in veel andere gemeenten gekozen wordt voor een

centrum in het buitengebied, vanwege het contact met de natuur. De locatie bij het

Jan Vissermuseum is uit dit oogpunt helemaal niet onlogisch.

Weth. Hesen vindt dit een interessante discussie. De relatie met de natuur is

inderdaad van belang. Dit is zelfs een belangrijke motivatie voor het uitvoeren van het

totale milieubeleid. Dat maakt het dan ook weer logisch om een link te leggen tussen

het Natuur- en milieucentrum en de Milieudienst.

Mevr. van Bree merkt op dat huisvesting in het buitengebied voordelen biedt t.a.v. de

buitenactiviteiten, maar dat het vooral van belang is dat veel mensen worden bereikt

en dat het centrum dus dicht bij de mensen wordt gebracht.

Dhr. Van Maurik is van mening dat de gemeente maar eens een keuze moet maken.

Wanneer het centrum wordt beschouwd als een volwaardige en volwassen instelling

die

maatschappelijk gewaardeerd wordt, gelden hier normale regels voor en is de huidige

status als werkgelegenheidsproject onhoudbaar. Er moet dan ook worden nagegaan

of het mogelijk is om hier meer financiën voor vrij te maken, bijvoorbeeld door een

deel van de gemeentelijke heffingen hiervoor te gebruiken. Weth. Hesen ziet hier wel

mogelijkheden voor. De tarieven van de afvalstoffenheffing staan op het ogenblik

behoorlijk in de belangstelling. Inmiddels is men er in geslaagd om deze tarieven te

verlagen, maar wellicht zit er nog ruimte in het budget die gebruikt kan worden voor

b.v. educatie. Hierbij moet dan wel de link worden gelegd tussen educatie en afval.

Weth. Hesen wil zich daar wel sterk voor maken. Hij merkt voorts op dat het gesoebat

met het Natuur- en Milieucentrum geen schoonheidsprijs verdient. Hij stelt nogmaals

dat het goed zou zijn om de doelstelling van het centrum in relatie te brengen met de

uitvoering van het Milieubeleidsplan en in die zin te kiezen voor milieu-educatie in

bredere zin.

Dhr. Van Maurik vraagt of het mogelijk is om als milieucommunicatieplatform een

advies uit te brengen aan het gmeentebestuur om bij de behandeling van de begroting

middelen voor natuur- en milieu-educatie vrij te maken voor natuur- en milieu-

educatie. Volgens wethouder Hesen behoort dat inderdaad tot de mogelijkheden en is

zo'n advies zeker zinvol. Hij concludeert dat het milieucommunicatieplatform, kennis

dragend van de doelstellingen uit het Milieubeleidsplan, adviseert om de huisvesting

van het natuur- en milieucentrum onder de aandacht te brengen van de raad en bij de

uitvoering van natuur- en milieu-educatie te kiezen voor een bredere aanpak.

Dhr. Van Maurik stelt nogmaals dat er een keuze moet worden gemaakt tussen een

volwaardige instelling en een werkgelegenheidsproject. Weth. Hesen vat dit samen

door de stellen dat het platform ook aandacht vraagt voor professionalisering van het

centrum. Dhr. Kamp en dhr. Brekelmans stellen voor om de mogelijkheden nog eens

goed te inventariseren en dit voor te leggen aan de gemeenteraad. Weth. Hesen is

het hier mee eens, met dien verstande dat ten aanzien van de huisvesting wel snel

winst moet worden geboekt. Hij vat het advies van het platform nogmaals als volgt

samen: Het milieucommunicatieplatform adviseert om de doelstelling van het Natuur-

en milieucentrum te verbreden en aan te laten sluiten bij het Milieubeleidsplan. Mede

in verband met deze verbreding wordt aandacht gevraagd voor een betere huisvesting

van het centrum. Dht. Van Maurik wil hier zijn minderheidsstandpunt aan toe voegen.

Dit standpunt luidt als volgt: Het gemeentebestuur zou een keuze moeten maken

tussen een volwaardig en volwassen centrum met een goede rechtspositieregeling of

een werkgelegenheidsproject. Weth. Hesen stelt tot slot voor dat het Natuur- en

Milieucentrum zelf nog een brief richt aan het gemeentebestuur waarin aandacht

gevraagd wordt voor de huisvesting en de rechtspositie. Afgesproken wordt dat over

deze materie nog een apart bilateraal overleg zal worden georganiseerd tussen het

Natuur- en Milieucentrum, de Milieu-

dienst en weth. Hesen.

3. Bijlage 2.

Voorstel Natuur- en Milieucentrum Heimond

Vergelijking diverse opties huisvesting Natuur- en Milieucentrum Heimond

Huidige Gemeente Gemeent Milieudienst Jan Visser

situatie e museum

Weg op den Markt

Heuvel

Centrale ligging - + + + +

Ligging t.o.v. buitengebied - - + +

Toegankelijkheid centrum - 0 + 0 +

Beschikbare kantoorruimte - ? + 0 +

Aanwezigheid zaalfaciliteiten + 0 ? 0 + +

Aanwezigheid bergruimte + ? ? 0 +

Contacten met gemeente en - + + -

Milieudienst

Snel te realiseren + + 0

Huurprijs 4740,00 ? ? ? ?

1 /jr

Toelichting:

De toegankelijkheid van het centrum hangt niet alleen af van de locatie van het gebouw,

maar ook van de uiteindelijk plaats in het gebouw

Voorstel Natuur- en Milieucentrum Heimond

Vergelijking diverse opties organisatievormen

Huidige Bij gemeente Bij Stichting

situatie Milieudienst

Personeel (rechtspositie e.d.) + + +

Continu'fteit + + 0

Back-up (capaciteit en kennis) + + + -

Sturing + + + + +

Relatie met uitvoering 0 + -

milieubeleid

Regionale invloed - + 0

Fina

nciering + +

Kosten personeel zie ? ? ?

jaarversla

9

Kosten uitvoering zie ? ? ?

jaarversla

9

Snel te realiseren + +

Onafhankelijkheid/ 0 0 +

zelfstandigheid

Haalbaarheid -- + +

Toelichting:

Bij het criterium "Snel te realiseren" is uitgegaan van een termijn van maximaal een half

jaar.

Ni@C dj.5oki,.2oc>o, I'P)zotke -L> ij A@

Europaweg 99

Natuur- en milieucentrual Heiniond 5707 Cl Heimond

Heimond, 9 oktober 2000 Co

.liege van Burgemeester en Wethoudershouders

Uw kenmerk: gemeente Heimond

Postbus 950

Ons kenmerk: 5700AZ10,09 5700 AZ Hetmond

GEMEENTE HELMC

Subsidie NMCH

Onderwerp: 00.007339

nr.:

". 1 PORT

Datum: OKT2000

Afd./Bu IKOiS@k

Geachte college Paraaf

Ingesloten de begroting voor het Natuur- en milieucentrum Heimond voor 2

Omdat enkele begrotingsposten enige bijstelling vereisen ten opzichten van de begroting over het boekjaar

2000, zijn ook de bedragen van het boekjaar 2000 vermeldt.

Namens de werkgroep vraag ik u vriendelijk met de begroting akkoord te gaan, en het bedrag in twee termijnen

aan ons over te maken op bankrekening 12.10.65.731 t.n.v. W.J.G.M. van Loon, lnz. Werkgroep Milieu

educatie.

Met vriendel"k t n

W, v

Coördinator Natuur- en Milieucentrum Heimond

Openingstijden: Ik 0492 - 52 62 16 Bankrelatie: Doelstellingen van het Natuur- en milieucentrum:

Fax: 0492 ~ 52 61 56 Rabobank nr. Stimulerenlondersteunen van natuur- en milieueduratie

8.30 tot 12.00 uur E-rnall: 12.10.65.731 in:

13.30 tot 17.00 uur nmcheiniond@trefni t.n.v. W.J.G.M van Loon het onderwijs

lnz. Werkgroep Milieu specifieke doelgroepen

Educatie maatschappelijke organisaties

Postgiro van de bank consumentenvc>orlichting

11.49.227

Bi-ie IVNC inzake j

Europaweg 99

Natuur- en milieucentrum Heimond 5707 Cl Heimond

ONTVANGEN Oa

Heimond, 31 oktober 2000, College van Burgemeester en Wethouders OKI 2000

Gemeente Heimond

Uw kenmerk: Postbus 950 t& c>o. @ 339

Ons kenmerk: 5700 AZ Heimond

Onderwerp: Knelpunten a.g.v. onduidelijke

rechtspersoonlijkheid van het NMC

Geacht College,

Onlangs stuurden wij u het inhoudelijke en financiële jaarverslag van het Natuur- en Milieucentrum Heimond

(NMC) over de periode 199811999. In dit jaarverslag wordt nadrukkelijk stilgestaan bij het functioneren van het

centrum en bij zich aandienende ontwikkelingen.

Het NMC vervult een belangrijke functie bij de uitvoering van het gemeentelijk Milieubeleidsplan (MBP) en voert

in het kader hiervan ook een aantal gemeentelijke taken op het terrein van milieu-educatie en

milieucommunicatie uit. De beide medewerkers zijn door STAP geplaatste banenpooiers.

De werkgroep Natuur- en Milieueducatie, die de medewerkers van het centrum ondersteunt en stimuleert, stelt

nadrukkelijk vast dat de uitvoering van gemeentelijk milieu-educatie- en milieucommunicatie-beleid door het

NMC ernstig bemoeilijkt wordt door de informele werkgroep-structuur die het NMC kenmerkt. Het feit dat het

NMC geen rechtspersoonlijkheid heeft, past niet meer bij de aar-d en omvang van het werk.

In de aansturing van het NMC zijn er thans verschillende witte vlekken.

Personeelszorg en -beleid (bijvoorbeeld het voeren van functioneringsgesprekken e.d.), inspelen op en sturing

geven aan nieuwe ontwikkelingen, behartiging van de belangen van het centrum en haar medewerkers (zoals

de tergend langzaam verlopende ontwikkelingen met Jan Vissermuseum en Brandweer), zijn "bestuurlijke"

verantwoordelijkheden die nauwelijks of niet invulling kunnen worden gegeven.

De huidige organisatiestructuur bemoeilijkt het voeren van goed personeelsbeleid enorm. Zo kan ook de

noodzakelijke uitbreiding van het centrum met een derde medewerker niet gerealiseerd worden, omdat de

regelgeving op het terrein van I&D-banen dit belemmert. Het centrum bestaat, zoals hierboven reeds

geschreven, slechts uit twee banenpooiers. En betreffende regelgeving zegt dat geen I&D-ers benoemd mogen

in een situatie waarin geen reguliere functionarissen zijn aangesteld.

Het is zelfs zo, nu één van de huidige medewerkers per 1 november een reguliere baan elders heeft gevonden,

dat de opengevallen plaats niet met een I&D-functionaris mag worden ingevuld.

Kortom de noodzakelijke personele uitbreiding, zowel aan de aanbodkant (uitbreiding van taken op het terrein

van milieucommunicatie) als aan de vraagzijde (toenemende vraag naar begeleiding van groepen, excursies,

e.d.) kan niet worden gerealiseerd. Sterker nog door het vertrek van één van medewerkers dreigt de

overblijvende trekker van het NMC te worden overvraagd en te worden overbelast. Dit brengt op termijn de

continuïteit van het werk van het NMC in gevaar!

Openingstijden: IR 0492 - 62 62 16 Bankrelatie: Doelstellingen van het Natuur- en milieucentrum:

Fax: 0492 - 62 61 65 Rabobank nr. Stimulerenlondersteunen van natuur- en milieueducatie

8.30 tot 12.00 uur E-mil. 12.10.65.731 in:

13.30 tot 17.00 uur nmcheimond@tretni t.n.v. W.J.G.M van Loon het onderwij's

Inz. Werkgroep Milieu specifieke doelgroepen

Educatie maatschappelijke organisaties

Postgiro van de bank consumentenvoorlichting

11.49.227

Europaweg 99

Natuur- en milieucentrum Heimond 5707 CL Heimond

Gezien de beperkte ruimtelijke mogelijkheden van het OCGH-gebouw, waarin het NMC is gehuisvest, en de

noodzaak tot het adequaat kunnen bedienen van nieuwe doelgroepen, wordt de behoefte aan nieuwe

huisvesting steeds indringender gevoeld. Ook dit vraagt "bestuurlijke" erantwoordelijkheid die opgepakt moet

worden. Localisedng in het Jan Vissermuseum is zowel voor gemeente als voor NMC een serieuze optie.

Het NMC-Heimond dient op korte termijn of een verbinding te maken met een andere stichting, instelling of

organisatie, of te verzelfstandigen in een stichting. De werkgroep heeft samen met de medewerkers van het

centrum nagedacht over mogelijke alternatieven. Betreffende stukken zijn hier bijgevoegd. Wij komen tot de

conclusie dat aanhaking bij de Milieudienst voor het NMC, zowel inhoudelijk als functioneel, een heel serieuze

optie is. Koppeling aan de gemeente of realisatie van een stichting zijn hierbij alternatieven.

Wij willen uw college verzoeken een actieve rol te spelen in het zoeken naar een passende oplossing voor onze

problemen.

Verder bieden wij u hierbij aan de begroting voor het katendeijaar 2001.

We hopen dat het jaarverslag 199811999, de begroting 2001 en ons voorstel inzake rechtspersoonlijkheid van

het NMC integraal onderwerp van uw besprekingen in het college zal worden.

Wij zijn bereid, indien u besluit onze stukken te agenderen voor bespreking in betrokken raadscommissies OCS

en SBV, om voor beide commissies vragen te beantwoorden dan wel een korte toelichting te geven.

Met vriendelijke groeten,

Namens de Werkgroep Natuur- en Milieu-Educatie,

De voorzitter,

T. Brekelmans.

Openingstijden: 13 0492 - 52 62 15 Bankrelatie: Doelstellingen van het Natuur- en milieucentrum:

Fax: 0492 - 62 61 55 Rabobank nr. Stimulerenlondersteunen van natuur- en milieueducatie

8.30 tot 12.00 uur E-mail: 12.10.65.731 in:

13.30 tot 17.00 uur nrneheimond@trefni t.n.v. W.J.G.M van Loon het onderwijs

lnz. Werkgroep Milieu specifieke doelgroepen

Educatie maatschappelijke organisaties

Postgiro van de bank consumentenvoodichting

11.49.227

til

666[18661

PU0W18H 13 LOLG puowia

H wni1u93naii!w u@ -innIeN

66 flamedoin3

Jaarverslag 1998 en "9-9j

Hierbij heeft het Natuur - en milieucentrum Heimond het genoegen u het verslag over de kalender-

jaren 1998 en 1999 te kunnen aanbieden.

Het Natuur- en milieucentrum Heimond heeft ervoor gekozen de verslagen van twee kalenderjaren te

combineren, waarmee zo dicht mogelijk bij de actualiteit van het moment wordt aangesloten. Het

jaarverslag als sturingsinstrument wint hiermee aan kracht.

In dit tijdvak hebben zich lokale samenwerkingsopties aangediend die van belang kunnen zijn voor de

toekomst van het centrum. Juist de combinatie van twee kalenderjaren maakt het mogelijk om de

doorgaande lijn in deze ontwikkelingen te schetsen.

In de voorbije periode is door de werkgroep Milieu-educatie, die de activiteiten van het Natuur- en

milieucentrum Heimond begeleidt en ondersteunt, een analyse gemaakt t.a.v. het functioneren van

centrum. Op basis hiervan zullen de activiteiten in 2000 gericht versterkt dan wel bijgesteld worden.

In het jaarverslag zal uitgebreid worden ingegaan op de diverse uitgevoerde activiteiten zowel voor

onderwijsinstellingen alsook voor individuele burgers of groepen en verenigingen. Hieruit zal blijken

dat in de periode waarover deze verslaglegging plaatsvindt 2.188 personen bij de activiteiten van het

Natuur en milieucentrum Heimond betrokken zijn geweest.

De uitbreiding van activiteiten leidt tot een tweetal knelpunten, te weten:

- een personeelsprobleem bij het aantrekken van vrijwilligers

- en de noodzaak tot uitbreiding met een derde medewerker.

- door de beperkte ruimtelijke mogelijkheden in het OCGH-gebouw wordt de behoefte aan

adequate huisvesting steeds indringender voelbaar.

Tenslotte dient opgemerkt te worden dat de informele werkgroep-structuur, die dateert uit de

zeventiger jaren, zijn langste tijd heeft gehad. Het feit dat het Natuur- en milieucentrum Helmond geen

rechtspersoon is, past niet meer bij de aard en de omvang van het werk. Verwacht wordt dat in 2000

ook hierin verandering zal komen.

Het moge duidelijk zijn: het Natuur- en milieucentrum Heimond is een organisatie in verandering. In

het nieuwe millennium zullen nieuwe paden betreden worden. Door de bril van het verleden kan men

de toekomst zien. Wij hopen dat u op deze wijze het jaarverslag van 1998 en 1999 wilt lezen en met

ons de nieuwe toekomst wilt maken.

Mede namens de werkgroep Milieu-educatie,

Coördinator Natuur en milieucentrum Heimond.

wim van Loon.

Pag: 1

De organisatie van het NMC-Heimond

In de opzet van de organisatie is ook de afgelopen twee jaar geen wijziging gekomen.

Het Natuur en milieucentrum Helmond wordt geleid door twee personen, te weten de heer W. van

Loon als coördinator en mevrouw P. Buijs als medewerkster.

Ten behoeve van de uitvoering van activiteiten kan het Natuur- en milieucentrum Heimond een beroep

doen op vrijwilligers. Deze helaas te kleine groep bestaat uit veelal gekwalificeerde personen die een

IVN-opleiding als schoolgids achter de rug hebben. Uitbreiding van deze groep is noodzakelijk om aan

nieuwe verzoeken om rondleidingen, veldwerk e.d. tegemoet te kunnen komen.

Vastgesteld wordt, dat het praktisch onmogelijk is enkele geschikte vrijwilligers of mensen uit speciale

regelingen te krijgen die verdere ondersteuning aan het centrum kunnen verlenen.

Dit heeft wel tot gevolg dat aan uitbreiding van activiteiten, of een andere aanpak van bestaande

activiteiten nauwelijks aandacht kan worden besteed.

Het Natuur- en milieucentrum Heimond wordt in haar werkzaamheden ondersteund en begeleid door

een gemeentelijke werkgroep Natuur-milieu-educatie. Deze werkgroep fungeert in de praktijk als

aanspreekpunt voor de twee uitvoerders op de werkvloer.

In deze periode heeft de bezetting van de werkgroep een kleine wijziging ondergaan.

De afvaardiging vanuit het IVN is veranderd. In 1998 nam mevrouw Arda Verhees deel aan de

werkgroep. In 1999 is deze taak overgenomen door de heer Frans v.d. Kerkhof.

De huidige bezetting van de werkgroep is als volgt:

Tiny Brekelmans O.C.G.H. en tevens voorzitter,

Bert Valentijn Afd. Onderwijs Gemeente Heimond,

Leon Raaijmakers Milieudienst regio Eindhoven, vestiging Heimond,

Frans v.d. Kerkhof IVN Afdeling Heimond,

Paulien Buijs Medewerkster,

Wim van Loon Coördinator

Omdat het Natuur- en milieucentrum Heimond geen rechtspersoonlijkheid bezit heeft dit

consequenties voor onder meer de rechtspositie van beide medewerkers, die vanuit een 'banenpool'-

constructie (thans WIW) werkzaam zijn. Teneinde een eigentijds personeelsbeleid te kunnen voeren,

meer financiële ruimte te kunnen creëren (omzetting van WIW-banen naar ID - banen, waardoor

inieenvergoedingen niet meer betaald hoeven te worden), en gezien de toegenomen omvang van het

budget en de omvang van de werkzaamheden, zou het Natuur- en milieucentrum Heimond de opties

van een toekomstige rechtspersoon in de vorm van een stichting moeten onderzoeken.

Het Natuur- en milieucentrum Heimond is tot op heden gehuisvest in het gebouw van het

Onderwijskundig Centrum Gewest Heimond. Al geruime tijd bestaat de behoefte, om gezien de

vergrote taakstelling op het vlak van milieu-communicatie, het centrum te localiseren op een plaats die

voor het grote publiek meer toegankelijk is. In deze tijd willen mensen graag en goed geïnformeerd

worden over zaken op het terrein van milieu. Ze willen dit echter ook op een meer informele en ook

visuele manier aangeboden krijgen, bijvoorbeeld in de vorm van tentoonstellingen, als onderdeel van

recreatieve programma's. Om deze reden bestaat er de ambitie om meer centraal in stad in de

nabijheid van natuur gehuisvest te worden. Realisering van een samenwerking met en huisvesting in

het Jan Vissermuseum lijkt hierbij een goed alternatief.

In de voorbije periode is veel tijd en energie geïnvesteerd in het onderzoeken van de mogelijkheden

om zo'n samenwerking te realiseren. Er zijn gesprekken gevoerd met de stichting Jan Vissermuseum

(natuurhistorische verzameling), de Brandweer (permanente expositie van historisch materieel),

Natuur- en milieucentrum Heimond (natuur- en milieucommunicatie) en de gemeente. Betrokken

partners zijn het in beginsel eens over de contouren van een nieuwe, attractieve museumformule op

het terrein van natuur-milieu-educatie. Zie hiervoor het NMC-document in de bijlage. Dit is vertrekpunt

voor gezamenlijke discussie geweest. De voortgang in het proces stagneert omdat duidelijkheid over

de toekomstige inrichting van het gebied aan de Keizerin Marialaan uitblijft. Naarmate besluitvorming

langer uitblijft, neemt het risico van wegvallen van Stimulus-subsidie toe. Uiteindelijk kan dit ertoe

leiden dat de haalbaarheid van deze unieke kans op samenwerking definitief verloren gaat.

Pag: 2

Natuur-milieu-educatieve

netwerken van het NMC-Heimond

Vastgesteld wordt dat provinciale èn regionale netwerken van natuur-milieu-educatie afbrokkelen dan

wel aan erosie onderhevig zijn. Natuurwetten van opkomst en verval blijken ook voor deze gremia op

te gaan:

Het provinciaal overleg van NME-centra, dat in het verleden getrokken werd door het

Provinciaal consulentschap, functioneert niet meer.

Het regionaal overleg van contactambtenaren van verschillende gemeenten uit de regio

Peelland bestaat niet meer.

Geconstateerd wordt dat het wegvallen van deze ondersteuningsnetwerken op de korte termijn

ongunstig is voor NME-centra. Ook voor het Natuur- en milieucentrum Heimond. Het wegvallen van

vaste bakens, biedt aan de andere kant ook weer de ruimte om nieuwe paden te betreden en andere

partners te zoeken. Op de langere termijn zal deze ontwikkeling zorgen voor nieuwe impulsen voor de

uitvoering van het NME-beleid.

Overleg en samenwerking met andere -groepen:

Milieu Communicatie alatform

Het Natuur- en milieucentrum Heimond is in de afgelopen twee jaar ook weer vertegenwoordigd

geweest in het Milieu Communicatie Platform.

Door het met succes benaderen van nieuwe groepen en instellingen om deel te nemen aan het

Platform is het aantal aanwezige op de bijeenkomsten flink gegroeid.

Een heel goede zaak is de deelname van werkgroep Lokale Agenda 21, die sinds 1998 in Heimond

actief is.

Heimond Wereidwid

j_

In 1998 en 1999 is er op ad-hoe basis contact geweest met het Platform Heimond Wereldwijd.

De contacten liggen voornamelijk in de lijn van ondersteuning bij het organiseren van de jaarlijkse

manifestatie.

Lokale A-gegda 21

In 1998 is er door inspanningen van enkele deelnemers aan het platform Heimond Wereldwijd een

werkgroep ontstaan die zich bezighoud met activiteiten rond het thema duurzaamheid.

Echter door de beperkte menskracht, de werkgroep bestaat uit slechts drie personen en een

vertegenwoordiger van het Natuur- en milieucentrum Heimond kunnen er weinig activiteiten worden

ontwikkeld.

wel is deelgenomen aan de jaarlijks manifestatie van Heimond Wereldwijd en de nieuwkomersmarkt

in 1999. Ook is in 1999 in samenwerking het met Natuur- en milieucentrum Heimond, deelnemers van

het MCP en de milieudienst de duurzaamheidsspiegel ingevuld.

Kinderboerderii 'De VeLdhoeve'.1

Het Natuur- en milieucentrum Heimond is nog altijd vertegenwoordigd in het bestuur van de

kinderboerderij.

Ook wordt er indien nodig geadviseerd voor het organiseren van schoolprojecten en waar mogelijk

ondersteuning verleend.

Stichtinc

i voor Natuurbehouden Milieubeheer Heimond e.o. ( WNMHI

De samenwerking met deze stichting is ook in 1998 en 1999 gecontinueerd gebleven. In totaal heeft

de stichting acht keer gebruik gemaakt van de vergaderfaciliteiten.

Ook wordt er ondersteuning verleend aan het tot stand komen van hun verenigingsblad.

Programmar'aad Stadsradio Helmond

De deelname aan de programmaraad van stadsradio Hetmond is ook in deze twee jaren

gecontinueerd gebleven. Door diverse omstandigheden is er in 1999 het een en ander veranderd,

verwacht wordt dat in de toekomst de programmaraad een andere invulling zal kunnen geven aan het

functioneren.

Pag: 3

Stichting Natuurtuin Heimond

De samenwerking met de stichting Natuurtuin Heimond, is zodanig uitgegroeid dat er eerder

gesproken kan worden van samengaan.

Mocht in 1997 al overeenstemming worden bereikt door het kwartaalblad 'Sprokkels' gezamenlijk uit

te geven, kan nu gesteld worden dat ook het beheer voornamelijk, maar wel in goed overleg met

bestuur en vrijwilligers, door het centrum wordt uitgevoerd. Reden van deze gang van zaken is

natuurlijk ook het zeer beperkt beschikbaar zijn van vrijwilligers.

De werkzaamheden in de natuurtuin worden voornamelijk uitgevoerd door mensen die een taakstraf

moeten vervullen, de contacten met de verschillende instanties zoals Halt-project, Jeugdreciassering,

Novadie, en Reclassering Nederland worden eveneens door de coördinator van het Natuur- en

milieucentrum uitgevoerd.

Jan VissermgLseum

Naast contacten over een mogelijk toekomstige samenwerking heeft het Natuur- en milieucentrum

Heimond het voorbije jaar een lezing verzorgd, die in het Jan Visser Museum heeft plaats gevonden.

Voor beide partijen was dit een geslaagde avond.

Pag: 4

-uaiepuix 2Z law allapeuiaglialsaAI!s -sa u@ uaiapuix Z£ law lqidinquai!n eci -sg

-uawou961@E)P laad glooie) op Ui IJ,9MPIE)A laq uce uaqqaq 666@ ui

-uaiepuil

99 xZ oijgiVM cion-1 -IS -sg 'uajapuil n law x£ jL>eueio5i @(] sg 'uaiepuix gt, law xZ sn4inpo sg

:Ueepa699w ugl0qüs Ja'A 966@ ui uaqqaq laad alooie) ap ui uebep,@iemplaa uL>V

laad 0400.10 eCI

uaiapui)i 9Z'sn@inpo looqossiseg joo/\ aisinoxejaleAA

!qabjniFjWN-

dOJal-7 uaJa0lA a(7 Pa

,UaJaPUIX Z@ buliGPuBmlsPgq 'PUOWIGH 'PIE NAI pr)nar

-uaiapuil 09 uadaojó aaml aweulaap'Builepuemlspaq 'Ja'IA OCI 100qOsslscg

,uaiepuil Z@ 9w8u1a9P'6u11gPuL>msJCCIJOOI\'euiwi9qI!M 100qOssiseg JOOA

apuciem ap Ui

:uaiem azap pr)joziea seisinoxa alelue jaam loo wnjluao laq joop ui z 966@

iFJaMpjeA ua saisin3xg

-uaop al aaw

wo p6ipoua61!n UGPJOM P!GqUa6919ó apU9610AISJaa OP JOOA uelinz uaiem ljnaq ap uee aip ualoqos

uce6 ua@el

al joop laiu laaqa6 ufiz ui beplueldwooq op si ua4oisaq joopjeem 'UAPUIA 91 jalleuielie Uaa Xf!iar)ow

jaaw laiu 'piem puelaq I!p iep dijspf!l a4e1 laq joop laq sem loo ualueld al ual!njls jolua uawoq

jee[ @!P jf!iar)ow leiu (s)aije-jolluc jd 911!qOSaB UCe a6aM91U99Wa6 UCA Igjqaó joop laq sem sec19H

-dooliaa 6ijnallsooi iepuiw lem uee 6eplueldwooq @P Pcq 666@ ui

,ualund 61, law uaxeg 1,

-sg sem,doqosbeplueldwooq, amneiu Ua9 UCA Si JeeUa619 JCCF Uag JOO/\ Jaam nu loo eip 'jecuuim a(]

,PP!w ap6eelse6 uga qool am uappeq ua

lawseisnoqlu,9 JOA japnoqlam ua (09 @) uaiepuil ap uaiem 'ualueld laq UCA URC6JOOP jalu laq SIUCPUO

-waqaiqlag -0 japnoqlam joop piaalueseida6

JE)OL alSJ;99 ap JOOA PJ9M 'UeL>r)a6 Si JOOP lam JU0PlaSaE) gijOAJaajS Uee Ui Iep 'CWWeJ6ojdr)ePP!w ]aH

-uapui/\ uol 6uc6joop uaa6 uewoq uL>A uelueld laq 'ualie/\a6 si pf!llsjiaq ap ui lem jalemu96E)j

961110:PGAO laq sueóam lepoz 'puize6 6i1sunr) lqoa puewaiu jeefeu Iep ui uaiem uapo6jaam OP Jalq33

.,UaAal lgq JOOA wooq U93, CWE)ql sic

low 'jaqWGAOU do uepiom uepnoqa6 jaam 6eplueldwooq allwiou @p noz 966 @ UCA JE?EFCU laq Ui

-piaasiue6joe6 ufiz deqosiopnoqlam ufiz suapf!l eip ua6epjuLidwooq

A iaaq ap uce si doolje eN

alle UCA lqOIZJ,9AOICCIOI Uag I@W UgpOqaóuee wnqleoloj uaa ugpuez P

-doqos6eplueldwoog ap ucA uepiom jecua6ie 6epp!w azap cu noz looqc)s epuauuim a(]

-lsgeme6 uaiem doqosbeplueldwooq ap UL-A JeeUUIM 1!00 JL'CF

jil-eml uadolar)je op aip (uaiepuil 06Z ICCIOI) uaioqos alle I!n puolsaq 6epp!w azop uee aweulaap @C]

6eplueldwooq OP apUBC6UCE UGI!91!AII'JC fiq ufiz

noz ualloilaq japnoqlam sie UGPULIZ -p-A Jaaq gp Iep JGGI alS1221 op XOO SeM laH 'si PJaalugsaide6

UGPUCZ -p-A japnoqlam joop allam piaasiue6joe6 ewwei6ojd6epp!w uaa si

966@ ]Jecw ui

-uapalsaq 01 lqOEPUce CJ@xa 966 @ ui uecjgiq ualoisaq

Si -UAPUIA uguunx 149aq 6UC6JOOP Uga6 1-66L 6eplueldwooq ap UBA CWWEiBoid6epp!w laq ILIPWO

666t - 966t bcPJU-C-lffuflO@OEI

Veriengde schooida-q

In 199811999 zijn voor Bs. De Uilenburcht acht bijeenkomsten uitgevoerd in het kader van de

verlengde schooldag.

Voor de natuurlmilieugroep bestaat de groep gemiddeld uit 1 0 kinderen.

Zwe~aLactie

In 1998 en 1999 zijn in samenwerking met de buurtconciërge in Mierlo-Hout weer zwerfafvalacties

gehouden voor de basisscholen van Mierlo-Hout. In totaal hebben hieraan ongeveer 250 kinderen

deelgenomen.

Vlindertuin Bs. DieLdonk

In 1999 is de vlindertuin van basisschool Dierdonk in gebruik genomen. Door een subsidie van de

VSB-bank was de school in de gelegenheid om aan een wens, die al langer bestond, invulling te

geven.

Een deel van de schooituin is ingericht tot vlinder (insecten) vriendelijke omgeving.

Vanuit de school is gevraagd of het Natuur- en milieucentrum enige ondersteuning kan verlenen

betreffende het onderhoud, wat door de kinderen van twee groepen 7 moet gebeuren, alsmede het

opzetten van een educatief programma.

Hieraan is invulling gegeven, met als uitgangspunt dat op termijn de schoolleiding dit geheel zelf gaat

uitvoeren.

Ook is voor deze school een waterexcursie gehouden in de omgeving van de kanaalomleiding.

In totaal waren hierbij 58 kinderen betrokken.

Natuurtuin "De Robbert"

In 1998 is BJ Brabant wekelijks met een groep van 5-6 kinderen op woensdagmo en actief geweest

in tuin om mee te helpen met verschillende onderhoudswerk-zaamheden.

Basisschool de Paardebloem heeft wekelijks van maart tot aan de grote vakantie getuinierd in een

stukje tuin, waar door de kinderen wat gemakkelijk te kweken groenten worden gekweekt.

Ook wordt er natuurlijk regelmatig aandacht besteed aan leven elders in de tuin.

Het schoolbezoek, wat in 1998 gestabiliseerd is gebleven, in totaal 296 kinderen, zijn er voor diverse

projecten op excursies geweest.

De projecten bestaan uit: Waterleven, wilde planten en insecten.

Inhoudelijk zijn deze vooral afgestemd op het zelf doen en ontdekken door de kinderen, waarbij wel

deskundige hulp aanwezig is.

In 1999 zijn er in schoolverband 402 kinderen voor een educatieve activiteit in de tuin geweest.

Dat wil zeggen, de scholen hebben een keuze gemaakt uit een van de volgende projecten:

waterleven, planten, insecten, bomen, of kabouterpad.

Daarnaast zijn er in groepsverband nog 4 groepen geweest waaronder Schoolgidsen [VN, bewoners

Ameidepark, ROC Ter Aa, afd. Educatie en ]VN Geldrop;

Het totaal aantal deelnemers hiervan was 58.

Ook de vier themazondagen zijn in 1998 en 1999 goed bezocht geweest; het gemiddelde aantal

bezoekers was 60 personen per themadag.

De thema's waren; bijen en andere insecten, vlinders, waterleven en bloemen en planten.

Pag-. 6

Over@ge activiteiten.

Bafferiien gctie

Door de firma Stibat is in samenwerking met podium, (bureau voor educatieve communicatie) een

actie opgezet voor het inzamelen van lege batterijen via de scholen. In een eerste opzet konden

scholen prijzen winnen in de vorm van uitstapjes en werd per regio een computerconfiguratie

beschikbaar gesteld.

Omdat na enige praktijkervaring bleek dat het systeem niet helemaal eerlijk was, het verzamelde

aantal kilo's batterijen werd gedeeld door het aantal leerlingen, is hiervan afgestapt, nu krijgen de

scholen waardebonnen per kilo verzamelde batterijen waarvoor diverse materialen verkrijgbaar zijn.

In Heimond doen, mede door inzet van de Buurtconciërges van Mierlo-Hout en Brouwhuis momenteel

twaalf scholen mee

Dit zijn: Obs. 't Hout, Bs. St. Oduiphus, St. Joris, 't Baken, de Vlier, de Vlier schoolwoningen, de

Korenaar, de Stroom, Montessori, de Uilenburcht 2 locaties en de Troubadour.

De ingezamelde batterijen worden door de firma Stibat gratis opgehaald nadat de school een bericht

heeft doorgegeven dat ze 50 kilo batterijen hebben verzameld.

VlindeLkweek

Vlinderkweekpakketten zijn besteld voor; bs. de Stroom, Wilheimina, Dierdonk, de Paardebloem en de

Goede Herder.

De kweekpakketten zijn een onderdeel van de leskist 'vlinderkweek'. Een kweekpakket bestaat uit

vlindereitjes, rupsen en cocons van het koolwitje. Na afloop van het project worden de vlinders altijd

losgelaten.

Paddestoglien

Om te voorkomen dat schoten in de natuur paddestoelen gaan verzamelen worden al enkele jaren

kweekpakketten van oesterzwammen, en champignons beschikbaar gesteld.

De kweekpakketten worden door het centrum bij een kwekerij tegen een zeer speciale prijs gekocht.

Gemiddeld zijn de scholen zes weken bezig met het oogsten van de producten, naast het zien

opgroeien van de paddestoelen, worden ook kook en bakiessen aan het project toegevoegd.

Zowel voor de vlinderkweek als voor het paddestoelen kweekmateriaal worden de scholen apart ge-

ïnformeerd, het betreft hierbij ook uitsluitend de Heimondse scholen.

g&LcLkkels

Het tijdschrift 'Sprokkels' dat sinds 1997 in samenwerking met Stichting Natuurtuin Heimond wordt

uitgegeven, is ook in de afgelopen twee jaar weer achtmaal verschenen in een oplage van 400 stuks.

Naast de vaste artikelen die door vrijwilligers van de natuurtuin worden aangeleverd wordt er door het

centrum geprobeerd zoveel mogelijk actuele onderwerpen op te nemen.

Ook wordt er in elke uitgave een artikel opgenomen waarmee scholen iets kunnen doen op het gebied

van NME.

LeziQ_qen

In 1999 is door het centrum, mede op verzoek van de coördinator van de Gierzwaluw werkgroep in dit

district de heer J. v.d. Rijt een lezing gehouden over gierzwaluwen.

De lezing was is eerste instantie bestemd voor architecten, doch toen bleek dat dit niet voldoende

bezoekers zou opleveren is er een publieksiezing van gemaakt.

De lezing is gehouden in het Jan Vissermuseum en werd door ruim 50 personen bezocht.

Door de dienst Stadsbeheer is in 1998 een begin gemaakt met een natuur inventadsatie-monito-

ringsproject..in 1999 zijn hiervoor de eerste contacten geweest met de Heimondse natuurvereni-

gingen iVN en KNNV en met enkele landelijke instellingen.

Tijdens de workshop die als start voor het project georganiseerd was, heeft ieder na het verwerven

van de benodigde informatie zijn wensen en kunnen kenbaar gemaakt.

In juli waren de voorbereidingen zover dat de eerste inventarisatierondes gedaan konden worden.

Echter dit vrij late tijdstip met de vakantie voor de deur, is de oorzaak geweest dat pas in september

daadwerkelijk met inventariseren begonnen kon worden.

De toen verzamelde gegevens zijn in oktober ingeleverd. De verwerking en het bewaren zal

ebeuren bij het Natuur- en milieucentrum, wat ook het aanspreekadres is voor de vrijwilligers.

9

Pag-. 7

Gebru

in 1998 in 1999

Bs.St. Lucia Mierlo 2x Antoon van Dijkschooi Heimond 2x

Bs. Wilheimina Heimond 3x Bs Silvester/Bernadetter. Heimond lx

Bs. Kikkenduut Oisterwijk lx Bs. De Paardebloem Heimond 4x

Bs. Dierdonk Heimond. 3x Bs. De Vlier Heimond 2x

Bs. De Goede Herder Heimond lx Bs. De Piramide Deurne lx

Bs. De Zevensprong Heimond 2x Bs. De Goede Herder Heimond 2x

Bs. De Paardebloem Heimond lx Bs. Den Bongerdlimkersver Heimond lx

Buurtconciërge M-Hout Helmond 2x Bs. Dierdonk Heimond 2x

Veronique Berndsen Heimond 4x Bs. Wilheimina Heimond 3x

Cindy van Hoof Heimond lx Buurtconciërge Mierlo - Hout Heimond 4x

De heer J. v.d. Rijt Heimond 2x Jeugdd (VN Afd. Heimond Weert 2x

De Heer J. van Dijk Heimond lx de heer W. van Hooff Heimond lx

De Hilt Heimond lx De heer M. Rieter Helmond lx

De Heer Folion Geldrop lx De Heer J. van Dijk Heimond 3x

De Heer G. van Leiden Veghei lx De Heer van Stiphout Heimond lx

De heer C. RamakersBJ Brabant Heimond lx De Heer L. Raaijmakers Heimond lx

De Heer T. Brekelmans Heimond lx De Heer T. Brekelmans Heimond lx

Dhr. A. Swinkels Heimond lx De Heer B. Folion Geldrop lx

Eiloreen Meulendijks Heimond lx E. Pieters Heirmond lx

lmkersvereniging Heimond e.o Heimond 2x ]VN afd. Asten/Someren Asten lx

Asten/Someren Asten 7x Jeugd Natuurwacht Bakel Bakel lx

IVN Afd. Heimond. Heimond lx Katja van Beers Heimond lx

Jeugd-IVN Heimond lx KNNVDE Heer H. van Schayk Heimond lx

Katja van Beers Heimond lx Mevr. A. Jonkers-Klooster Heimond lx

Marij van Oorschot Gemert lx Mevr. F. Arts - Derikx St. Oedenrode 2x

Mevr. M. v.d. Werff Heimond lx Mevr. Hessingst Helmond lx

Mevr. Lemmen Aarie Rixtel lx Mevrouw A. Meinardi Heimond 2x

Mevr. B. Romijn Heimond lx NMC de Specht Gemert lx

Mevr. T. van Noordwijk Aarie Rixel lx Obs. De Driehoek Aarie - Rixtel 3x

Montessorischooi Heimond 2x Obs. 't Hout Heimond lx

NMC de Specht Handel 5x Obs. De Bron Deurne 2x

Obs. De Rakt Heimond. 3x Obs. De Landweert Venray 2X

Obs. 't Hout Heimond. 2x Obs. Het Klokhuis Beek en Donk lx

Obs. Het Toverkruid Asten lx Mevr. M. van der Cruys Heimond lx

Obs. 't Hout Heimond lx. Sandra en René Eindhoven lx

Obs. De Bron Deurne lx Stichting Kruiswerk Peelland Heimond 2x

Obs. Het Klokhuis Beek en Donk2x Ter Kemenade College (West Helmond lx

Obs. 't Einder Gemert lx Varendonek College Someren lx

Obs. De Driehoek A- Rixtel llx M. Bouwman Aarie Rixtel lx

Ped. Hogeschool "De Kempel" Helmond. lx

St. Natuurtuin Heimond Heimond 5x

Pag-, 8

Uitieenoverzicht

Artikel

1998 1999

Binoculairs 25 22

Boeken 50 44

CD's 6 8

CD-roms 2 6

Diaprojectoren 2 5

Diaseries 68 1 9

Fototoestellen 10 30

Lesbrieven 27 12

Leskoffers 18 30

Loeps 81 68

Microscopen 2

Overhaedprojector 1 1

Projectmappen 54 17

Tentoonstellingspanelen 12 32

Verrekijkers 10 10

Videobanden 24 13

Documentatiemateriaal

Over diverse onderwerpen 700 ex 650 ex.

Pag-. 9

EVALUATIE

NATUUR MILIEUCENTRUM HELMOND

lnfeidin

Het Natuur en milieucentrum Heimond is -of als trekker of als ondersteuner- betrokken bij veel

activiteiten op de brede terreinen van natuurmilieueducatie (NME) en -communicatie (NMC). Het

jaarverslag geeft hiervan een goede indruk. Gezien de taakstellingen op het van oudsher bekende

terrein van NME en thans ook op het nieuwe gebied van NMC is het goed eens na te gaan in welke

mate de huidige organisatie, qua structuur en wat betreft activiteiten, toegerust is om met vertrouwen

het nieuwe millenium in te gaan. In de tweede helft van 1999 heeft de werkgroep samen met beide

medewerkers in een viertal werkgroepvergaderingen het Natuur en milieucentrum Heimond goed

doorgelicht. De bevinding zijn voorzien van aanbevelingen. De mate waarin deze aanbevelingen

gerealiseerd kunnen worden zal van invloed zijn op kwaliteit van het werk van het Natuur- en

milieueentrum Heimond. Op basis van de aanbevelingen zal het werkplan voor de komende twee jaar

worden ontwikkeld.

De missie

Het gemeentelijk milieubeleidsplan 2000-2004 kent een belangrijke plaats toe aan het Natuur en

milieucentrum Heimond als beleidsinstrument op het terrein van natuur-milieu-educatie (NME) en

milieucommunicatie (NMC). Vrijwel alle educatieve werkzaamheden in het kader van uitvoering van

gemeentelijk beleid worden door het Natuur en milieucentrum Heimond uitgevoerd.

Het Natuur en milieucentrum Heimond biedt diensten aan scholen, maatschappelijke organisaties en

instellingen, verenigingen en individuele burgers. Hierbij kunnen medewerkers van het Natuur- en

milieucentrum Heimond eindverantwoordelijk zijn voor een bepaalde activiteit of zij verlenen

ondersteunende werkzaamheden.

Het Natuur- en milieueentrum Heimond kan haar werkzaamheden globaal in twee compartimenten

verdelen, te weten in een milieueducatie- en in een milieucom-municatie gedeelte. Het Natuur- en

milieucentrum Heimond richt zich hierbij op een in toenemende mate participerende klant, die actief

en vraaggericht is. Op het gebied van educatie staan kennisoverdracht, bewustwording en attitude-

verandering centraal. Op het terrein van communicatie beoogt het Natuur en milieucentrum Heimond

op een eigentijdse wijze de vragende burger adequaat te informeren (consumentenvoorlichting) en te

stimuleren tot positief milieugedrag.

Het Natuur- en milieucentrum Heimond beoogt een multifunctionele organisatie te zijn. Aan de hand

van een drietal onderscheiden -maar uiteraard op elkaar betrokken- invalshoeken kan dit worden

belicht. Het Natuur- en milieucentrum Heimond als:

- kantoor.

Hierbij gaat het om de professionaliteit van de organisatie. In hoeverre kunnen de medewerkers

de gevraagde kwaliteit en het gevraagde product bieden.

- trekpleister en als deel van de omgeving.

Hierbij is de ideale huisvestingslocatie ijkpunt, waarbij het NMC gelegen is in een prachtige

omgeving met veel recreatief-educatieve elementen.

winkel.

Hierbij is de vraag belangrijk in welke mate de klant iets van zijn gading kan vinden in het

assortiment en in hoeverre deze klant tevreden is met het geboden product.

Tevredenheid met de dienstverlenin

Het Natuur- en milieucentrum Heimond heeft een brede taakstelling op het terrein van NME en NMC

leidt tot een divers en omvangrijk pakket aan diensten, aansluitend bij de vraag van scholen,

instellingen, organisaties, verenigingen en individuele burgers.

Geconstateerd wordt dat in het licht van de verbrede taakstelling op het terrein van milieucommu-

nicatie ook nieuwe vragen aan het Natuur- en milieueentrum Heimond gesteld worden.

Pag.- 10

Het Natuur en milieucentrum Heimond speelt hier binnen de mogelijkheden op in. Uitgaande van de

huidige bezetting is het niet goed mogelijk om andere activiteiten op te starten. Hiervoor is te weinig

tijd beschikbaar is voor nieuwe activiteiten. Voortzetting van de huidige activiteiten is thans het maxi-

maal haalbare.

Los daarvan wordt aangetekend dat het Natuur- en milieucentrum Heimond het daadwerkelijk mee

uitvoeren van projecten iedere keer opnieuw goed moet overwegen. Getracht moet worden de

personele ondersteuning zoveel mogelijk van tijdelijke aard te laten zijn, bijvoorbeeld in de

voorbereidingsfase of bij de opstart van een activiteit. Participerend leren ('iemand zelf leren vissen, is

belangrijker dan iemand iedere keer een vis geven') is hierbij leidend principe.

Waardering is over het algemeen een moeilijk meetbaar begrip.

Op verzoek van met name schoten (> 50% van de dienstverlening van het Natuur en milieucentrum

Heimond) hebben verschillende activiteiten in het jaarlijkse aanbod een plaats gekregen. Veel scholen

hebben zo'n activiteit in het jaarprogramma van een groep een vaste plaats gegeven. Naar onze

ervaring verlopen de eigen activiteiten, of de verleende ondersteuning bij het uitvoeren van projecten

van anderen goed. Uit het feit dat er relatief weinig klachten zijn en veel vraag naar het opnieuw

uitvoeren van activiteiten mag geconcludeerd worden dat ook onze afnemers tevreden zijn.

De belangrijkste activiteiten die door het Natuur- en milieueentrum Heimond worden uitgevoerd, zullen

hier puntsgewijs aan de orde worden gesteld

Boomplagtqaq

De boomplantdag vormt één van de hoogtepunten van het jaar. Deze activiteiten wordt door het

centrum in opdracht van de gemeente georganiseerd. In de organisatie wordt ook weer samengewerkt

met de gemeente -voor wat betreft- plantiocatie en plantgoed. De organisatie van het

iddagprogramma (o.m. scholenquiz) geschiedt in een goede samenwerking met de schoolgidsen-

m

werkgroep van de plaatselijke IVN afdeling.

Deze activiteit staat momenteel onder druk omdat gemeentelijke plantlocaties (in de nabijheid van

scholen) dreigen op te raken. Wellicht dat overwogen dient te worden deze activiteit te verplaatsen

van het najaar naar het voorjaar, zodat het planten van nieuwe bomen parallel kan lopen aan het

inboeten van plantsoenen.

Zwerfafvalacties.

Momenteel worden er jaarlijks twee zwerfafvalacties vanuit het Natuur- en milieucentrum Heimond

ondersteund. Deze vinden plaats in Mierlo Hout en Brouwhuis. De Buurtconciërges hebben hierbij

een zeer belangrijke rol. Door het Natuur- en milieucentrum Heimond wordt alleen tijdens de

uitvoering personele ondersteuning verleend in de vorm van een gesprekje vooraf op de scholen.

Deze goed lopende activiteit zou naar andere wijken uitgebreid kunnen worden. Het zelfstandig

organiseren van meerdere zwerfafvalacties door het Natuur- en milieucentrum Heimond is momenteel

wegens druk op de personele bezetting niet mogelijk.

Wel kan er een uitbreiding komen als andere Buurtconciërges de organisatie verzorgen zoals hun

collega's van Mierlo-Hout en Brouwhuis het nu doen. In zo'n situatie wil het Natuur en milieucentrum

Heimond graag meewerken.

Het buitenwerk

Er is een vaste kern van ongeveer zeven scholen die van dit aanbod gebruik maken. De kinderen

vinden deze activiteit erg leuk. Knelpunt vormt de beschikbare mankracht om groepen te bemensen.

indien een derde medewerker kan worden aangetrokken, is er ruimte om het aantal groepen uit te

breiden. Getracht wordt het aanbod van buitenwerkactiviteiten over meerdere locaties in de stad te

spreiden, opdat in de nabijheid van de deelnemende scholen aspecten van de natuur kunnen worden

onderzocht. Uiteindelijk is het ook de wens om meer variatie in het aanbod te krijgen. De scholen

kiezen nu vaak alleen water. De ontwikkeling van aantrekkelijke andere activiteiten vraagt meer

mankracht dan nu beschikbaar is.

Tuinieren

Eén school, b.s. de Paardebloem, maakt van deze activiteit al jaren gebruik. Gezien de beperkte

mankracht die hiervoor beschikbaar is, wordt het niet verstandig geacht dit aanbod verder uit te

breiden.

Pag-. 1 1

Vlindertuin bs. ei:erdonk

In 1 999 is ruime personele ondersteuning gegeven bij de opstart van dit project. In de nabije toekomst

zal dit toch voor een groot gedeelte door hulpouders van de school moeten worden overgenomen. De

rol van het Natuur- en milieueentrum Heimond zal dan beperkt blijven tot het op afstand volgen. Wel

moet de mogelijkheid open blijven deze ouders in een paar bijeenkomsten met het gebruik van de

vlindertuin vertrouwd te maken.

Verlenc

ide schooid&ci bs. de UilenLurcht

Het is bijzonder moeilijk om voor het onderwerp natuur en milieu deskundige hulpouders te krijgen. Op

verzoek van de school verzorgt het Natuur- en milieucentrum Heimond al weer enkele jaren in de

periode februadlapril een tiental bijeenkomsten één maal per week, aan een vaste groep kinderen

aansluitend aan de schooltijd. Het betreft hier veel doe- en kijk-dingen, korte activiteiten van maximaal

één uur. In principe continueren.

Veldwerk De Groote_aeel

In tegenstelling tot het verleden worden de Heimondse scholen voortaan direct benaderd door het IVN

consulentschap uit Roermond om deel te nemen aan het veldwerk. Ook worden ze uitgenodigd de

jaarlijks trainingsmiddag mee te maken. Ongeveer vijf Heimondse scholen hebben dit veldwerk

structureel als jaarlijkse afsluitingsactiviteit aan het einde van het schooljaar in hun programma

opgenomen.

Indien de scholen hieraan een goed gevolg geven kunnen zij zelfstandig (overigens wel met hulp-

ouders) het veldwerk uitvoeren. Het is dus in principe niet meer nodig dat iemand van het Natuur- en

milieucentrum Heimond meegaat voor de uitvoering. Betrokkenheid bij deze activiteit zal zich in

aanleg beperken tot informatie en doorverwijzing.

Voortuinen weggri-d

L_1

De ondersteuning bestaat voornamelijk uit advisedng en samenstelling van folders en raamposters. In

Mierlo - Hout wordt wat extra ondersteuning verleend bij de prijsuitrei ing.

L ggiq"e!nL.

Dit is een onderdeel van publieksactiviteiten, voor het organiseren is het van groot belang om enkele

goede thema's te verkrijgen. Persberichten en publiciteitsmiddelen zijn van administratieve aard en

vragen niet veel voorbereidingstijd. Continueren dus.

Onderhoud en themamidda-cien natuurtuin 'De R@bbert'

De coördinatie van onderhoud en publieksactiviteiten in natuurtuin "De Robbert wordt aangestuurd

vanuit het Natuur- en milieucentrum Heimond. Dit vraagt wekelijks toch de nodige aandacht, echter

om de natuurtuin voor educatie zeker voor scholen te blijven gebruiken is deze inzet meer dan

verantwoord. Op jaarbasis zijn vier themamiddagen gehouden met als onderwerp vogels, planten,

vlinders en bijen met zo'n 60 deelnemers per keer en in totaal hebben 150 personen deelgenomen

aan middagen over'het waterleven'. Belangrijk deze relatie en activiteiten voort te zetten.

Uitleen van mateltalen

De uitleen van materialen behoort tot de kernactiviteit van het Natuur- en milieucentrum Heimond. Op

de tijd die hiervoor nodig is kan niet bezuinigd worden, het in stand houden van de uitleen- en

documentatiematerialen heeft voorrang op alle andere werkzaamheden. Er is een stabiel patroon van

jaarlijks dezelfde afnemers. Er kan een lop-1 O' van favoriete materialen worden samengeste .

In het voorjaar van 2000 zal een drastische opschoning plaatsvinden onder de niet meer actuele of

nauwelijks nog gevraagde materialen. Teneinde de doelgroep van potentiële afnemers te interesseren

voor de uitleen zullen extra materialen worden gepromoot.

Nieuwsbrief "Sprokkels'

Voor het samenstellen van deze kwartaal uitgave is best veel tijd nodig. Het blad is een goed middel

tot communicatie met het veld. Naar aanleiding van publicaties wordt steevast om materialen

gevraagd die met het betreffende onderwerp te maken hebben. Het blad voorziet dus in een behoefte.

Afgesproken wordt de oplage van 400 te verhogen en uit te breiden met raads- en commissieleden.

Pag: 12

Ontwikkelen en samenstellen van lesmateriaal

In principe is er een voldoende aanbod van MNE- en NMC-materialen. Voor het ontwikkelen van

lesmateriaal zijn elders in het land betere en meer geschikte bureaus voorhanden. Het accent zou

voor het NMC moeten liggen op verzamelen, ordenen en actualiseren. Het samenstellen van

lespakeften en gebruik klaar maken, afgestemd op de plaatselijke situatie zou beslist meer aandacht

moeten hebben, dan nu in tijd mogelijk is.

Het Natuur en milieucentrum Heimond is klaar voor de digitale ontwikkelingen op de markt. Echter het

aanbod valt zowel in kwantiteit als in kwaliteit tegen.

Professionaliteit

Vastgesteld wordt dat met de huidige bezetting van twee personen het Natuur- en milieueentrum

Heimond haar capaciteitsgrenzen t.a.v. dienstverlening heeft bereikt. Zowel nieuwe activiteiten alsook

uitbreiding van bestaande activiteiten nopen tot personele uitbreiding. Benoeming van een derde

medewerker kan uitkomst bieden. In een aantrekkende arbeidsmarkt blijkt het echter zeer moeilijk om

geschikte kandidaten te vinden in het segment I&D-banen (voorheen Melkert-banen).

Ook de mogelijkheden voor aantrekken van vrijwilligers valt thans enorm tegen. Het Natuur- en

milieucentrum Heimond en ook het IVN zijn bereid om samen een schoolgidsencursus uit te voeren,

waardoor deze getrainde hulpouders (van de scholen) zelf met groepen kinderen in het bos of in het

veld aan de slag kunnen. Dit zou het beroep op de deskundigheid van het centrum aanzienlijk

reduceren. Van zelf uitvoeren kan dan de aandacht verlegd worden naar begeleiden van de

schoolgidsen en coördineren van activiteiten.

De vraag blijft of er voldoende animo is voor kandidaat-gidsen.

De medewerkers van het Natuur- en milieucentrum Heimond voeren de administratie in eigen beheer.

Er is de laatste jaren veel geïnvesteerd in automatisering.

Zo is een geautomatiseerd correspondentiesysteem ontwikkeld. Voor het kalender-jaar 2000 staat

automatisering van het uitieensysteem op het programma. Het periodieke tijdschrift 'Sprokkels'wordt

door de medewerkers zelf m.b.v. geavanceerde computerprogramma's drukklaar gemaakt.

Geconstateerd wordt dat het Natuur- en milieueentrum Heimond een unieke organisatiestructuur

heeft. Er is sprake van een gemeentelijke werkgroep die het Natuur- en milieucentrum Heimond in-

houdelijk begeleidt. Deze werkgroep heeft geen rechtspersoonlijkheid. Beide medewerkers die

worden ingeleend zijn in dienst van STAP. Rechtspositioneel leidt dit tot vreemde situaties; zo is e

werkgroep formeel niet in de positie personeelsbeleid (o.a. functioneringsgesprekken) te voeren. In

principe is zo'n constructie niet meer van deze tijd en derhalve onwenselijk.

In afwachting van ontwikkelingen m.b.t. beoogde toekomstige samenwerking met het Jan

Vissermuseum lijkt het echter raadzaam de bestaande situatie nog tijdelijk te continueren. In dit

nieuwe construct lijkt ook de tijd rijp voor een beroepskracht.

De medewerkers hebben een tweemaandelijks overleg met de werkgroep. Deze werkgroep

functioneert meer als een ondersteunings- en klankbordgroep.

Regionaal netwerk

Wegvallen van regionale en provinciale netwerken bemoeilijken voor de professionals het werk.

Het wegvallen van de regionale ondersteuningsstructuur is een belangrijke reden waarom er thans

weinig professionaliseringsmogelijkheden zijn. Hier ligt in de opvattingen van de werkgroep duidelijk

een taak voor de Provinciaal Consulent. Naast een netwerk van gelijkgestemde NMC-ers kunnen in

regionaal verband bovendien kennis en vaardigheden worden geactualiseerd.

Huisvestin

Het NMC is thans gehuisvest in het gebouw van de onderwijsbegeleidingsdienst OCGH. Deze locatie

is jarenlang uitermate geschikt geweest voor het bereiken van de tot nu toe belangrijkste afnemers, de

scholen.

Uitbreiding van de huisvestingsruimte in het OCGH-gebouw is wel mogelijk, maar financieel met de

huidige begroting niet haalbaar. Hierdoor zal de noodzaak tot andere huisvesting nog indringender

gevoeld worden indien een derde medewerker benoemd wordt.

Daarnaast voldoet de huidige huisvestingslocatie ook in het licht van de verbrede taakstelling op het

vlak van milieucommunicatie steeds minder. Een goede bereikbaarheid voor met name de

consumenten vraagt om een meer op de nieuwe klant toegesneden huisvestingslocatie.

Pag-. 13

Allang wordt een huisvesting in het gebouw van het Jan Vissermuseum als een van de beste opties

voor het Natuur en milieucentrum Hetmond beschouwd. Centrale ligging, grenzend aan natuurgebied

De Bundertjes, goede bereikbaarheid, toegankelijkheid in het weekend geven te samen een

meerwaarde t.o.v. de huidige locatie. Deze meerwaarde neemt toe indien men beseft dat de

consument van vandaag op basis van participerend lerend of recreatief leren benaderd wil worden.

Hierbij dient men bijvoorbeeld te denken aan een wandeling door natuurgebied de Bundertjes, of een

museumbezoek in combinatie met natuur en milieu informatie

Schema plaatselijke overlegpartners

Nafl-uur- en milieu-cet;trum Helmofl7d

NMC

MDRE

vestiging Werk 6emeente

.qroep Helmond MCP

Helmond

WNM H Jan Visser St. Na tuurtuin IVN

Helmond e. o. Museum Helmond Afd. Helmond

Pro

.qrammaraad Kinderboerderij Werk

.groep

Stadsradio De Veldhoeve LA 21

Pag: 14

Financieel verslag t998

Samenvatting ontvangsten.

Omschrijving ontvangsten Totaal

1998

Jaarlijkse subsidie Gemeente Heimond 31900,00

Incidentele subsidie Gemeente Heimond 5600,00

Aanvullende structurele subsidie Gemeente Heimond 18100,00

Verkoop 830,40

Dienstverlening 317,20

Rente 10,21

Diversen 600,33

Saldo 1 jan. 1 998 373,39

Totaal 1 f 57731,53

ToeJichtinq bii ontva&qsten.

Voor de jaarlijkse subsidie van het Natuur- en milieucentrum was een verhoging voorgesteld van f 6765,00

tot een bedrag van f 38665,00.

Het besluit van B & W was echter de jaarlijkse subsidie te handhaven op f 31 900,00. Echter voor 1 998 is

wel tegelijkertijd een incidentele subsidie vastgesteld van f 5600,00. Het resterende tekort moest door het

centrum worden opgevangen.

In de loop van 1 998 (maart/april) is door het college van B&W echter besloten de structurele subsidie voor

het Natuur- en milieucentrum te verhogen van f 31 900,00 tot f 50000,00.

Voor het boekjaar 1 998 is toestemming ontvangen middels een begroting dit bedrag (f 81 00,00) te

besteden aan extra eenmalige uitgaven.

Zie voor verder besteding van de thans beschikbare reguliere gelden de jaarbegroting 1 999.

Samenvatting uitgaven.

Omschrijving Begroting Aanvulling Totaal Werkelijke

requiier 1998 uitgaven

301 Kantoorkosten algemeen 11740,00 8000,00 19740,00 22134,72

302 Projectondersteunende

kosten 6600,00 6600,00 561 3.84

303 Personeelskosten 9800,00 9800,00 8102,40

304 Middelen en activiteiten 5500,00 3750,00 9250,00 8058,08

305 Boomplantdag 1375,00 1 375,00 2191,08

306 Deskundigheidsbever. 1000,00 1000,00 572,80

307 Dienstverlening 1500,00 2500,00 4000,00 1 993,57

308 Diverse 1150,00 4200,00 5350,00 4110,03

f 38665,00 f 18450,00 f 57115,00 f 52776,52

Saldo kas/bank 31112198 f 4955,01

Totaal f 57731,53

Toelic 7tiii@q bestraffende saldo.

Het batige saldo van bijna f 5000,00 is ontstaan doordat niet alle geplande materialen tijdig konden worden

besteld.

Reden hiervan is dat de aanvullende reguliere subsidie van f 1 8000,00 pas in oktober is ontvangen.

Verdere toelichting betreffende uitgaven zie specificaties.

Pag-. 15

Specificatie van de verschillende begrotings osten

Omschrijving Begroting Aanvulling Totaal Werkelijke

regulier 1998 regulier 1998 uitgaven

301 Kantoorkosten algemeen

Medegebruikerskosten O.C.G.H 4740,00 4740,00

Inventaris. 2000,00 7000,00 111 90,03

Kantoorkosten 5000,00 5573,29

Abonnementen 1000,00 622,87

telefoon/internet 1998

Gesprekskosten 8,53

telefoon/fax/internet

Totaal 1 f 1 1 740,00 1 f 8000,00 f 22.134,72

301 ToelichtiM.

De begrotingsposten inventaris en kantoorkosten zijn zoals duidelijk is beide overschreden wat

betreft de begroting.

Reden hiervan is dat enkele aangeschafte inventaris stukken waaronder een nieuwe computer

duurder waren geworden in de tijd dat de prijsopvraag en aanschaf had plaats gevonden.

De overschrijding van de post kantoorkosten heeft ook veelal te maken met meer aanschaf van

artikelen dan verwacht wordt.

De post abonnementen is wat lager uitkomen, reden hiervan is dat er door de verlate aansluitingen

minder abonnementsperioden betaald moesten worden.

De post gesprekskosten is bijzonder laag. Reden hiervan is de nieuwe telefoon aansluitingen

voornamelijk gebruikt worden voor het ontvangen.

Deze post zal echter in het komende jaar stijgen aangezien de uitgaande contacten van fax en

internet via de eigen lijnen gaan.

Omschrijving Begroting Aanvulling Totaal Werkelijke

requiier-1998 requtier 1998 uitgaven

302 Projectondersteunende

kosten

Kopieën 1000,00 981,90

Drukwerk/briefpapier/

enveloppen 500,00

Drukwerk Sprokkels 2000,00 2217,88

Por-to 1600,00 1165,65

Abonnementen tijdschriften e.a. 1500,00 1248,50

Totaal 66-0,00 5613,84

302 toelichting:

Post: drukwerk is in 1998 niet relevant geweest, dat wil zeggen dat geen drukwerk, zoals vermeld,

besteld hoefde te worden.

De post porto is lager uitgevallen omdat de portokosten voor het verzenden van Sprokkels tegen een

speciaal laag tarief heeft kunnen plaatsvinden.

De post abonnementen is minder omdat enkele tijdschriftabonnementen zijn opgehouden en het

-abonnement'mooi'wat begroot was op fl 500,00 ook niet meer bestaat.

Omschrijving Begroting Aanvulling Totaal Werkelijke

regulier requlier 1998 u

303 Personeelskosten

Inieenkosten 8000,00

Vrijwilligerslalgemene kosten 1800,00 102,40

Totaal 1 98 0,00

303 Toelichting

Gezien het nog steeds ontbreken van vrijwilligers is deze post nauwelijks gebruikt. Slechts een

vrijwilligger heeft tegen beperkte vergoeding qefunctioneerd.

Pag: 16

Omschrijving Begroting Aanvulling Totaal Werkelijke

requiier 1998 _ uitgaven

304 Middelen en activiteiten

Leer- en hulpmiddelen 4500,00 3750,00 7847,97

Educatieve projecten 750,00

Voorzieningen Natuurtuin 250,00 210,11

Totaal 5500,00 3750,00 8058,08

304 Toelichting

De post leer- en hulpmiddelen heeft geen volledige bestemming gehad. Reden hiervan is dat de

aanvullende reguliere subsidie pas in oktober 1998 beschikbaar is gekomen. Zodoende konden niet alle

geplande materialen meer in 1998 worden aangeschaft. Ditzelfde geld voor de post educatieve

projecten.

Omschrijving Begroting Aanvulling Totaal Werkelijke

requiier requiier 1998 uitgaven

305 Boomplantdag

Aankoop lesmateriaal 300,00 415,00

Prijzen middagprogramma 400,00 671,33

Zaalhuur middagprogramma 325,00 663,00

Organisatieluitvoeringskosten 350,00 441,75

Totaal 1375,00 2191,08

305 Toelichting.

De overschrijving van deze post (boomplantdag) is ontstaan omdat er in 1998 tweemaal een

boomplantdag is georganiseerd. Dat wil zeggen in maart is een middagactiviteit gehouden als finale,

waarbij alle scholen die ooit de boomplantdagschop gewonnen hadden waren uitgenodigd mee te doen.

Reden hiervan was tweeledig. A. In 1997 is geen middagactiviteit geweest. B. Het was tevens een

afscheid van wethouder J. v.d. Zanden.

Omschrijving Begroting Aanvulling Totaal Werkelijke

regulier regulier 1998 uitgaven

306 Deskundigheidsbevord.

Cursussen/Studiedagen

Totaal 1000,00 572,80

1000,00 f 572,80

306 toelichting

geen

Omschrijving Begroting Aanvulling Totaal Werkelijke

requiier requlier 1998 uitgaven

307 Dienstverlening

Groenwinkel en overige

dienstverlenende activiteiten 1500,00 2500,00 1993,57

Overige PR activiteiten Totaal 1 1500,00 2500,00 1993,57

307 Toelichting

De reden dat deze post niet geheel is gebruikt is ook de reden dat de aanvullende subsidie pas in

oktober is ontvangen waardoor aan de groenwinkel geen invulling gegeven kon worden. ..

schrijving Begroting Aanvuil nigi----[Tfotaa@i Werkelijke

19 8

regulier regulier 19_98 Uitgaven

Diversen

Diversen 1150,00 4200 00 4110,03

Totaal 1150,00 4200"00 4110,03

308 Toelichting

De aanvullende subsidie zou bestemd worden voor de aanschaf van nieuwe tentoonstellingsborden

(uitbreiding) en een naambord langs de straat. Om dezelfde reden als bij de vorige post is dit

doorgeschoven aar 1999.

Pag-. 17

Financieel verslag 19991

Samenvatting ontvangsten

Omschrijving ontvangsten Totaal 1999

Saldo 1 jan. 1999 kas/bank 4955,01

Jaarlijkse subsidie gemeente Heimond 50.000,00

Rente 39,58

Dienstverlening 1796,32

Verkoop groenwinkel 209,00

St. Natuurtuin 1650,16

Retour gezonden leskist 300,00

Foutieve boekingen 50,00

fl59.000,07

Samenvatting uitgaven

Omschrijving Begroot Werkelijk

301 Kantoorkosten algemeen 16650,00 17840,49

302 Personeelskosten 10000,00 7346,00

303 Activiteiten en proj. Onderst. 18000,00 13644,44

304 Boomplantdag 1600,00 377,45

305 Deskundigheidsbevordering 750,00 0,00

306 Dienstverlening 750,00 3827,31

307 Restpostenldiverse 2250,00 11175,47

Totaal fl50000,00 fl54211,16

Saldo kas/bank 3111211999 fl4788,91

Nog te betalen per 3111211999 fl2899,95

Omschrijving Begroot 1999 Werkelijk 1999

301 Kantoorkosten algemeen

Medegebruikskosten (huur) 4700,00 4740,00

Telefoon 3465,00 1290,25

Drukwerk briefpapier ed. 750,00 524,43

Kopieen 1000,00 871,27

Porto 1250,00 1102,19

Overige kantoorkosten 3500,00 5952,60

Inventaris 2000,00 3359,75

Totaal fl16650,00 fl17.840,49

301 Toelichting.

Telefoonkosten zijn ver onder het begrote bedrag gebleven. Reden hiervan is dat de

eigen telefoonlijnen voornamelijk gebruikt worden voor binnenkomende gesprekken.

Uitgaande contacten van fax en internet worden nog maar matig gebruikt.

Overige kantoorkosten: Deze post was in de begroting t.o.v. 1998 verlaagd, het blijkt

echter dat dit niet haalbaar was. In de toekomst zal deze post dus weer aangepast

moeten worden.

De post inventaris is boven de begroting gekomen omdat in 1 999 is overgegaan tot de

aanschaf van nieuwe kasten en bureau's.

Pag:18

Omschrijving Begroot 1999

302 Personeelskosten

Inieenvergoeding STAP 8000,00 6800,00

Vrijwilligerskosten 2000,00 546,00

Totaal fl10.000,00 fl7346,00

302 Toelichting. betaald worden.

Van de post inieenvergoeding moest,per 31112 nog fl 2400,00

Omschrijving Begroot 1999 Werkeiiik 1999

303 Activiteiten en

projectondersteunende kosten

Abonnementen tijdschriften e.a. 1750,00 1,477,15

Abonnement internet 1735,00 344,96

Druk/kopieerwerk lesbrieven 1000,00 758,00

Drukwerk Sprokkels 2000,00 1492,48

Educatieve projecten scholen 2000,00 986,02

lnternetkosten ( telefoon) 1500,00 zie telefoonkosten

Leer - en hulpmiddelen en 5000,00 6693,73

informatie materialen

Lezingen 2000,00 550,00

Tentoonstellingen 1000,00 507,10

Vernieuwing leskoffers waterleven 835,00

Totaal fl 17.985,00 fl 13.644,44

303 Toelichting

De post abonnement internet is ver onder het begroot bedrag gebleven omdat er nog

geen invulling gegeven is kunnen worden aan een lnternetpagina.

Educatieve projecten scholen, hiervan is in mindere mate gebruik gemaakt.

Lezingen; hieraan is nog niet de volledige uitvoering aan gegeven kunnen worden.

Omschrijving Begroot 1999 Werkelijk 1999

304 Boomplantdag

Aankoop lesmateriaal 500,00 377,45

Prijzen middagprogramma 500,00

Huur zaal voor middagprogramma 400.00

Algemene kosten voor

Organisatieluitvoering 200,00

Totaal 1600,00 1 fl 377,45

999 geen doorgang heeft kunnen vinden in ve

kte plantiocatie, zijn er ook behoudens de aa

eest.

Omschrijv ng Begro 1999 r

305 Deskundigheidsbev

diedagen

fl 75

ng

-999 geen gebruik ge naakt.

Pag:19

Omschrijving Begroot 1999 Werkelijk 1999

306 Inkoop groenwinkel 500,00

Dienstverlenende activiteiten 250,00 2177,15

Natuurtuin 1650,16

Totaal f750,00 fl3827,31

De post'natuurtuin'zijn kosten die gemaakt zijn voor voorzieningen t.b.v. van

schoolbezoeken.

Dit bedrag terug betaald door de stichting natuurtuin Heimond. ( zie ontvangsten)

Omschrijving Begroot 1999 Werkelijk 1999

307 Restposten

Reserveringlafschrijving 1500,00 Zie inventaris onder 301

Naambord 2683,11

Tentoonstellingsborden+Tassen 2418,96

Draagbare TV 824,00

Software'word' 1392,38

Aanpassing computers 3257,11

Diversen 750,00 599,91

Totaal fl2250,00 fl11.175,47

Door het voordeliger uitvallen of het niet doorgaan van activiteiten van sommige

begrotingsposten is er geld vrijgekomen voor het doen van investeringen, die op

termijn toch nodig zouden zijn geweest.

Pag: 20

Werkplan 2000120011

Zoals vermeld in het evaluatie gedeelte van deze nota is er in het gemeentelijk milieubeleidsplan

2000-2004 een belangrijke plaats toegekend aan het Natuur- en milieucentrum Heimond op het terrein

van natuur-milieu educatie en milieucommunicatie.

Gezien de menskracht is een uitbreiding van activiteiten nauwelijks aan de orde.

Het zal dan voor de genoemde periode ook in grote mate afhangen van die menskracht of er nieuwe

activiteiten tot ontwikkeling zullen (kunnen) komen.

Voor de handhaving van de huidige activiteiten zou een afweging van belangrijkheid gemaakt kunnen

worden aan welke activiteiten meer en welke minder aandacht besteed kan (moet) worden.

Deze prioriteit kan ook afgeleid worden uit het jaarverslag en de evaluatienota.

Een overzicht van de reguliere activiteiten.

¿ Uitleen van materialen is de kernactiviteit van het Natuur- en milieucentrum Heimond en heeft

de hoogste prioriteit.

Aan de uitleen is gekoppeld de aankoop van nieuwe producten en het volgen van de

ontwikkelingen van deze producten op regionaal en landelijk niveau.

¿ Ontwikkelen samenstellen lesmateriaal

Gezien er op landelijk niveau regelmatig nieuwe producten worden aangeboden, is het

onnodig op plaatselijk niveau materialen te ontwikkelen.

Wel zal het in bepaalde gevallen nodig zijn de landelijk ontwikkelde materialen aan te passen

aan de lokale en regionale situatie.

Nieuwsbrief Sprokkels

Als regulier bulletin van het centrum met het onderwijsveld en andere gebruikers

van het Natuur- en milieucentrum Heimond is gebleken dat dit bulletin in een behoefte voor-

ziet.

Organisatie publieksactiviteiten

Het gestelde om minimaal vier publieksactiviteiten per jaar te houden is wel het minimale.

In combinatie met vier thema zondagen in natuurtuin "De Robbert" is het publieksprogramma

compleet en uitvoerbaar.

Veldwerk

Voor het veldwerk krijgen steeds meer scholen interesse. Gezien de menskracht zal zoals het

er nu uitziet in het schooljaar 200012001 niet aan de vraag kunnen worden beantwoord.

Overwogen moet worden om bij voorbeeld vanaf maart tot juli en septemberloktober een dag

per week te reserveren voor dit onderdeel.

Boomplantdag

De boomplantdag is lange tijd het paradepaardje van het Natuur en milieueentrum Heimond

geweest.

Zoals het er op het moment van samenstelling van dit werkplan uitziet, is het een grote vraag

of de boomplantdag nog georganiseerd zal/kan worden.

Voor deze dag is een vrij grote periode van organisatie nodig reservering Speelhuis bijvoor-

beeld moet één jaar van tevoren gebeuren. Dit geldt ook in mindere mate voor andere lo-

caties.

Voor 200012001 is nog geen boomplantdag gepland.

Indien de oude opzet niet meer realiseerbaar is, zal zeker naar een alternatief gezocht moeten

worden.

Pag-. 21

Ondersteuning bij projecten van derden

Het verlenen van ondersteuning bij projecten als zwerfafvalacties, verlengde schooldag,

voortuinwedstrijd etc. moet gehandhaafd blijven.Per geval zal de mogelijke ondersteuning en

inzet moeten worden bekeken.

Monitoring.

Aan het "Natuurweegschaalproject' het inventarisatie- en monitoringsproject van de

gemeente wordt medewerking verleend in de vorm van contacten met vrijwilligers en het

verwerken van de verkregen gegevens.

In het kader van publieksvoorlichting is het ook van belang dat de verkregen gegevens voor

ieder gemakkelijk toegankelijk zijn.

Een werkvorm met garanties voor continuering in de toekomst moet nog worden gevonden.

Het Natuur en milieucentrum Heimond zou hierin een rol kunnen vervullen.

¿ Overige kantoorwerkzaamheden

Onder deze noemer vallen het verzorgen van de financiele-ad ministratie, correspondentie, en

het onderhouden van contacten met derden.

¿ Uitbreiding van activiteiten.

Indien de bemensing het toelaat is een uitbreiding van activiteiten denkenbaar voor de

volgende onderwerpen:

Verstrekken van informatie via webpagina (internet)

Uitbreiding van veldwerk en andere personele ondersteuning bij projecten.

Meer aandacht voor het aan- inpassen van landelijk lesmateriaal naar lokale situaties

Opstarten van Natuur- en milieuprogramma bij stadsradio Heimond (SLOT)

Pag-. 22

Bijlage.

Notitie

Betreffende inpassinq Natuur- en milieucentrum Heimond in het Jan Visser Museum

Deze korte notitie is opgemaakt in verband met een mogelijke herhuisvesting van het Natuur- en

milieucentrum Heimond naar de locatie van het Jan Visser Museum aan de Keizedn Mahalaan.

1. Historie:

Reeds in 1981 is door het College van Burgemeester en Wethouders vastgesteld, dat een

permanente vorm van natuur- en milieueducatie in een stad in ontwikkeling zoals Hetmond, moet

leiden tot verbetering van de totale milieuproblematiek.

Een onderdeel daarvan was het oprichten en instandhouden van een centrum waar eenieder, maar

vooral het onderwijsveld, de middelen en adviezen kon verkrijgen over alle zaken die een verbetering

van en omgang met natuur en milieu zijn.

Het centrum onder de naam "Milieu Educatief Informatie Centrum' kreeg als startplaats een

huisvesting binnen het Speelhuis.

Omdat al spoedig duidelijk werd dat men vanwege de hoge financiële kosten voor één of meerdere

vaste formatieplaatsen geen toestemming kreeg, moest het centrum bemand worden door vrijwilligers.

In eerste instantie werd hiervoor gebruik gemaakt van onderwijskrachten die op dat moment geen

aanstelling hadden en dus in een wachtgeldregeling verkeerden.

Omdat echter niet altijd, en zeker niet voor een lange periode deze mensen beschikbaar waren was

het centrum nogal eens gesloten.

Dit is dan ook de reden geweest om in 1984 het centrum te verplaatsen naar het O.C.G.H.

(Onderwijskundig Centrum Gewest Heimond).

Deze verhuizing zou tenminste het voordeel opleveren dat indien er geen bemensing in de vorm van

vrijwilligers beschikbaar was, de inmiddels voorhanden zijnde materialen toch voor het onderwijsveld

beschikbaar zouden blijven.

De bemensing is vanaf 1985 continu geweest, zij het op vrijwillige basis. Vanaf 1 991 is Wim van Loon

als banenpooier in dienst van de stichting STAP en gestationeerd op het centrum.

Vanaf 1994 is een tweede vaste kracht in de vorm van een banenpooi-formatieplaats op het centrum

aanwezig.

Sinds 1996 is ook een start gemaakt met consumentenvoorlichting, deze vorm van educatielinformatie

staat dus nog in de kinderschoenen, maar zal ongetwijfeld een verdere ontwikkeling doormaken.

Momenteel zou een derde banenpooi-formatieplaats wenselijk en ook functioneel uitvoerbaar zijn,

indien een geschikte kandidaat gevonden kan worden. Deze zal dan ook begeleiding aan groepen

moeten kunnen geven bij veldwerk enlof andere praktische werkzaamheden.

De huidige kantoorldocumentatie ruimte geeft qua werkplekken beperking voor een derde kracht,

zeker gelet op Arbo-regeling.

Niet alleen bemensing van het centrum maar ook de financiering van het Natuur- en milieucentrum is

lange tijd problematisch geweest. De laatste jaren is zei met aanvu en e su s les gewer om

activiteiten te kunnen bekostigen. Sedert vorig jaar is op basis van het Milieu Communicatie Plan, het

budget van het centrum opgehoogd tot fl 50.000,-- op jaarbasis.

Samenvattend:

Het Natuur- en milieucentrum is een goed draaiende organisatie, met een modern

documentatiebestand en een toereikende bekostiging t.b.v. een brede doelgroep; echter te krap

gehuisvest in het O.C.G.H. en onderbezet om alle huidige nieuwe taken adequaat te kunnen

vormgeven.

Pag:23

Bijlage.

2. Meerwaarde nieuwe opzet Jan Visser Museum

De werkgroep Milieueducatie kan zich in het algemeen en in grote lijnen vinden in de gemeentelijke

notitie 'schets voor een profiel t.b.v. het Jan Visser Museum'. Sterk punt is de inhoudelijke koppeling

rond het begrip Milieu. 'Milieu' is de rode draad die de drie collecties verbind:

- Levensmilieulnatuur, Natuur- en milieucentrum

- Heemkundigllevendverleden,naarnieuweargrarischeontwikkelingen;JanVisserMuseum

- Recreatieflveiligheid4echniek; Brandweer

Het Natuur- en milieueentrum is het bindend element:

- educatie cursussen

- communicatie balie

- voorlichting/informatie documentatie

- activiteiten veldwerk in de omgeving

Belangrijk bij de verdere uitwerking van het concept is de inpassing van de natuurlijke omgeving (de

Bundertjes, Natuurtuin de Robbert) in de museumfunctie.

3. Activiteiten:

Gezien de ligging van het museum zijn de mogelijkheden voor uitbreiding van educatieve activiteiten

zeker op het gebied van natuur op grote schaal aanwezig.

Vanuit het museum is de natuurtuin "de Robbert' welke gelegen is op een loopafstand van ongeveer

15 minuten uitstekend bereikbaar.

Door de reeds bestaande nauwe samenwerking tussen de stichting Natuurtuin Heimond en het

Natuur- en milieucentrum Heimond wordt de natuurtuin al enkele jaren voor themagerichte

onderwerpen over de natuur, zoals planten, waterleven en insecten, gebruikt.

Omdat de samenwerking met deze stichting zich niet alleen beperkt tot het gebruik van de tuin, maar

ook tot beheer en begeleiding van medewerkers, afkomstig van Reclassering en het Halt-project.

Het dichter bij de natuurtuin zitten kan dan ook alleen maar positieve gevolgen hebben.

Echter het gebied "de Bundertjes" biedt meer; binnen het natuurgebied kunnen gerichte wandelroutes

met informatieborden worden samengesteld.

Er zijn mogelijkheden voor het aanleggen van een geologisch tijdpad.

Ook een veidwerkroute door het hele gebied, waarbij op diverse plaatsen onderzoekjes worden

gedaan is aanwezig (dit naar het voorbeeld van veldwerk in de Groote Peel).

Ook een educatieve samenwerking met Biologische tuinderij "de Bundertjes" kan tot de mogelijkheden

behoren.

Pag: 24

Bijlage.

4.1 AIQemeen:

Het museum dient twee gezichten te bevatten:

- het museumgedeelte, (met museale functie) waarvoor een kaartje gekocht dient te worden; en

- een algemeen gratis toegankelijk gedeelte, (met publieksfunctie) waar onder meer het

restaurantgedeelte; het documentatiecentrum; receptie met balie en museumwinkel

4.2 BenodiQde ruimten en inrichtingsruimte t.b.v. het Natuur- en milieueentrum:

Om voor de toekomst over voldoende ruimte te kunnen beschikken voor het goed functioneren van

het centrum, moet de onderstaande indeling beschikbaar zijn.

- Kantoor inclusief balie en verkoopruimte 40 M2

- Documentatielopslag uit te lenen lesmateriaal 40 M2

(in de documentatieruimte moet ook de mogelijkheid aanwezig zijn dat bezoekers zelf materialen

kunnen opzoeken en bekijken

- Lees- cq. bibliotheekfunctie

- Bergruimte voorraad materialen en opslag 30 M2

- Werkruimte voor het werken met groepen (tot minstens 40 personen)l 00 M2

(Deze ruimte moet multifunctioneel zijn. Er moet wel met een groep kinderen praktisch werk

kunnen worden gedaan, alsmede cursussen voor volwassen. Tevens moet ook geschikt zijn voor

het houden van informatieavonden, tentoonstellingen en lezingen. Eventueel in de vorm van

verhuur aan relevante doelgroepen en verenigingen.

4.3 lnrichtinq Natuur- en milieucentrum:

De huidige kantoorindchting behoort tot de inventaris van het Natuur- en milieucentrum. Bij uitbreiding

van werkruimte zal ook de inventaris moeten worden aangepast.

Inrichting documentatieruimte:

Boekenkasten 1 Leestafels 1 Stoelen

TV voor het bekijken van videobanden

Computer voor het bekijken van CD-roms en internet

Collectie opgezette vogels/dieren

Vitrine voor het plaatsen van bv. opgezette vogels/dieren

liectie mineralen/geologie

Vitrine en co

Vitrine en collectie fossielen

Multifunctionele ruimte:

- Tafels

- Stoelen (40 stuks)

- Grootbeeld TV

- Geluidsinstallatie

Bergruimte:

Rekken, eventueel systeemrekken op maat maken tegen muren

Pag-. 25

Bijlage.

Personeel en Organisatie:

5.1 Algemeen:

Het gepresenteerde concept-profiel biedt de mogelijkheid tot opschaling en meerwaarde van de

huidige afzonderlijke collecties tot een integraal nieuw concept. Voorwaarde is dat een en ander in

een duidelijke structuur wordt ingebed.

Qua opzet dient gestreefd te worden naar een met het Peelmuseum in Asten vergelijkbare structuur.

Uitgangspunt is een museum onder één bestuur, onder dagelijkse leiding van één directeur,

ondersteund door een professionele staf (waaronder de leidinggevende van het Natuur- en

milieucentrum) en een kader van vrijwilligers, banenpooiers e.d.

Bij de uitstraling van een kwaliteitsmuseum is onlosmakelijk ook de kwaliteit van het personeel

verbonden. Het nieuwe concept vereist professionele aanpak, met bijbehorend deskundig

(beroepsmatig) geschoold personeel. Dit museum mag en kan niet in de handen van melketiers en

vrijwilligers worden gelegd. Een absolute voorwaarde voor kwaliteit is het aanstellen van full-time

beroepskrachten.

lnpassing van het museum in de gemeentelijke organisatie geniet de voorkeur! Dit biedt garantie voor

continuïteit; duidelijk personeelsbeleid, verantwoordelijkheid dat beheer en onderhoud van gebouwen

en terrein goed worden uitgevoerd.

5.2 Natuur- en milieueentrum:

Zoals reeds is vermeld zal de huidige bemensing van het centrum nu al met één persoon uitgebreid

moeten worden.

Wanneer echter het centrum gaat functioneren op deze nieuwe locatie, en de nieuwe mogelijkheden

ook verder uitgebouwd worden (zie activiteiten) zal een beroepskracht in het vakgebied natuur- en

milieueducatie zeker aanwezig moeten zijn.

Deze zal echter van minimaal 3 - 4 personen die affiniteit hebben met natuur- en milieueducatie

ondersteuning moeten hebben. Deze ondersteunende dienst kan wet bestaan uit banenpooiers c.q.

Melkertbanen (administratieve kracht, baliemedewerkster, natuurgids t.b.v. veldwerk).

Echter van groot belang zal zijn de openstellingen en informatiemogelijkheden van bezoekers.

Door de aanwezige medewerkers van het Natuur- en milieucentrum zou op de werkdagen een

toezichthoudende functie kunnen worden uitgevoerd.

6. Financiën:

Het principe om de start van het nieuwe concept éénmalig te bekostigen uit Stimulus heeft onze

instemming. Stelposten voor inrichting dienen te worden meegenomen. Er dient een gezonde

financiële basis aanwezig te zijn: een sluitende exploitatie (met bijdragen van de gemeente Heimond).

Betreffende de financiën voor het reguliere functioneren moeten alle partijen, gedurende een

overgangsperiode over hun eigen financiële middelen kunnen beschikken. Op termijn dient naar één

budget te worden toegewerkt.

Heimond, maart 1999

Werkgroep Milieueducatie

ag: