Commissiestukken Kunstwerkenbeheerplan 2003-2007

~

commissie: hl 0

d.d.: II - ¿>- a:?)

agendapunt: 7

Gemeente Helmond

Commissie-format

Verzoek College van B en W voor Commissiebehandeling.

Vastgesteld in B en W vergadering van: 25 februari 2003

Onderwerp: Gemeentelijk Kunstwerkenbeheerplan 2003-2007

Inhoud: i

Voor u ligt het eerste Kunstwerkenbeheerplan (GKP) van de gemeente Helmond. Dit beheerplan heeft éen

tweeledig doel.

Ten eerste is dat het opzetten van een effectief en bedrijfseconomisch verantwoord beheer en onderhoud

van de civieltechnische kunstwerken in Helmond. Op basis van dit GKP is het mogelijk tijdig middelen vrij te

maken voor regulier onderhoud en noodzakelijke vervangingen en renovaties.

Ten tweede wordt met dit plan inzichtelijk gemaakt wat de totale omvang is van de te beheren

civieltechnische kunstwerken in Helmond. In het verleden zijn er veelvuldig grote kunstwerken in Helmond

bijgekomen als gevolg van voortgaande bebouwing en aanleg van infrastructuur. Dit heeft in veel gevallen

niet geleid tot een verhoging van het beheerbudget voor de bijgekomen kunstwerken. Er moet dus vanuit

een achterstandsituatie gewerkt worden aan een verantwoord kunstwerkenbeheer. Het GKP geeft hieraan

invulling.

In het GKP worden nut en noodzaak van een goed kunstwerkenbeheer duidelijk gemaakt en is tevens een

risicoparagraaf toegevoegd. Besluitvorming hieromtrent kan daardoor goed onderbouwd plaatsvinden.

.

Het GKP is door het college in februari behandeld. Daarbij is voorgesteld de financiële en personele

consequenties van Ret GKP mee te nemen in het kader van de Voorjaarsnota 2003 en het GKP, na

besluitvorming hierover, door te geleiden naar commissies en raad.

Bij de behandeling van de Voorjaarsnota 2003 is door het college voorgesteld extra middelen beschikbaar te

stellen, hierop wordt in deze fomat verder ingegaan.

De commissie wordt verzocht een advies uit te brengen over het inhoudelijk deel van het GKP en voor de

financiële en personele consequenties van het plan de besluitvorming in het kader van de Voorjaarsnota

2003 te volgen.

-

;..

Met dit verzoek mee te zenden stukken:

- Gemeentelijk Kunstwerkenbeheerplan

- Concept-raadsbijlage

Het college van B en W verzoekt:

om behandeling in de raad op 30 september 2003 waarbij rekening gehouden dient te worden met de

adviezen van:

de commissie RF op 9 september 2003

de commissie Me op 11 september 2003

commissieformat GKP definitief na behandeling VJN 2003

Pagina 1 van 3

Ruimte voor eventueel vervolg inhoud:

Inleidina/aanleidina

Voor een goed gebruik van de woonomgeving zijn kunstwerken onmisbaar. Bij de term 'kunstwerken' moet

in dit verband gedacht worden aan civieltechnische bouwwerken zoals bruggen, sluizen, tunnels, fonteinen,

steigers, kademuren, damwanden, stuwen etc.

Al deze civieltechnische bouwwerken zijn van groot belang voor de economie, de veiligheid, het welzijn en

de beleving van de omgeving door bewoners en gebruikers van het openbaar gebied. In het kader van de

stedelijke ontwikkelingen in Helmond én de overdracht van het eigendom van de oude kanaaltraverse, heeft

de gemeente er steeds meer kunstwerken bij gekregen. Deze kunstwerken moeten onderhouden worden

om de functie(s) ervan te kunnen garanderen. -t

Los van een goede functievervulling van kunstwerken is ook de aansprakelijkheid van de gemeeni:e bij

ongelukken, voortvloeiend uit een nalatig beheer en onderhoud een belangrijke reden om voldowende

onderhoud te plegen.

Voor u ligt het eerste Gemeentelijk Kunstwerkenbeheerplan van Helmond.

Dit beheerplan heeft een tweeledig doel. Ten eerste is dat het opzetten van een effectief en

bedrijfseconomisch verantwoord beheer en onderhoud van de kunstwerken in Helmond. Op basis van dit

beheerplan is het mogelijk tijdig middelen vrij te maken voor regulier onderhoud en noodzakelijke

vervangingen en renovaties. Ten tweede wordt met dit plan inzichtelijk gemaakt wat de totale omvang is van

de te beheren civieltechnische kunstwerken in Helmond. In het verleden, zeg de afgelopen decennia, zijn er

veelvuldig grote kunstwerken in Helmond bijgekomen als gevolg van voortgaande bebouwing en aanleg van

infrastructuur. Dit heeft in veel gevallen niet geleid tot een verhoging van het beheerbudget voor de

bijgekomen kunstwerken. Er moet dus vanuit een achterstandsituatie gewerkt worden aan een verantwoord

kunstwerkenbeheer. Dit Kunstwerkenbeheerplan geeft hieraan invulling.

Kern van het GKP

Het GKP is opgebouwd rondom een aantal uitgangspunten voor een goed beheer en onderhoud van

kunstwerken. De twee belangrijkste uitgangspunten zijn:

1) Een goed beheer en onderhoud van kunstwerken waarborgt een goede functievervulling. (Ongewenst)

functieverlies van kunstwerken moet te allen tijde voorkomen worden omdat dit kan leiden tot schade aan

personen en goederen en daarmee tot aansprakelijkheidsstelling van de gemeente.

2) Een goed beheer en onderhoud verlengt de levensduur van kunstwerken, zodat kostbare renovaties en

vervangingsinvesteringen uitgesteld kunnen worden.

Risico-paraaraaf

De kunstwerken in Helmond worden tot nu toe op basis van een 'piep-systeem' onderhouden. Dat wil

zeggen dat alleen bij constatering van een forse schade overgegaan wordt tot, al dan niet provesorLsche,

reparatie. Er is geen sprake van een uitgekiend beheer en onderhoudsplan waarmee zowel de kwaliteit als

de technische levensduur van de kunstwerken op een economisch verantwoorde manier op peil gehouden

kan worden. Dit leidt ertoe dat er grotere gevolgschade ontstaat die de functies, veiligheid en bruikbaarheid

van een kunstwerk kunnen aantasten. Het uitstellen van onderhoud kan leiden tot schade aan personen en

goederen en daarmee ook tot aansprakelijkheidsstelling van de gemeente.

In het kader van het GKP zijn de volgende kunstwerken dringend toe aan grootschaliger werkzaamheden

zoals vervanging/renovatie en wel om de volgende redenen:

Houtse Parallelbruggen: de stalen kabels waaraan de contragewichten hangen beginnen door te

roesten. Indien deze kabels breken, dan zullen de contragewichten door de vloeren van de heftorens

vallen en deze in hun val meenemen. Dit leidt tot zeer grote schade aan het kunstwerk en de kans op

persoonlijke ongelukken is reëel.

Om deze reden moeten de contragewichten zo spoedig mogelijk van de kabels afgehaald worden en op

een nieuw aan te brengen betonnen contructie geplaatst worden. Daarna kunnen de kabels verwijderd

worden en, eventueel, vervangen worden door dummy's.

Brug Kasteeltraverse: hier lekken diverse dilatatievoegen. Als gevolg hiervan ontstaat er aan de

betonnen dwarsliggers schade door de langdurige indringing van vocht en dooizouten. Plaatselijk is de

constructieve wapening reeds zichtbaar. Bij niets-doen zal er op korte termijn grotere gevolgschade

ontstaan waardoor kostbare ingrepen noodzakelijk zijn met grote gevolgen voor de verkeerscirculatie in

de stad. Niets-doen zal daarnaast op wat langere termijn tevens leiden tot een verkorting van de

restlevensduur van de brug.

Houten bruggen: De verwachting is dat in de looptijd van dit beheerplan tenminste vijf bestaande houten

bruggen vervangen zullen moeten worden. Vervanging is noodzakelijk om te voorkomen dat zich

persoonlijke ongelukken voordoen doordat dekplanken breken, leuningen afbreken of de totale

commissieformat GKP definitief na behandeling VJN 2003

Pagina 2 van 3

constructie inzakt. De onderhoudsstaat van de vijf genoemde bruggen is zodanig dat onderhoud geen

soelaas meer biedt of bijna net zoveel kost als volledige vervanging.

Fonteinen: In de looptijd van dit plan zullen naar verwachting drie fonteinen vervangen moeten worden.

Vervanging van fonteinen is niet noodzakelijk vanuit een risico-analyse. Het gaat in dit geval vooral om

de continuering van de esthetische functie van de fonteinen.

Gedurende de looptijd van het plan zal naar verwachting één stuw in park Groot Goor vervangen

moeten worden. Vervanging van de stuw is noodzakelijk om de waterbeheersing in het Groot Goor naar

behoren te laten verlopen en de afspraken met het waterschap over peilbeheersing na te kunnen

komen.

Financiële conseQuenties GKP .t

Financieel gezien heeft het beheerplan forse consequenties. Op dit moment is er in de huidige begroting een

tekort becijferd van ruim ¿ 380.000,- voor een goed jaarlijks regulier beheer en onderhoud vat, de

kunstwerken in Helmond.

Daarnaast is er op dit moment geen ruimte voor het plegen van investeringen voor vervangingen en

renovaties van een aantal kunstwerken. Het gaat in de plan periode over een totaal benodigd bedrag van ¿

325.000,-, (kapitaallasten van in totaal ruim ¿30.000,-). Hierin zijn nog niet meegenomen de renovaties van

de sluizen 7, 8 en 9 en het herstel van de Henri-Dunanttunnel. Hierover zullen aparte adviesnota's

verschijnen.

De renovatie van de kunstwerken in de (oude) kanaalzone is bij de overdracht van het kanaal afgekocht

door Rijkswaterstaat. Concreet gaat het in dit geval over de renovatie van één van de Houtse

Parallelbruggen.

Het Kunstwerkenbeheerplan geeft een duidelijker beeld van nut en noodzaak van een goed

kunstwerken beheer en de op kortere termijn noodzakelijke renovaties/vervangingen. Daarom wordt het

Gemeentelijk Kunstwerkenbeheerplan, met beleidsmatige onderbouwing en risico-analyse, ter

besluitvorming voorgelegd aan het college en de raad.

Personele conseQuernies GKP

In het GKP is aangegeven dat bij volledige toekenning van de benodigde middelen er ca. 0,7 fte tekort is

voor het uitvoeren van de werkzaamheden. Door middel van interne verschuiving van werkzaamheden

binnen de taakgroep waterbeheer en riolering en eventuele inhuur dan wel uitbesteding van opdrachten zal

getracht worden het uit het GKP voortvloeiende takenpakket af te dekken. Daarnaast zal jaarlijks op basis

van de operationele programma's bekeken worden of deze aanpak nog voldoet of dat structurele versterking

van de bezetting gewenst is.

BesluitvorminQ in het kader van de Vooriaarsnota 2003

In het kader van de Voorjaarsnota 2003 is door het college voorgesteld om de investeringen zoals dez~ in

het GKP genoemd staan en welke hierboven beschreven worden (Houtse Parallelbruggen,.- brug

Kasteeltraverse, 5 houten bruggen, 3 fonteinen, 1 stuw), uit te voeren in 2004 en 2005. In totaal gaat h~t om

een bedrag van ¿ 325.000,- (¿ 273.200,- exel. BTW).

Daarnaast heeft het college voorgesteld om jaarlijks, structureel, ¿ 80.000,- tot te voegen aan het bestaande

beheerbudget voor product 240 (240.10 Um 240.30). Een deel van deze middelen zal overigens

doorgesluisd worden naar product 580.45, waar de fonteinen onder vallen die ook meegenomen zijn in het

GKP.

Voor wat betreft de personele consequenties wordt vooralsnog uitgegaan van interne verschuiving van

werkzaamheden binnen de eenheid Water.

Mocht op termijn structurele uitbreiding van de formatie nodig zijn, dan vindt hierover apart besluitvorming

plaats.

commissieformat GKP definitief na behandeling VJN 2003

Pagina 3 van 3

GEMEENTERAAD VAN HELMOND

Vergadering 30 september 2003, agendapunt

Onderwerp

: Gemeentelijk Kunstwerkenbeheerplan 2003-2007

.t

.

w

Bijlage

B&W vergadering

Dienst I afdeling

: 133

: 25 februari 2003

: 5&B. BOR

Aan de gemeenteraad,

Voor u ligt het eerste Kunstwerkenbeheerplan (GKP) van de gemeente Helmond. Dit beheerplan heeft

een tweeledig doel.

Ten eerste is dat het opzetten van een effectief en bedrijfseconomisch verantwoord beheer en

onderhoud van de civieltechnische kunstwerken in Helmond. Op basis van dit GKP is het mogelijk

tijdig middelen vrij te maken voor regulier onderhoud en noodzakelijke vervangingen en renovaties.

Ten tweede wordt met dit plan inzichtelijk gemaakt wat de totale omvang is van de te beheren

civieltechnische -ktInstwerken in Helmond. In het verleden zijn er veelvuldig grote kunstwerken in

Helmond bijgekomen als gevolg van voortgaande bebouwing en aanleg van infrastructuur. Dit heeft in

veel gevallen niet geleid tot een verhoging van het beheerbudget voor de bijgekomen kunstwerken. Er

moet dus vanuit een achterstandsituatie gewerkt worden aan een verantwoord kunstwerken beheer. In

het GKP worden nut en noodzaak van een goed kunstwerken beheer duidelijk gemaakt en is tevens

een risico paragraaf is toegevoegd. Besluitvorming hieromtrent kan daardoor goed onderbouwd

plaatsvinden.

In het kader van de Voorjaarsnota 2003 hebben wij voorgesteld om de investeringen, zoals deze in

het GKP genoemd staan en welke hierboven beschreven worden (Houtse Parallelbruggen, brug

Kasteeltraverse, 5 houten bruggen, 3 fonteinen, 1 stuw), uit te voeren in 2004 en 2005. In totaal gaal

het om een bedrag van ¿ 325.000,- (¿ 273.200,- excl. BTW). ~.

Daarnaast hebben wij voorgesteld om jaarlijks, structureel, ¿ 80.000,- toe te voegen aan het

bestaande beheerbudget voor product 240 (240.10 Um 240.30). Een deel van deze middelen zal

overigens doorgesluisd worden naar product 580.45, waar de fonteinen onder vallen die ook

meegenomen zijn in het GKP.

Voor wat betreft de personele consequenties wordt vooralsnog uitgegaan van interne verschuiving

van werkzaamheden binnen de eenheid Water.

Mocht op termijn structurele uitbreiding van de formatie nodig zijn, dan vindt hierover apart

besluitvorming plaats.

Wij stellen u voor:

1. Het Gemeentelijk Kunstwerkenplan (GKP) 2003-2007 vast te stellen.

2. Voor de financiële en personele consequenties van het Gemeentelijk Kunstwerkenplan (GKP) de

besluitvorming te volgen zoals deze heeft plaatsgevonden in het kader van de Voorjaarsnota

2003.

Het advies van de commissie ruimtelijk fysiek en het advies van de commissie middelen en

ondersteuning zal, na ontvangst, voor u ter inzage worden gelegd.

Burgemeester en wethouders van Helmond,

De secretaris,

Mr. AC.J.M. de Kroon.

De burgemeester,

Drs. AAM. Jacobs.

Gemeenteraad van Helmond

Bijlage: 133

blz. 1

BESLUIT

Bijlage: 133

Raadsvergadering d.d.: 30 september 2003

.t

.

~

De raad van de gemeente Helmond;

gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 25 februari 2003.

gelet op de bepalingen van de Gemeentewet;

besluit:

1. Het Gemeentelijk Kunstwerkenplan (GKP) 2003-2007 vast te stellen.

2. Voor de financiele en personele consequenties van het Gemeentelijk Kunstwerkenplan (GKP) de

besluitvorming te volgen zoals deze heeft plaatsgevonden in het kader van de Voorjaarsnota

2003.

Aldus besloten iruijn openbare vergadering van 30 september 2003, bijlage 133.

De raad voornoemd,

De voorzitter,

De griffier,

-

Gemeenteraad van Helmond

Bijlage: 133

blz. 2