Jaarverantwoording: 2022 startjaar voor nieuw college vol ambities

Dinsdag 13 juni 2023

De jaarverantwoording 2022 van de gemeente Helmond is op dinsdag 13 juni aangeboden aan de gemeenteraad. Hiermee wordt een overzicht gegeven van de geboekte resultaten en van de inkomsten en uitgaven die in 2022 door de gemeente zijn gedaan. Dit is de eerste Jaarrekening van dit college. Het college startte met de uitvoering van het ambitieakkoord “Een sterker Helmond voor iedereen”. Daarnaast is er veel werk verzet in het afgelopen jaar met de naweeën van de coronacrisis, de oorlog in Oekraïne, stijgende prijzen en de energiecrisis die voelbaar werden. Ondanks dat is er veel van de plannen gerealiseerd. Financieel sluit Helmond het jaar 2022 af met een positief saldo van € 7 miljoen.

Wethouder de Kort (Financiën): "2022 was een overgangsjaar. Het nieuwe college heeft halverwege het jaar het bestuurlijke stokje overgenomen van het voorgaande college. Met nieuwe ambities, én in onzekere tijden die de uitdagingen alleen maar groter hebben gemaakt. Daarom zijn vorig jaar weliswaar nieuwe accenten gelegd, maar is tegelijkertijd voortgebouwd op eerdere beleidskeuzes om zo te zorgen voor voldoende continuïteit. Vanuit diezelfde gedachte is vorig jaar de programmabegroting 2023 opgesteld. In de financiële stukken voor 2024 (voorjaarsnota en programmabegroting) zullen meer verschuivingen te zien zijn die voortkomen uit het Ambitieakkoord."

Veel gerealiseerd en gestart

In 2022 is gewerkt aan de prioriteiten die in de programmabegroting zijn gesteld. Niet alles, maar wel veel is gerealiseerd. In de tweede helft van 2022 is gewerkt aan de verdere inkleuring van de schaal- en kwaliteitssprong. Zoals aan de Omgevingsvisie, die in veel opzichten de paraplu wordt voor de ontwikkeling van de stad. En er is gestart met verschillende ‘deelvisies’, onder andere voor cultuur, mobiliteit en wonen. De visie op Wonen, Zorg en Welzijn en de Economische Visie zijn al afgerond en dat geldt ook voor het Masterplan Integrale Veiligheid 2023-2026, waarmee de gemeenteraad begin januari 2023 instemde.

Meedoen, rondkomen en vooruitkomen

Om acute nood te ledigen is een koopkrachtfonds van 10 miljoen euro ingesteld om inwoners, ondernemers en maatschappelijke instellingen waar mogelijk te ondersteunen; in aanvulling op de landelijke maatregelen.

Sport- en Beleefcampus De Braak is volop in ontwikkeling. De aanbesteding voor de MSFA is voorbereid en de bouw van het zwembad is gestart.

505 woningen werden in Helmond toegevoegd aan het woningbestand. Belangrijke stappen voor de schaalsprong zijn de ontwikkeling van het Stationskwartier en Houtsdonk; voor het Stationskwartier is met de provincie een intentieovereenkomst ondertekend om dit gezamenlijk te realiseren. Voor de ontwikkeling van Houtsdonk is met woningcorporatie woCom een intentieovereenkomst opgesteld en bij het Rijk is een aanvraag ingediend voor mobiliteitsmaatregelen; deze werd eind 2022 toegekend (ruim 16 miljoen euro).

Duurzaam en leefbaar

Verder lopen er verschillende projecten die natuur toevoegen aan de stad: het terugbrengen van de Aa in de stad zoals bij de Suytkade, extra investeren in het vergroenen, met name door meer bomen te plaatsen tussen de bebouwing en het plan voor het opknappen van Wijkpark Brouwhuis.

Er is gestart met de wijkontwikkelingsplannen voor Helmond-Noord en Rijpelberg. Ook is de gebiedsvisie voor Stiphout opgesteld.

We nemen deel aan ‘Missie Call Europa’, die moet leiden tot 100 klimaatneutrale en slimme steden in 2030. Verder werkt Helmond aan een klimaatbestendige stad. Dat gebeurt via allerlei acties, zoals Steenbreek en de regentonnensubsidie. Maar ook door als gemeente zélf meer klimaatadaptief te ontwerpen dragen we bij aan een klimaatbestendige stad.

Economisch vitaal en aantrekkelijk

Onder de paraplu van Leven Lang Ontwikkelen zijn in 2022 verschillende activiteiten ontplooid. Er is een fysiek en online loket ingericht en er is een bewustwordings- en activeringsprogramma ingezet.

Het college wil Food Tech Brainport doorontwikkelen tot een zelfstandig en internationaal kenniscluster, dat zich richt op slimme en duurzame technologieën op het gebied van circulaire voedselproductie en gezonde voeding. In 2022 is gewerkt aan een nieuwe toekomstvisie, waarbij onder andere het bedrijfsleven, het onderwijs, de provincie en Brainport Development, betrokken zijn. In 2023 wordt dat geagendeerd in de gemeenteraad. Ook voor de Automotive Campus staan we aan de vooravond van belangrijke besluiten over de toekomst, die de kant opgaan van een publiek-private samenwerking. In 2023 kan de raad zich hierover uitspreken.

Samen met de Stichting Bedrijventerreinen Helmond is gewerkt aan de revitalisering van bedrijventerreinen; dat gaat over verduurzaming, klimaatadaptatie, bereikbaarheid en digitalisering. Het realiseren van nieuwe bedrijventerreinen is vertraagd; dat geldt ook voor de zoektocht naar een locatie voor het regionaal bedrijventerrein. Op Varenschut komt een nieuwe locatie voor de huisvesting van internationale medewerkers; de aanbestedingsprocedure liep in de tweede helft van 2022 en is in de eerste weken van januari 2023 gegund.

Via de Crisis- en Herstelnota is 2 miljoen euro beschikbaar gesteld voor het toekomstbestendig maken van de grote culturele instellingen. Bij het Speelhuis is nieuw zitmeubilair geplaatst en de plannen voor een urbanvoorziening bij de Cacaofabriek en het verbeteren van de publieksvoorzieningen bij Museum Helmond zijn in voorbereiding. Verder zijn in 2022 subsidies verstrekt voor het verlevendigen van het centrum; dat was hard nodig na de stille coronatijd.

Het is merkbaar dat de realisatiekracht van de organisatie de laatste jaren is versterkt. Echter, de extra taken en de krapte op de arbeidsmarkt spelen ook Helmond parten. Niet alle plannen en projecten worden (op tijd) uitgevoerd. Er wordt ingezet op verdere versterking van de organisatie, maar er zullen ook keuzes gemaakt moeten worden, gezien de ambities, de onzekere inkomsten vanuit Den Haag en de beschikbare ambtelijke capaciteit. Dit blijkt ook uit de Voorjaarsnota die het college ook op 13 juni heeft aangeboden aan de raad.

Financieel gezond

Het jaarrekeningresultaat over 2022 bedraagt € 21,2 miljoen positief. Dit resultaat ontstaat mede doordat een aantal zaken nog niet geheel is uitgevoerd in 2022 en voorgesteld wordt om de daarvoor beschikbare middelen door te schuiven naar 2023. In totaal gaat het om € 14,2 miljoen aan resultaatbestemmingen: € 10,7 miljoen aan incidentele budgetten en voor € 3,5 miljoen betreft dit de bijdrage die we krijgen als centrumgemeente voor het onderdeel Beschermd Wonen. Per saldo blijft er dan een nettoresultaat over van ruim € 7 miljoen.

Onze financiële positie is verbeterd ten opzichte van 2021. Hiermee kan het jaar 2022 positief worden afgesloten. Voorlopig is er voldoende buffer om tegenvallers in de toekomst op te kunnen vangen.

De grote opgaven waar Helmond voor staat de komende jaren; extra taken voor gemeenten, forse stijgingen op alle fronten en zorgen over de koopkracht van de inwoners zijn allemaal omstandigheden die vragen om zorgvuldig financieel beleid. Daarom stelt het college aan de gemeenteraad voor om de 7 miljoen euro toe te voegen aan de algemene reserve. Daarnaast is het van belang dat de Rijksoverheid de gemeenten meer geld geeft voor al die nieuwe taken en hogere kosten. De financiële onzekere situatie van het “ravijnjaar” 2026 is niet aanvaardbaar. Samen met andere gemeenten en VNG trekken we daarvoor al een tijdje aan de bel in Den Haag.

Behandeling van de jaarrekening in de gemeenteraad vindt plaats op 6 juli 2023

Deze bijeenkomst kunt u live volgen via de website van de gemeenteraad: helmond.raadsinformatie.nl/live.