Vragen en antwoorden over opvang van jonge vluchtelingen

De humanitaire nood is hoog. Asielzoekerscentra lopen over en de toestroom van vluchtelingen neemt nog steeds toe. Als Helmond nemen we hierin onze verantwoordelijkheid.

De opvang is hard nodig, want het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers) kampt met enorme tekorten aan opvangplekken. Er komen veel vluchtelingen ons land binnen. En voor vluchtelingen die in ons land mogen blijven, is lang niet altijd direct een woning beschikbaar. De asielzoekerscentra zitten daardoor overvol. Het COA zoekt daarom overal in het land naar extra opvangcapaciteit. Naar aanleiding daarvan heeft ook de Commissaris van de Koning een dringende oproep gedaan aan de Brabantse gemeenten om op zoek te gaan naar geschikte opvanglocaties. Een tijdelijke tussenvoorziening voor statushouders versnelt de uitstroom vanuit asielzoekerscentra. Dit geeft meer ruimte voor de opvang van vluchtelingen in asielzoekerscentra die nu al vol zitten.

Nee, want de voorbereiding hiervoor is al eerder opgestart. Als Helmond willen wij los van de spreidingswet onze verantwoordelijkheid nemen.

Mierloseweg

Van eind februari tot uiterlijk 1 september 2024 is er aan de Mierloseweg voor ongeveer 40 jonge vluchtelingen een noodopvang. De opvang op de Mierloseweg is een noodopvanglocatie voor ongeveer een half jaar.

De opvang wordt uiterlijk op 1 september 2024 beëindigd.

Torenstraat

De groep van ongeveer 50 jonge vluchtelingen woont in het pand van zorgaanbieder ORO aan de Torenstraat in Helmond. De opvang aan de Torenstraat is voor in ieder geval twee jaar, dus tot augustus 2024. In de loop van 2024 bekijken we in samenspraak met omwonenden en ondernemers naar een eventuele voortzetten op deze locatie.

De jongeren ontvangen ‘bed, bad en brood’: ze kunnen slapen en krijgen maaltijden. Daarnaast is er begeleiding van de jongeren, specifiek voor deze groep minderjarigen. COA roept organisaties en partijen uit de stad die ook activiteiten willen organiseren op om zich te melden om samen een gevarieerd programma aan te bieden.

Er is 24 uurs-begeleiding op de locatie door meerdere mentoren van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). Daarnaast heeft elke jongere een jeugdbeschermer vanuit Nidos. Nidos is de voogdij-instelling die door de Nederlandse overheid is aangewezen om de voogdij uit te voeren voor alleenstaande minderjarige asielzoekers.

Het COA biedt de jongeren langs twee lijnen begeleiding:

• Aan de ene kant activiteiten gericht op het meedoen aan de Nederlandse samenleving. Mentoren begeleiden de jongeren bij hun ontwikkeling naar zelfredzaamheid/volwassenheid. Ook bereiden zij hen voor op hun toekomst in Nederland of het land van herkomst.
• Het COA biedt aan de andere kant begeleiding in de vorm van vrijetijdsbesteding in sport en spel. Een groot deel van deze activiteiten organiseert het COA zelf. Ze maken hierbij gebruik van bestaande structuren en specialisten in de omgeving.
• Er is onderwijs en de LEV-groep organiseert verschillende dingen. Ook andere partijen hebben zich al gemeld om iets te organiseren, zoals sportverenigingen. Wilt u ook iets doen? Meld u dan gerust aan via info@coa.nl. Zij nemen dan contact met u op.

Naast onderwijs en Nederlandse taallessen worden er ook educatieve activiteiten aangeboden. Denk aan OV-training, verkeerslessen, kooklessen en hygiëne. De activiteiten worden door de mentoren georganiseerd, meestal in samenwerking met organisaties in de omgeving en/of vrijwilligers. In de avond kunnen ze activiteiten ondernemen. Dit kan zijn tv kijken, sporten en creatieve activiteiten georganiseerd door medewerkers of andere organisaties. Voor een groot deel is het vergelijkbaar met wat pubers doen in een ‘gewoon’ gezin. Bij het programma houdt COA rekening met de leeftijd en de interesses van de jongeren in de noodopvang.

Hiernaast is er ook 24 uur beveiliging aanwezig.

Ja, overdag gaan de jongeren van de locatie Torenstraat naar school omdat ze leerplichtig zijn. De meeste jongeren kunnen naar het Jan van Brabant College in Helmond.

Voor de jongeren op de Mierloseweg is er nu helaas geen plek op de scholen, maar er wordt gezocht naar een alternatief. Op de locaties zorgt het COA voor voldoende mogelijkheden voor dagbesteding, liefst samen met vrijwilligers en organisaties uit de stad, zoals sportverenigingen en de LEV-groep. Ze hebben hier ook speciale activiteitenbegeleiding voor aanwezig. Het Jan van Brabant denkt uiteraard wel mee over een goede invulling (bijv. verstrekken lesmaterialen). Er is een dagprogramma dat door het COA wordt uitgevoerd. Daarnaast is er een recreatief programma. Ook wordt er gewerkt aan de uitbreiding van de activiteiten van de Torenstraat naar de Tai Chi locatie.

Het COA zoekt vrijwilligers voor de begeleiding van allerlei activiteiten en werkzaamheden. Denk daarbij aan het helpen met Nederlandse les geven of huiswerkbegeleiding. Maar ook hulp bij gezonde voeding of het begeleiden van sport- en spelactiviteiten is welkom! Er zitten geen eisen aan hoe vaak of hoelang iemand moet komen.

Ook kan het COA hulp gebruiken in de vorm van bijvoorbeeld (bord)spelletjes en (sport)kleding.

Wilt u iets betekenen voor de vluchtelingen in Helmond? Mail dan het COA via amvhelmond@coa.nl. Er wordt dan contact met u opgenomen.

In een tijdelijke noodopvang kunnen vluchtelingen het begin van hun asielprocedure afwachten. Hiermee geeft het meer ruimte in de aanmeldcentra. Van ‘crisisnoodopvang’ is sprake als kortstondig zo’n grote piek optreedt in de vluchtelingeninstroom dat er uitgeweken moet worden naar provisorische opvanglocaties als sporthallen. Die situatie hadden we in Nederland in oktober 2015. Toen reden letterlijk bussen met vluchtelingen door het land, op zoek naar plekken om vluchtelingen soms slechts enkele uren op adem te kunnen laten komen.

Het college kan dit besluit nemen. In dat geval is er geen invloed mogelijk op het al dan niet instemmen hiermee, het college neemt hierin haar eigen verantwoordelijkheid. Het college informeert de raad hierover. Ook bewoners en ondernemers in de omgeving van de opvang worden geïnformeerd over de opvang op deze locatie.

Uiteraard zorgt het college dat voldaan wordt aan de eisen/randvoorwaarden die de gemeenteraad eerder vaststelde voor een opvanglocatie. En waar mogelijk kunnen bewoners meepraten over de invulling van de opvang. We spannen ons in om ervoor te zorgen dat de opvang voor iedereen goed verloopt, voor zowel omwonenden als de vluchtelingen.    

Om voorbereid te zijn op een dergelijke aanvraag deden wij een locatie onderzoek. Geschikte locaties die met relatief weinig kosten geschikt te maken zijn én meteen beschikbaar zijn, zijn niet ruim voorhanden in Helmond.